Thursday, March 19, 2009

BENGCHHENG!

¢ HC Vanlalruata

Hman zan chu ka zin haw in kan thleng tlai ang reng a, ka hah bawk nen tui taka mut tumin ka intintuah a. Hun rei vaklo ka mut hnu zan lai pelh tawh niin ka hria, zan reh tawh tak maiah hian patling thi tur thih sual thawm niawm taka au deuh ruah ruah hi ka hria a. Meng mang lovin ka tho hlawl a, kan inchung bathlarah chhuakin ka’n ngaithla chiang a. Patling thi tur aurawl awzawng a lo ni lova, eng kohhran emaw inkhawmnaa pa pakhat tawng hriatloh hla sawi-sa (sawisa emaw nghaisa emaw chu i vuahsak lo mai ang) thawm a lo ni a. An inkhawmna kha biakin nge mimal in chu ka hrelo naa aurinna kha hmang kherlo sela chuan a hunlo takah min vau harh kher awm love. A ring tha khawp mai - zan a reh tawh nen.

Hah hle mah ila ka mut a ti tiau tawh si a, mu thei tawh si lovin khumah ka let ka let ta mai a. Ka thinrim insawh lai chuan ka thianpa thusawi ka hre chhuak uai uai mai. Ka thianpa sawi dan chuan Zan rei pawh la nilo, thenkhat erawh chu an mu tawh mai awm mang e tih hun a ni a, December thla chawhnu lam ruai sa rim la nam chiahlo mahse Krismas rim chu nam tawh tak hunah hian an thian za hovin an leikapui-ah an zai a. Anni lah chu thlarau lama tuihnang lemlo tak an nih avangin kohhran leh khawtlang ngaihsan lutuk loh chi lengzem hla an sa a lo ni a. Aurinna hmang hauhlo chung pawhin an tingtang perh ri leh an zai ri chuan Kohhran mithianghlimte mit a timim a, khawtlang thianfai tura mi thahnemngaite bengah a ri a lo mawi hauhlo mai a lo ni a. Zilhhau an tawk ta a ni.

Ka thianpa leh a thiante ho hi an mawl khawp mai. Gospel lam rawngkai hla chu sa sela chuan aurinna hmangin awrawl tawp tawp pawhin thawm neih mahse kan hotute bengah hian a ri a mawi anga, dar benthek ri ang maiah an ngai lo tur a ni a. Lalruanga leh Tuaisiala te unau-in an dar tum rik sawifiahna atana dar chhete an tum thu an sawi aia chhia khan miin an hmuhmawh phah ta a ni. Ka thiante-ho kha a ngaithlatu thenkhat bengah chuan an zai thiam viau chuan ka ring a. Mahse, mithianghlimte beng hriata mawilo hla an sak avang erawh chuan dem tlak an lo ni ta a nih chu.

Pollution Control Board hian boruak chhia chauh ngaimawh lovin bengchhengin boruak a khawih khawloh (noise pollution) thleng hian an tehin an buaipui a. Bengchheng tehnaah pawh ‘decibel’ chuti khati chin a pelh chuan..tiin mihring tana pawilo chin leh thalo chinte an bithliah thin. Scientific taka hetianga bithliah bawhchhetute chu aurinna hmangtute hi an nih fo ka ring a. Chumi a nih loh vek chuan kum khata kan hunpui Kumhlui thlah zana halpuah leh a behbawm, dim baksak lo leh lungphu thalo, tarchhia leh damlote hrehawm tawrh tur ngaihtuah lek lova kan hal thin hi a nih ka ring bawk. Hindu kut pawimawh Diwali/Dipavali hunlai pawh kan huam tel ang chu. Mahse, hengte hi kan mithianghlimte’n tun thlenga an la tihtawp theihloh a ni a, a haltute pawh ringtute an ni deuh vek.

Bengchheng chu bengchheng a ni mai tur a ni a. Muslim hovin zan rehah ‘Oh Allah O Akbar” (Pathian chu a ropui e) tia an au ruah ruah emaw ni ta se, Hindu hovin aurinna hmangin ‘Hare Krishna Hare Ram” tih ring takin play ta se kan ngaithei tur a ni lo. “Di Cham Bawihpuii” tih hla kha aurinna tellova miin lungleng taka an sak tleng tleng ai chuan a ninawm zawk fe ang. Chutiang bawk chuan, “Tihdam kan ni ta aw Haleluiah Amen..” tih hla a nih avanga aurinna-a zan reha an sak pawh kan ngaithei bik tur a ni lovang. Bawlhhlawh awmzia an hrilhfiahnaah chuan thil a awmna hmun lo tura awm hi a ni e an ti a. Chutiang chiah chuan thawm neih lohna tur hmuna thawm awm hi bengchheng a ni tlangpui a, a rin phei chuan bengchheng ninawm a ni leh zual. Library-ah chuan reh thap tur a ni a, library pawnah chuan a ni lem lo. Mahse, a thu emaw a hla emaw ngaihtuah lovin a ring apiang kha bengchheng a ni tih hi keini mimawl (layman) ngaihdan mawlte chu a ni.

Kan zai emaw thu kan sawi emaw a ni thei. Ram dan kalha thu kan sawi emaw hla kan sa emaw a nih loh chuan khap ngawt theih kan ni lo. Saptawnga ‘rights’ an tih ang hi kan nei. Mahse, kan bengchhena midang tana harsatna kan siam erawh chuan kan mihringpuite ‘rights’ kha kan va bawhchhia a, an zalenna huanpal kan va nekin an chanvo sedai kan va thiat a ni.

Ram dan a kalhlo a nih rau rau chuan chutianga kan bengchhenna thu leh hla chu Tirhkoh Paula thu emaw, Halleluiah Chorus pawh ni raw sek sek, ngaihhnathiam theih kan ni chuang lo. Lengzem hla kan sak pawhin mi tana bengchheng kan siam a thiang lova, Gospel kan tih mai hla kan sak pawhin a thiang chuang lo. Politics emaw thildang emaw hmanga bengchheng kan siam a thianglo ang bawkin Pathian thu a nih avangin mi mutui lai kan kaitho thiang chuang lova, kan barhlui thiang chuang hek lo. Kan thu sawi khum kha eng thu pawh nise mi hahdam duh mutchhuak kan titiau thiang lo. Pathian thu sawi emaw a hla sa emaw kan nih avangin midang aia tlangnel theihna tur chanvo kan nei chuanglo tih hriat a tha. Pathian thu sawi emaw hla emaw ngaithla duh chu Biak Inah an inkhawm mai ang. Bengchheng chu bengchheng a ni mai a, a hrilhfiahna dang a la awm chuang lo.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment