ziakmite khawvel : Lalrammawia Ngente

Novel thar - "Rintei Zunleng" tih chu August ni 29-ah khan ziakmi C Lalnunchanga te inah Sabereka Khuangkaih enkawltute leh an thiante'n an tlangzarh ta.

"Rintei Zunleng" hi phek 558 zeta chhah a ni a, Mizo novel bu chhah ber nia hriat a ni.

He novel ziaktu Lalrammawia Ngente hi Mizo literature tuipuite zingah a mikhual lo. Novel 4 a ziak tawh a, "Rintei Zunleng" hi a pangana a ni. Essay, short story leh criticism lamah te pawh a kut a kal hle a, thangthar ziakmi zinga hriat hlawh ber pakhat a ni.

Sabereka Khuangkaih editor, Johnson College lecturer Lalrammawia Ngente chuan tiang hian Ziakmite Khawvel a hrilh:

He novel hi eng tia rei nge i ziak?
Ka ziak rei lem pawhin ka hre lo. Thil chhinchhiah thlip thlep mi ka ni lo a, ka ziah tan hun ka chhinchhiah lo na a, kum chanve aia rei lo chhungin a duan hi chu ka zovin ka hria a, mahse, thian thate min enpui turin ka ngen a, an en chhung leh ka final chhung chu kum chanve-ah hian a khung theih ka ring.

Ka thuziak ve te hi kutin ka ziak ngai lo a, computer-ah chhu lut chawpin editing leh proof zawng zawng ka ti a, a hnuah printed copy ka siam chauh thin a, chuvang chuan ka hna hi a awlsam niin ka hria. Midangte aia ka awlsamna leh ka ziah chakna erawh ka hre bik lo.

A ruangam (plot) hi eng tia i neih nge?
Ngaihtuahna hrang hrang lo lang atanga ka duan chawp a ni.

Thawnthu i ziahin a plot i nei lawk a, chu chu i ziak ta thin nge i ziah laiin a plot tur i duang chawp mai?
A inang hlawm lo. Thenkhat chu a tir atanga a tawp thleng tura plot puitling sa neia ka ziah a awm a. Tuna "Rintei Zunleng" phei hi chu a plot hi duan sa ka nei thei lo a, ka rilrua lo lang leh suangtuahna rama ka chenna boruak atangin ka ziak mawp mawp mai a ni ber. A tir phei chuan a tawp dan tur pawh ka hre thiam lo a, ka rilruah chuan tragic-ending-a tihtawp chu ka tum a ni. A changin happy-ending (comic ending)-a tihtawp ka tum leh thut thin a, mahse, a thawnthu inlaklawn dan ka thlir leh ka ngaihtuah vang vangin rem leh rem lova hlimawma tihtawp ai chuan tiin lungchhiatthlakah ka tawp leh ta mai zawk a ni.

Mizo novel chhah ber nihtir tum renga hetianga chhaha ziak hi i ni em?
A ni deuh tho mai. Mizote lei ngam tawk lehkhabu hi a pan tih ka hria a, a tlangpuiin Rs.50/- man hi hralh a kal tlangpui tih pawh ka hria. Chutih rual chuan novel chhah tha tak tam tak awm tawh karah chawi leh chawi tiin a thawnthu kal danin a hril bawk nen, ka ziak ta mawp mawp mai a ni.

Ka novel pakhat "Damlai Thlan Thim" pawh kha a dik tak chuan a man tur hisap avangin ka duh angin ka titawp tha lovin ka hria a, tun tum chu 'tlawm makah Vanzema mah a thi alawm le' tiin a man to tur rilrua helhkam duh miah lovin ka ziak ta a, SamCom 12 point phei chuan phek 650 a tling chho ta daih a, chhiar a nuam tho e tiin 11.5 point-in ka ti ta zawk a ni. Kawng danga sawi chuan vawi khat na reng reng Mizo novel chhuak tawh zinga a chhah ber ziaktu nih chakna pawh ka nei thut bawk a, chu chuan min hruai a, tun hi kan thleng ta a ni.

I novel dang lak atangin "Rintei Zunleng" hi eng nge a danglamna?
Ka novel ziah tawhte hi an chhuanawm lem lo hlawm na a, kei chuan ka chhuang ru em em vek a. Min sawisel sak pawhin lawm takin ka dawngsawng thin. "Rintei Zunleng"-ah hian thu tam tak a awmin ka hria a, a lo chhah bawk nen, ka novel dangte ai chuan ka duhthusam pawh ka tlinin ka hria, ip chung ni lo rilru thawl taka ka ziah a nih bawk avangin.

A chhah ber a, i novel zinga i chhuan ber a ni bawk em?
Ni e, a bu a chhah hian min tilawm a, hmuh nuam ka ti a, ka thlir ka thlir thin.

A chhuan lam thuah chuan ka thuziak hi ropui tehchiam hlawm lo mah se ka kutchhuak a nihna avangin ka chhuang ru thin (thu leh hla thiamten an beng lo chhu ngawng se). He novel hi ka thianten min enpui bawk nen, a chhut chu a felfaiin tihsual palh a awm mangin ka hre lo a. A lo awm palh a nih chuan 'to err is human' kan ti tawh mai ang chu.

"Rintei Zunleng" i ziah laia i rilru puthmang, i mood?
Ka thawnthu ziah ve tawh chinah hian rilru pe taka ka buatsaih loh hi ka hre lo a, ka pek dan chin erawh a inang lo mai thei. "Rintei Zunleng" ka ziah lai phei hi chuan ka rilru a luah hneh hlein ka hria a, an awm dan zawng zawng, an chet tlat dan leh an hnuhma zawng zawng chhuiin an nun ka tawm vein ka hria a. Mahse, ka rilrua a lo lan dan ang taka ka ziak chhuak zo lo erawh hrehawm ka ti. An hlimin ka hlim ve a, an nguiin ka ngui a, an tahin ka lo tap ve a, an thin a ur chuan midangte hmuh lohvin hmai a sen ve teuh zel!

"Rintei Zunleng" hi eng tihna nge? A hming hi eng tia phuah nge i nih?
"Rintei Zunleng" tih a bu hminga ka hmang ta mai hi ka rilru insual thelhna chi khat a ni. Ka ziah tirh atangin a thawnthu chu ziak mawlh mawlh mah ila a bu hming tur hi ka ngaihtuah chhuak thei lawk lo. Hming chi hrang hrang panga lai chu ka rilruah a lo lang a, mahse, ka lung a dum thei si lo. Ka zawh fel vek hnua thiante ka rawn kual fe hnuah, an rawtna pawm chuang lovin, "Rintei Zunleng" tih hi ka pawm ta. Ka nupuiin lungsi taka min pawmpui a nih avangin ka lung a awi khawp mai.

A changtute i khawngaih emaw i duhsak emaw i lainat emaw, chutiang rilru chu i pu em?
A changtute hi kan duan chawp mah ni se, kan suangtuahna leh ngaihtuahna far chhuak a ni a, chu chang ni lovin an nihna zawng zawng kan tawmpui an nih avangin duhsak deuh te, lainat deuh te emaw chu ka nei khawp mai. Mahse, keima duh danin an nihna a hliah ka hlauh avangin ka inthukru leh thin a, a changtute nen hian kan inbuan nasa a, kan inhnial a, kan insual a, kan nui leh dar dar thin. Keima duh dan aiin anmahni duh danin engkim a kal ta zawk ni berin ka hria.

"Rintei Zunleng"-ah hian eng nge puanchhuah i tum?
He lehkhabu hi novel a nih ang ngeiin a chhiartute'n Pathian thu lak fuh loh avanga chhungkua leh mimal nun a chhiat phah theihzia te, dinhmun tleu laklawh tan rilru sakhat tak put loh phei chuan rahbi rah dik a har tawhzia te, mihring leh mihring inkara hmangaihnain mihring nuna huvang a neih natzia leh mipat hmeichhiatna hman dik lohvin pawn lam chauh ni lo, chhung lam nun thlenga a tihchhiat theihzia tarlan hi ka tum a ni a. Nun kawng zawh dik loh laklawh chuan chatuan boralna kan hmabak a ni tih leh he leiah ngei pawh hian chu hremhmun chu kan tem lawk thei a ni tih hi tihlan ka tum a. Ka puang chhuak zo emaw ka hre lo.

Chhiartute'n eng rilru nge pu se i duh?
Mizote'na novel kan chhiar dan tlangpuiah chuan 'zirtir a nei tha em?', 'a tha lam nge a hawi a chhe lam?', 'a tha lam aiin a chhe lama min hruai zawk em?' tihte hi kan tehfung ber niin ka hria a. Kei chuan he novel hi ngaihnawm ti takin chhiar se, a changtute nun tawmpui se, kei erawh min hmu tel lo se. A changtute an tah rualin tap ve zawih zawih se, an boruak a san laiin lo tang ve teuh se, an hlim laiin hlimin lo nuihpui var var se. A changtute hi khawlaiah hmuh tumin a rukin zawng zawng se a hlawhtlingah ka ngai ang. A zirtir leh zirtir loh lam chu a chhiartu a zir a ni mai ang chu.

Kohhran Upa-in nula leh tlangval inkar boruak te i ziak fo a, hei hi eng nge a awmzia?
Nia, min zawt fo mai. Chhan pawh har ka ti. Chutih rual chuan nula leh tlangval inhmangaihna hi Pathian siam a ni a, nupa kan nihna tura kawngba vainaah ka ngai. Kan nun hrim hrim hi nulat tlangvalna boruak hian hun tam zawk a luah a, mite ngaihnawm tih zawng tak pawh heng lai chhehvel boruak hi a ni. Chuvang chuan ka novel-te an chhiar theihna tur leh ngaihnawm an tihna tur a ni tih ringin ka telh ve deuh ziah thin. A ngaihawmin rilru a hneh duh deuh bawk ni tur a ni. Chuvangin ka lehkhabu miten ngaihnawm an tih theihna tur leh an chhiar tam theihna tur hian an duh zawng ngaihtuah tel hi tihmakmawhah ka ngai a ni.

Tin, lehkhabu chhiartu tam takte'na an chhiar duh ang zawng hi nula leh tlangval chanchin, uchuak ni lem lo, phuahchawp lutuk ni bawk si lo hi niin ka hria a, chu lam chu ka rilruah a lang tel lo thei lo a ni ber e.

Novel, essay, short story leh criticism lamah te i inhmang a, heng zingah hian eng nge har ber?
Heng thlur lite hi ka ziak tam lo hle a, thiam pawh ka inti lo. Novel hi chu hei panga ka ziak zo ta chu a ni a, short story hi bu hnih 'Hringnun Hlimthla 1&2' tiin ka chhuah ve tawh a. Essay leh criticism lam hi ka chemkal lohna leh ka thiam lohna zawng a ni lehzual a. Criticism hi ka ngaihsan leh thiam pawh ka chak a ni a, mahse, ka thiamnain a tlin lo niin ka hria. Han hnawih ve zeuh chu nei mah ila hemi lamah hi chuan ka inhmang lo ka ti ngam. Essay leh criticism hi chu thiam bik an awm, an kutchhuak atangin a lang. Pawng beih vak chiah pawh ka ngai lem lo.

Sawi duh dangte?
Ka lehkhabu thar "Rintei Zunleng" hi phek 558-a chhah, Rs.180/- man a ni a. Min lei sak vek turin chhiartute ka sawm a. Sawisel tur emaw a awm pawhin ka inhawng reng a ni tih min hriatsak a, thu leh hla lama hma ka sawn zelna turin ngaihdan tha tak tak nei chhiartute hian an pawimawhzia an hriat ka duh a. Chutianga rawtna emaw ngaidan emaw thawh duh neite chu eng tik lai pawhuin lawm takin ka dawng thei rneg a ni tih ka sawi duh a. He lehkhabu ka buatsaihnaa min puitu zawng zawng - media lama ka thian te, ka chhung te, thu leh hla lam ka tuipui zawng zawngte leh ka thiannu Sangtei te chungah ka lawm tak meuh a ni.

Related Posts :