Monday, July 5, 2010

Kan rambuai kha

March ni 1, 1966-ah MNF-in zalenna an puang a, India nen an inkap ta a nih kha. Chu chu kan hnam nuna thil pawimawh, kan theihnghilh ngai loh tur thil a ni.

A thenin an ngaisang a, a then erawhin an ngaisang lo. Mahse, kan ngaihsan leh ngaihsan loh lam chu thuhran ni se, kan hnam nuna thil pawimawh, kan hnam nun pawh nghawng nasatu a ni a, a pawimawhna hi chu hnial theih a ni lo ang.

Vawiinah hian a hre phate an la dam a, a tuartute an la dam. Mahse, thangtharte erawhin an hre lo sawt hle niin a lang a, hei hi eng vang nge ni ang? Tun ang zela kan kal chuan kum 20 vel a liam leh phei chuan kan theihnghilh duak mai ang tih pawh a hlauhawm thei hial a nih hi!

Kan hnam hian kawng hrang hranga hma kan sawn rualin kan than danah a dik lo deuh lai leh duhthu sam lo lai deuh a awm a, chutiang chu sawi tur a awm nual ang, thil pakhat- mahni chanchin hriatna lama kan chak lohna hi kan than tithutu lian tak pakhat chu a ni awm e.

Kan hnam kalsiam, hnama kan lo insiam dan leh hun kal taa kan dinhmun te hi kan hre lo khawp mai. Kawl ram atanga thlang tla kan nih thu leh kan pi leh pute kha Kawl ramah an awm thin tih te hi kan hre lo khawp mai a, a thlang tla ve lo kan unau engemaw zat chu an thlahte, Kawl ramah an la awm tih te pawh kan hre lo khawp mai. A bikin thangtharte phei chuan he'ng hi an hre lo a, kan lehkhathiam chhuan tak takte ngei pawhin an hre lo hle niin a lang.

Eizawnna leh khawsakna tur sualin kan vak kan vak a, chutianga kan awm lai chuan khawvel politics inlumlet velah international boundary-in min then darh ta a ni tih te hi hman ni lawka thil thleng mah ni se kan hre lo khawp mai a, exam sang tak taka hlawhtling thei khawpa lehkhathiam te ngei pawhin an hre lo hle niin a lang.

Hmasawnna hi a 'thil' zawngin kan teh a, sum-a lei theih thil neih hi hmasawnna kan tih chu ni berin a lang. Chutiang thil chu kan um a, kan hnam chanchin hre miah lovin chutiang thil chu a neih theih niin a lang. Kan politics ngei pawh hi 'development politics' ni berin a lang a, 'hnam politics' chu kan sawi khat khawp. A politician-a te ngei pawh hian an sawi khat khawp tih chu kan hre tlang awm e.

Kan ram buai chanchin ngei pawhin hriat zui a hlawh lo a, zirchian pawh a hlawh nep khawp mai. Mahni chanchin hre lo nih hi a dik lo a, mahni chanchin hre lovin a thlen thui theih loh. Chu harsatna chu kawng hrang hrangin kan tuar fo niin a lang a, mahse, chuti zawngin kan ngaihtuah lem lo. Kan inhmuhchhuah vat a tul khawp mai.

Indian national movement ti-alhtu lian pakhat chu 'rediscovery of the past' a ni. India mite'n hun kal taa an dinhmun, an hnam chanchin an hriatin an rilru-ah nationalism chi a lo tiak ta tih chu historian-te sawi dan a ni. Ram dang chanchinah pawh chu tho chu a ni a, kan hnam chanchinah pawh chu tho chu a ni. Chu chu keini hian kan hmaih tlat a, kan hmaih tih lah kan hre si lo.

Miin hnung lam hawia a hmuh phak ang chen zel hma lamah pawh a hmu pha. Vision nei lova khawpui dintu, vision nei lova inrelbawl hnam hian kan hnung lam kan hmuh phak tawk lek hma lam pawh kan hmu pha a ni ngei ang. Kan hnam chanchina thil pawimawh- kan rambuai chanchin- remna kan lo neih tak dan te hi kan hriat a tul a, a batin kan ba a ni.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment