1986 kha Mizo mipui nawlpuiin World Cup kan en hmasak kum a ni mai thei. World Cup en-e ti lovin kan chiang chuang lo a, kha'ng lai khan hmuhnawm ti taka World Cup ente zingah khan footballer-te khelhna club sawi tur hria pawh kan la awm lo hial mai thei.
Kha'ng lai vela naupang titi kha han ngaihtuah let ila; khawvela kan la mikhualzia a hriat theih awm e. "Khawvela inkhelh thiam berin penalty a pet a, a goal lo a. 'In goal kha inchi 1-in a zim a nih kha' a ti a, an han teh a, inchi 1-in a lo zim a," tih te a nih thin kha. Khawvel mihring dangte kha kan mihringpui ena en lovin 'super natural' thil enin kan en a ni ber awm e. Tisual ve thei, mihring ve bawk an nihzia te kan hre lo a, kan chung en ngawih ngawih thin a nih kha.
Sap emaw vai emaw, hnam dang mikhual kan neih chang pawhin, a Kohhrang ang te, a sorkar ang te, a khawtlang ang te pawhin kan buai a, deh loh sakei huai ang maia enin, a neitute zawk kan ti dui thin a nih kha.
Tunah pawh chutiang chu kan la ni tho a, mahse, kan ziaawm tawh khawp mai. Khawvel mihringte hi kan mihringpui enin kan en ve sawt hle a, kan la chung en tho na a, hman ngaihtuah chuan zia tawh tak kan ni. Khawvela inkhelh thiam ber pawh mihring ve tho a ni a, a tisual ve thei tho tih te kan hmu ta a, dawithiam ang mai ni turin kan beisei ta bik lo. World Cup kan en pawhin 1986-a kan en dan leh kumina kan en dan chu inthlau tak a ni. A footballer-a te kan hmelhriat ni em lo mah se an chanchin leh hnuhma te kan hre bel ve ta hle a, an khelh dan awmhmun atanga lo 'analyse' thei te pawh an kat ve ta nuk mai. Khawvel hi kan daidar ve ta hle a, he khawvelah hian kan tlangnel sawt khawp mai. A lawmawm e.
Kan mithahnemngai thenkhatin kan ramah hnam dang rawn sumdawng luih luih se, tuikhuah te rawn nei se an tih hi rilru zau putna a ni lo. Hriat loh vang zawk a ni. Hmasawnna reng reng a ram neituin an chhawr tur a ni a, chutiang ngaihtuah lo leka inti rilru zau pu an awm hi a vanduaithlak khawp mai. Khawvelah kan tlangnel ve ta hle te hi rilru zau putna zawk a ni.
Kan mithiam thenkhatin an huat em em, rilru zau pu intite'n an nin em em- 'regionalism' te hi khawvelin a kalsan thei lo a, globalisation dinchhuahpuitute khu a tak takah chuan a 'regionalism' uar an ni a, tun World Cup-ah pawh a 'regionalism' zawngin thu leh hla a tam em kha!
Vawi khat theuh an han khel diat diat a, 'African an che tha lo... beisei phak bakin Asian an che tha... Latin American-ho khelh dan a dang... Europe chuti zat an chak...' tih vel news-ah a lang nghal a, Round of 16 lut chin pawh a region zawngin an chhut nghal luih luih a nih kha. Quarter Finals lut chin pawh, 'South America chuti zat, Europe chuti zat, Africa chuti zat' tiin khawvelin a tuipui a, Ghana phei chu Africa khawmualpuiin an tan tawp mai a nih kha. Kan tih ni se kan zingah hian 'thliarkar rilru' tia sawisel an tam teh ang. Identity hi a thuk thei ang bera chhut tur a ni. Ram, hnam, khua, pa hming, thlahtute hming, a thuk thei ang berin khawvel hian hriat a tum a, keini zingah erawh 'Zo' buaipuitute chu thliarkar rilru pu-ah kan puh tlat zel! Chutiang chu rilru zau tihna emaw kan ti thin. Hmasawnna tur kan la ngah khawp mai.
Inti rilru zau taka kan awm lai hian mi tan kan inphalrai mai mai a ni tih kan hriatchhuah a tul khawp mai. Entirna hnaivai tak pakhat chu- kan rama hydel project siam tura kan beih dan hi a ni. A siamtute'n a power siakchhuah 78% an chang ang a, keini'n 12%! Kan mithiam rilru zaute rilru hi zau tak a ni! Chutiang duh lotu, 'development infrastructure reng reng a ram neitute ta a ni tur a ni' tih ngaihdan neite chu thliarkar rilru pu-ah kan han puh daih a! 'A ram leilung fate' buaipui viau te hi rilru zimna emaw ti kan awm tlat a, a thunei neiah an tang zel emaw tih tur a ni lehnghal a!
Chutiang ni lovin, rilru zau dan dik taka zau i zir ang u. Tunah pawh kawng hrang hrangin hma kan sawn a, a lawmawm khawp mai. World Cup kan hre ve ta hle te hi khawvela kan tlangnel ve tawhzia lanna a ni. A lawmawm. Inphalrai kher erawh a tul lo. Eng tikah emaw chuan kan tlangvalte'n World Cup te an la khel ve ang a, chutih hunah chuan khawvelah hian kan tlangnel mai ni lovin neitu rilru te pawh kan la pu ve ang chu. Chutiang hun chu a nghahhlelhawm khawp mai.
Monday, July 19, 2010
Rilru zau
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
Hydel project chungchang hi ka hre tam lo khawp mai. "A siamtute'n a power siakchhuah 78% an chang ang a, keini'n 12%!" tih hi a dik a nih ngat chuan 12% chu kan state hian a khawp dawn lo reng reng mai. Kan ram hi mipui te ngaihdan in a kal lo tih a chiang tawk in ka hre ta, bureaucracy em ni ta ang le?
ReplyDelete