Monday, July 5, 2010

Sawihlawh Tanhril-Pa Thihna

"MD Rai, kum 74 mi, Tanhril-a mi chu a makpa Lalpiangliana’n vawhlumin an kawmthlang ah a phum a, June ni 17 tlai khan Lalpiangliana hi Central Jail Staff te hnenah inpein a inpuang a, mahse, Lalpiangliana hi mi kut tuarin a thi ve leh," tih chu tunlai titi lar a ni.

MD Rai-a fahrawn Sunita chu Lalpiangliana nupui a ni. A luh khung a, an innei a, June ni 8 tlaiah MD Raia leh a makpa Lalpiangliana hian zu an in dun a, bawngin huan thlai a pehchhiat chungchangah an inhnial thinur a, MD Rai chuan Khukri-in sah a tum a, hei hi Sunita-i chuan lo dangin a khukri ken chu a laksak a, hemi hnu hian tuboha chhut a tum leh a, Piangliana chuan stool-in a chalah a hlap a, a thi zui ta mai niin MD Rai fanu Sunita chuan Police te hnenah a sawi.

MD Rai ruang hi saranga tuamin an dahtha a, a rimchhiat tak em avangin an kawmthlanga balhla khur tura laih sa chu laih belhin an phum ta niin a sawi. Lalpiangliana hi a rilru a nawm theih tak loh avangin June ni 17 tlai khan Central jail staff-te hnenah inpein a inpuang nghal a, Luangmual police te'n hma an la zui nghal a, MD Rai ruang hi June ni 17 zan khan an phawrh a ni.

Lalpiangliana nupui Sunita-i'n police te hnena a sawi leh Lalpiangliana thusawi hi a inmil chiah lo a, Lalpiangliana’n June ni 15-ah a that nia a sawi laiin Sunita chuan June ni 8 niin a sawi a, ruang chhiat tawh dan enin Sunita hian thudik a sawi a rinawm thu police te chuan an sawi. Lalpiangliana hi Tanhril VC member ni lai a ni.

Thil kal zelah Lalpiangliana chu Hliampui tuara Aizawl Civil Hospital-a dahluh a nih hnu-ah June ni 23 zinglam dar 3:15 vel khan a boral a, he thihna thlen chungchangah hian police officer 3 leh constable 1 chu suspend nghal an ni.

Sawilan tawh angin Lalpiangliana rilru nuam thei lo chuan MD Rai a thah thu sawiin June ni 17 tlai khan Central Jail staff-te hnenah inpein a inpuang a, dan angin police te chuan a tul angin hma an la nghal a, Vaivakawn Police Station-ah lakchhoh a ni a, hetia hliampui tuara a thi tak chungchangah Tanhril khawtlang hruaitute chuan a taksa lang theiah hliam leh duk engemaw zat a awm avangin police custody-a a awm laia kut tuar nia rinna a awm a ni.

He thil thlengah hian Judicial Megisterial Enquiry leh police inquiry tih nghal a ni. Inquiry lak turah hian Lalpiangliana Police Custody-a a awm zana mawhphurtu nia ngaih mi 4– SI VL Ramhluna, OC Lungmual Out Post, ASI Prem Nath, Vaivakawn Police Station, ASI Probi Gnat Lalrinchhana leh Constable Chanchinliana te chu Suspend nghal an ni.

Lalpiangliana hi a inpuan hnu khan police te'n lain a puzawn ruang a phumna hmunah hruai a ni a, ruang an phawrh fel hnuah June ni 18 zing dar 1:30 velah Vaivakawn P/S-ah dahluh a ni. Police te hnenah pawh hian a thil tih hi a puang a, police te hian ‘judicial’ nghalin June ni 19 tlai dar 4 vel khan Central Jail-ah dahluh a ni.

Jail-a a luh hian a taksaah hliam hi a awm tawh nia sawi a ni a, a taksa a chak loh em avang hian June ni 21-ah jail hotute remtihnain Aizawl Civil Hospital-ah dahluh a ni a, June ni 22 zing dar 3:15 vel khan a thi ta a ni.

Lalpiangliana hi a chhipah inche khat vel kak a awm a, a mit dinglam koah hliam a tuar a, a duk vek nghe nghe.

A hnungzang, a ngum chung chu a vun a pilh phei vek a, a kephah ding lam chu a chung lam vun a pilh deuh vek bakah a vung nasa hle a, a malpui thlengin a duk a, a kutphah vei lam hnung chu a vun a pilh nasa hle a, a ke dinglam hmawr chu pilhin a vung nasa hle bawk.

A taksaa hliam a tawrh danah hian kutthlakna ni ngeia an hriat avangin Tanhril khawtlang mipui chu an thinur hle a ni.

Piangliana nau Pakunga sawi danin a u hi Central Jail-a a luh hian a mit ko, chal, kephah leh a kuta hliam tuar hi a lo hmu nghal a, ward-a a luh hma hian a ek a chhuah thu a sawi a, inthiar tura a hruai pawh hian amahin a thu tha hlei thei lo.

A unaupa Pakunga hian chanchinthar thehdarhtute a hrilh danin a u hian Vaivakawn P/S-a a awm lai hian mimal ta Sumo-in police 4 leh civil mi 3-in an hruaichhuak a, Zohnuai-a PWD site office chhungah kut an thlak nia a sawi chu mobile phone-a an record thu pawh a sawi a ni.

Lalpianglina ruang hi postmortem tih a nih hnuah Tanhril mipuite chuan Dawrpui West lam atanga zawn hawngin kawng an zawhpui nghal a, boruak tha lo thleng palh thei venthawn thu-ah Vaivakawn Police Station pannaah police thahnem tak leh magistrate te inralrin tir an ni.

Vaivakawn Police Station pengah dinpui a ni a, a ruang zuitu mipui leh police lam chu an intawng buai hman thelh a, he thilah hian police lam leh Tanhril mipui lamah hliam na vak lo tuarte pawh an awm.

Hetianga mipui lungawi lo pungkhawm hian Lalpiangliana thih thua mawhphurtu nia ngaihte chu sorkarin zawng chhuak ngei se, an hna atanga suspend mai ni lovin an hna atanga ban turin an phut a ni.

Lalpianga nupui chu sorkarin zangnadawmna tha tawk tak pe turin an phut bakah tun hnu-ah Tanhril mi kher ni lo mi tu pawhin Police Custody chhung ah thihna khawp in rikrapna an tuar leh a nih chuan nasa taka chet lak an inhuam thu khawtlang hruaitute hian an sawi a ni.

Mipui Lungawi lo pungkhawm hi an tin darh mai lo a, Khawtlang hruaitute paw'n an thunun zo lo lek lek nia sawi a ni.

Hetih lai hian Central YMA chuan ban pharin Lalpianga thih dan chu rang takin sorkarin chhuichhuak se an duh thu an duh thu an sawi a, an duhthusam anga thil a kal lo a nih chuan Central YMA pawhin theihtawp chhuaha hmalak zui a tum thu CYMA hruaituten an sawi hnu-ah Lalpiang ruang hi Tanhril lam an panpui thei chauh a ni.

Home minister R Lalzirliana chuan he thil thleng pawi a tih thu a sawi a, Lalpiangliana hian thilsual a ti a ni tih inhriain a rilru a nuam lo a, thuneitute hnenah himna zawngin a inpe a, hetiang thil a thleng ta mai vanduaithlak tak zet a ni, a ti.

Tanhril khawtlangin an phut zangnadawmna chu dan anga tih a nih tur thu a sawi a, oolice officer 3 leh constable 1 chu suspend an nih thu a sawi bawk.

Lalpiangliana thih dan chu sorkarin ngawrh takin an chhui a, June ni 25 khan jail-ah Magisterial Inquiry la tur mi a tir nghal a ni.

Lalpiangliana hliam tawrh hian sawi a hlawh hle; hemi chungchangah hian June ni 19-a Lalpiangliana Jail-a dahluh a nih hian a nau Pakunga, jail Warder chuan a thawhpui Saithanhlira nen a hliam chu a ensak niin a sawi a, a hnungzang duk a hmu niin a sawi. Amah chu Central Jail Two Ward-B ah dah a nih thu leh an ward leader pawh a unaupa a ni tih a hrilh thu a sawi.

Pakunga chuan June ni 20-ah a u chu zingah a tlawh thu sawiin, an Ward Discipline vawngtu chu tui lumsaka inbualtir turin a tih hnu-ah bual inah an va inbual thu sawiin chumi hnu chuan a lu chu a kak tih an hria a, a mit ko pawh chu a vung chak hle niin a sawi bawk.

Hemi chungchangah hian Jailer chuan Lalpiangliana chu Jail-ah a rawn inpek laiin a awm thu leh chumi hnuah Jail atanga police pawh phone-tu a nih thu a sawi.

Lalpiangliana hi June ni 17 zana Jail-a a inpek dawn hian pawn gate bulah an nupui Sunita nen tlai thim tawh thlenga an awm avangin Jail Warden Thanzama chuan a ko lut tih jail hnathawkte chuan an sawi a, chumi hnu-ah chuan amah chu tualthattu a ni tih a sawi vangin Police hrilh hriat an nih ta nia sawi a ni.

Lalpiangliana kawppui Sunita-i'n Tanhril VC member R Lalhlimpuia a hrilh dan chuan a pa Rai-a nen an intihbuai khan Rai-a hian a mit ko dinglamah a hnek a, a mit ko vung hi jail a luh pawh hian amah lo hmutute chuan an hmu niin a sawi.

Jail hnathawk pakhat chuan jail tang zingah na nei an awm em tia a zawh pawhin Lalpiangliana hian na a neih thu a sawi lo a, mahse, a mit ko vung leh a chal belkang bakah a hmui a pilh deuh vanga awm nuam lo hmel a pu niin a sawi. Lalpiangliana hian a nauin na a nei em tih a zawh pawhin na nei lo angin a sawi a, a teikual leh thin niin a sawi bawk.

Police-in Lalpiangliana an sawisakna hmun nia sawi Zohnuai PWD Site Office chowkider F Lalremruata chuan a riahna chu tun hnaiah a riahchhuahsan lo niin a sawi a, in chhungah phei chuan hetianga inkhawihna hi a thlen a rin loh thu leh amah pawh dar 11 velah muin chhunglamah kawngkhar a kalh niin a sawi.

Jail hnathawk pakhat chuan magistrate-in Warrant fel tak seal leh hming ziak a rawn tihhnan tawh chuan an lo dawngsawng mai thin tih a sawi a, Lalpiangliana case-ah hi chuan a chal belkang leh a hnungzang duk leh a ke vung chu an hmu ngei a, mahse hetianga ke vung leh pem satliah ang deuha lang hi chu vawi tam tak an lo dahlut tawh thin a, Lalpiangliana hliam tawrhna taksa dang an lo enfiah lo hi chu an tihsual a ni tiin a sawi.

Thil kal zelah Human Rights & Law Network te chuan FIR an thehlut a, mahse, an FIR thehluh hi Magisterial Inquiry kal pui mek a nih vangin pawm a ni lo.

Magisterial Inquiry ti mektu pakhat chuan, "Central Jail-ah ka kal tawh a, biak tul leh ngai angte ka be nual tawh a, tih tur tih ngai a la tam a theih tawpin kan thawk mek a ni" tiin Zozam Weekly a hrilh.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment