Monday, March 1, 2010

Zorama Zoram thlirna

Thlasik khaw vawt vin vur a reh tan a, nipui a thaw tan. Chutiang chu Zoramthanga rilru pawh a ni. MNF president atan chuhtu awm lovin thlan nawn a ni a, ke vawr suau khawpa inthlana an tlak thu te theihnghilhin hma lam hun a thlir mek.


Inleng pawimawh a kawmna pindanah chuan a fate thlalak leh an nupa thlalak vel a intar nual a, an inneih thlalak en paha "hei i hmel pawh a dang hle mai" han tih chuan, "Ni e mawle, kan nu hian 'i chal a kawlh tih chu hria ila ka nei miah lo ang che' te min tia, keiin 'kei pawh, i thau dawn tih chu hria ila ka nei bik lo ang che' ka ti a, kan inchhang tawk khawp a..." a ti a, a nui ver ver a.

An uite a lo lut a, 'Chelsea' tih inziahna thi awrh chungin. "Nangni chhung chuan Chelsea in tan a ni maw?" tih chuan, "Ni e, kha a u Siamtea'n a awrhtir a nih kha," tiin a chhang. Siamtea chu a fapa a ni a, mahni fapa meuh ui han u-tir chu, an uite chu an duat hle tihna a ni ngei ang. Tin, ran chunga chutiang rilru pu thei chu a rilru a chhe lo ang ti te pawhin a sawi theih ang.

Kum 10 zet chief minister a nih hnu-ah Ramhlun Venglai-a an in atangin Zoram a thlir a, kum 10 chhung chief minister nih hnu-a chutia Aizawl-pa pakhat han nih chu, nun a inthlak viau na a, khawhar thlak a ti lo niin a sawi.

"A khawhar thlak loh. A lehlamah chuan politician tan chuan sorkar lova awm chu a nuam tih thu chu awm lo a, sorkar loh chu a hrehawm a, mipui leh party mite an khawngaihthlak a, amaherawhchu, mahni mimalah chuan kan hahdam hiai hiai a ni," a ti.

"Mimalah chuan a hnai kher chhuah ang a ni. Ni dangah chuan zing thawhhlim atanga zan mut thleng khan englai pawha buai ringawt a nia, tunah chuan khatiangin kan buai ta lo a, mimalah chuan a hahdam thlak khawp mai," a ti bawk.

Chhungkhuaa pa mawhphurhna te pawh a hlen ve thei ta nia sawiin, "Chhungkuaah pawh nupui fanaute tan hun te kan nei ve thei ta a, mahni duhzawng tihnan hun te kan nei ve thei ta a, a hahdam thlak khawp mai," a ti a, "Society-ah ka tel theih phah bawk a, Kohhran-ah te, chhiat ni that ni-ah te kan inhman theih phah a, a hlimawm khawp," tiin a dinhmun a sawi.

"Inleng pawh kan la nei reng a, hetia party activity a rawn pun hian inleng pawh an pung chho zel a ni," a ti bawk.

A hun hman dan sawiin, "Party office-a kal leh huan lama kal a ni. A bak chu ka inkhel leh a, chu chu ka hun hman dan tlangpui a ni. Huan hi chu ka riahchilh meuh lo, ka riak hman lo. A chang chuan kar khatah vawi thum ka kal te pawh a awm a, party office lama ka buai leh buai loh a zirte pawh a ni," a ti.

Ramhnuaia an awm lai chanchin te ziaka lehkhabu tihchhuah a tum a, a peih hun tur erawh a hriat rih loh. Chu lehkhabu buatsaih chu a hun hman dan pakhat a ni.

Zan dar 9:30 velah a mu a, muthmunah mu chungin TV a en thin. News channel, sports channel te a en a, film pawh a en fo. Local channel hi a ngaina a, a rem phawt chuan a en ngei thin. A remote control ken lai a thlauh tap chuan a muhil ta tih a nupuiin a lo hrethiam mai thin. Zingah hma takah a tho leh a, a remchan dan ang angin exercise a la thin. A tlangval lai atanga a khelh tawh, badminton a la tuipui reng a,

'Huan' a tih hian a mau chinna hmun a sawina a ni, 'Bamboo chief minister' tia hriat lar thin kha a ni miau a.

Chief minister a nih lai khan mau lama mithiamte'n mau chi khat, 'latiforus' bul 10 an pe a, chu chu a huanah phunin a enkawl ta a, chief minister a nih laia a phun kha chief minister a nih loh hnu-ah pawh a la buaipui ta reng a ni.

"Mizoram-ah hetiang mau hi a la awm lo a, inches 15 atanga inches 20 vela lian a ni ber... rawnal ang hi a nia, a tang nei mang lo ding ngil chho zut mai hi a ni a, a hming hi forest ho chuan latiforus an ti a. Mizoram-ah chuan a awm lo a, Nagaland-ah saw chuan a ngaw khup mai a, 'a tha ngang mai' an ti a," tiin a titi tui hle.

"Chu chu kuminah, fur-ah hian fu phun anga a chang kara a mit lai apianga lo chawr tura 'multiply' ka tum a ni. A chi dang kan lo la hman si lo a, chutianga kan multiply mai loh chuan, Mizopa pawhin tun hmaa an phun dan thin a ni a," tiin a tum dan a sawi.

"A mau a hi phulrua chuan a tiat lo. Rawmi hi kan mau neih len ber a ni a, mahse a vang khawp mai a, rawmi ai pawhin a lian zawk a ni," tiin a mau buaipui mek chu a fak a ni.

"Mizoram mipui eizawnna atan chuan raw phun, hmunphiah, grape leh sapthei leh red oil palm te hi a awlsam leh a tha ka ti; a awl bera chu hmunphiah leh rua te hi a ni," a ti a, an sorkar laia mau lama an hmalakna te kha puitling hman lo mah se rah a la chhuah ngei a beisei tlat a ni.

Missionary nuai 1 tirhchhuah pawh a la tuipui reng. "Kohhran-in an chhutna hi ka chhutna a ni. 'Thla khata Rs 1000/- i pek chuan missionary pakhat tir ang i ni' tih hi Kohhran chhutna a ni a. Chhungkaw nuai 2 vel kan awm a, chhungkaw nuai 1 leh a chanve khan thla khatah Rs 1000 thawh thin ta ila..." tiin a thlir dan a sawi.

"Economic development hi lo kal sela, kum khatah Rs 5-6 lakhs thawkchhuak ila, thla tina Rs 1000, chhung tinin an pek khan Missionary nuai khat a tirh theih a ni. Chhung khat hian Missionary panga te an tir a ni, chhungkaw nuai 2 vel kan awmah chhut ta ila, chhungkaw tinin ka ti lo, a chanve chauh pawhin ti ila kan ti thei a ni. Kan economy a thata Kohhranin hma a lak chuan kan khum ang," a ti.

Chief minister a nih chhungin tualchhung media a kawm tam lo, chu chu sawisel a hlawhna pakhat pawh a ni. Chief minister a nih tirh lama media a kawm changin boruak a tha vak thin lo a, a zawngchhang ta lo niin a sawi.

"Kan tim deuhna chu, media a tir lama ka kawm khan media thenkhat kha an kha lutuk a. A tawpah inbakkaih a ngai ang tih tur khawp kha a ni thin a. Reasonable taka kawm theih loh chu, ruling kan ni si a, a bawplawk leh chhan hrehawm khawp leh hmaisena inchhan ngai a awm nual mai a. Chu chuan thui tak min titim a ni," a ti a, media leh media inkarah ngei pawh han inchhang deuh an awm nia sawiin, chu chuan a titim ta niin a sawi a ni.

Tlema inthlifim deuha thuthar lakhawmtute a lo kawm thin lo kha pawi a ti a, chu chu a tihsualah a pawm.

'A bulah tumah a rel theih lo' tiin amah hnaihtute'n an sawi thin a, politics-a an khingpuite pawh a mimal zawngin a sawichhe ngai lo.

"Mi sawichhiat vak vak hi a hlawk lem lo," a ti a, "A tha ka ti lo... mi puitling awm dan turah ka ngai lo," a ti bawk.

Chief minister a nih laia mipui leh opposition lam atanga beihna leh sawichhiatna an tawh nasat lai chanchin sawiin, "Ram nu leh pa chan chuan puitling taka thu sawi hi a thain ka hria a, chuvangin, kan sorkar tawp dawn lama interview ka neihah te pawh khan Pu Hawla chungchang thu ka sawiah pawh, rewind leh ni se mimal insawichhiat vak vak ka ti lo. Hetiang hi mi puitling nihphung pawh a ni lo a, policy thila kan inbei a nih chuan a tha. Mimalah chuan fel lohna tam tak kan nei a, felna tam tak pawh kan nei a, kei pawh ka ni ve tho a," a ti.

Inthlan result puan hlimah pawh a tla zawkah tang mah se an khingpuite a sawichhe lo a, sorkar thar lakluh inkhawmah pawh hlim takin a tel thlap.

"Congress unaute hi, kum 10 an oppostion kha an thisenin a than hnan tawh nge, keini kha ruling-ah min la ngai nge, min bei zui ta vak a. A la tharlam lutuk a, an la ngai hai niin ka hria," tiin sorkarna changtu party nena an inkar a sawi.

Han hmuh hlawl pawhin a lo nui sang a, zawhna pawh nui sangin a chhang thin. A nuih thu hi news a ni lo, a nuih loh thu hi news a ni zawk. Zozam Weekly-in February ni 20,2010-a a kawm lai pawh hian chief minister chhuak ta hi a nui sang reng, Rev Chanchinmawia thihna chungchang a sawi lai tih chauh lohvah chuan.

An sorkar lai a thlirkir a, an sorkar leh hun tur te pawh a thlir. An sorkar laia an thil tih, tifuh a intihte leh tifuh lo a intihte, tin, Mizoram sorkar a hmuh dan te leh Zoram a thlir dan te, tiang hian Zozam Weekly a hrilh a...


Zoramthanga titi khawchang
¢ Lalremruata Renthlei


Inthlan result puan hlim khan in chak loh chhan kha i sawi a, tun hnua i'n ngaihtuah let leh hian i sawi kha dik i la ti em? Thil dangte pawh...
A dik telh telh ka ti. 'Factor' hrang hrang a awm a, pakhatnaah chuan kan sorkarin kan thil tih fel tawk loh factor kha a mawhphurtu lian tak a ni a. Pahnihnaah party-in kan tih fel tawk loh, headquarters leh block leh unit te pawh a ni vek ang a. A dawt lehah chuan sorkar dinglai nin hrim hrimna - anti-imcumbency wave a ni bawk a. Tin, kan opposite lam te'na chirh min thehna tling khawm kha a tam bawk a, a tawp berah chuan EVM kha a ni bawk a. A bul berah chuan kan sorkarin thil kan rel fel leh tih that tawk loh te kha a bulpui berah kan dah ang a. Ka hmuh dan chuan chu'ng zawng zawng chu a 'zen' a ni a, a hmetpertu tak chu EVM a ni.

Engtin nge a hmeh per?
A tawpa a vote thlakna tak kha a nia, khalaia fel lo awma kha factor pawimawh a ni ta a ni.

'Min beitute chir min thehna tlingkhawm a tam' tih kha, chirh tlingkhawm chu a tak nge dawt?
Eeee ... a dik te pawh a awm a, tin, dawt te pawh a awm a, thudik kaihlek te pawh a awm a ni.

Pawn lam atanga lo thlirnaah chuan Rev Chanchinmawia thihna chungchanga in hmingchhiatna kha a nasa viauvin a lang bawk a...
A dik, kha kha. A factor a lian khawp mai.

A nih khang laia opposition party-ho sawi kha a dik em?
Anmahni hi, tuna ruling party-te hi kan zawt let leh mek chu a nia. A dik leh dik loh chu court-a kal a nih vangin court-ina thil a tih ang kha keini chuan kan thlir dan tur a nia. Court-in mahni intihlum a ti a, report tlingkhawm atang khan thutlukna siam a ni a, kan pawm mai a. Chu chu he sorkar hian a pawm dan a ni ve em tih kan zawt a, a chhanna kan la ngaihtuah mek a ni, an ti a ni.

Rev Chanchinmawia chungchanga in hmingchhiatna kha hrehawm in ti em?
Eeea...ti teh reng mai. Kan tih hauh loh kan tih anga min puhna kha a hrehawm kan ti khawp mai. Tualthah thil a nia, Kohhran hruaitu lian that anga min han puh te kha chu... Pathianin a hre reng mai si a, a hrehawm kan ti khawp mai.

Opposition party-te'na an beihna che u han hriat rauh rauh in nei em?
A tam em mai a, mipuiin kan hriat chi hrang hrang a tam a. Tunah a dik em tiin kan zawt leh mek chu a nia. Entirnan, Baffacos hman dik loh tih te, OPD building chhawng bo tih te, Mobile Unit a hlui lei a ni tih te leh thil dang tam tak, 'Dik lo a lo ni reng em? Sorkar hian in hre ta em? Dik lo inhmu ta em?' tiin kan zawt let a, House-ah kan en vel mek a ni an ti a, anmahniin a dik leh dik loh chu an la rawn chhang ang chu, kan zawt let mek a ni.

In term tawp lamah khan chanchinbu-ah te pawh mipuiin sorkar demna an thailang nasa a, oppsotion lam an lo tang bawk a, nangni lah kha in ngawi mai a, kha kha eng nge a awmzia?
Engemaw chen chu kan inhrilhfiah bawk a, mahse, nasa taka min beih khan duhthusama hrilhfiah tawk a har em mai a, theih ang tawk chuan kan hrilhfiah bawk a. Mahse, thudik tak chu mipuiin an la hmu ngei dawn tih hi kan ring nghet tlat a, hei a lo lang zel chu a nih hi.

A hun laiin hrehawm in ti em? Han tih ve deuh phiar phiar chak chang in nei em?
A hrehawm kan ti khawp mai. Han tih ve deuh phiar phiar pawh kan chak a, mahse, sorkarna kan keng a, ram nu leh pa chan kan chan lai chuan puitling taka engkim sawi a tul si a, chuvangin zaidawh leh puitling takin engkim chhan a ngai a, kan theih ang tawk kan chhuah a ni.

I thlirkir chang hian i CM chunga i contribution, i rilrua lo lang mai thin eng nge?
Ka contribution-ah chuan... Mizoram chauh ni lovin khawvel devlopment kal chho turah chuan infrastructure din phawt a ngai a, a bul kan tan a, mipui fairel bel a la thleng hman lo a, engpawhnise vawiin thlengina ruangam pui kan tan chu tlansan tum mah se an tlansan thei lo a. Keini'na kan hmuhchhuah thar a ni lo a, khawvel system kalphung a ni a. Chu chu- entirnan, a thawhchhuah production, pahnihnaah a siamna processing emaw industry emaw, pathumnaah a hralhna tur market.

Kan ram- tlang ram angah chuan chu thil pathum tluka pawimawh chu a thiarvelna 'communication' a ni. He infrastruture pali tel lo hi chuan eng development mah hi a kal thei lo reng reng, chu chu khawvel kalphung a ni a, chumi ruangam pui chu a bul kan tan chho a ni. A foundation kan siam a, a ban te leh a 'beam' te pawh kan chhung chho mek a ni tih kha kan contribution a ni.

Mau i tuipuizia chu tlanghriat a ni a, i duh angin thil i ti hman em?
Ti hman lo, Mizoram-ah chuan mau chu India rama a ngah ber pakhat kan ni a, production lam chu a awmsa a, khati chung khan kan mau hi a tet em vangin a lian thar theihnan hma kan la a.

Kan mamawh ber chu processing a ni a, chumi atan chuan Sairang-ah joint venture-in Venus Bamboo Company nen hma kan la a, India ram Bamboo Board industry-ah chuan a tha ber a la niin ka hria a, kan siam a, kan zo hman chiah a. Production kan tan dawn a, mau a tam vek a, raw- material supply a awm thei ta lo a, tikhuan a tawl ta rih ringawt mai a ni. Mau chu awm hman se, mautam kha kum hnih/thum chuan tlai se khu khuan production han ti se chuan kum thum chhungin a siam man chu a thawkchhuak vek ang. Mahse, tikhuan a awm ang a, mau leh rua a puitling leh hman ang a, tun atanga kum hnih hnuah chuan a siam man khu thawkchhuak thei khawpin hma lain a tang ang.

Health Care Scheme kha i nau hrin ang hiala sawi a ni a...
Asian Development bank-ah pawisa kan dil a, a principle-in an pawm vek a, nikum September thla vel khan final-na kan ti thei ang an ti a, chumi atana hma kan lak chu a ni a.

A pawi kan tih ber chu a pawisa pawh awmsa leh approved tawh chiangsa si, kum hnih dawn a nih tak hi... an health care buaipui hman lova mi sang tam tak an thi hman hi pawi kan ti khawp mai.

Thalaite khawvel lamah i duh angin bul i tan hman em?
Thalaite khawvel hi duh angin bul kan tan hman lo khawp mai. A chhan chu central-in an policy an thlak thut a, tun hmaa '70% kan tum ang' an tih ang chi, hei indoor stadium te kan tan hluai a, kan tum tur hmangin bul kan lo tan a, mahse, central-in an policy an thlak avangin pawisa min pe leh hlei thei ta si lo a, a tawl ta teuh mai a ni. Chu chuan infiamna khawvel lama kan thalaite tana hma kan lak tur ang a ti tawl ta a, mahse, hei a bul tanna lian thaa kan neih tur Lammuala cheng vaibelchhe tela Finance Commission atanga kan pawisa hmuh hmanga hma kan la hman erawh chu kan lawm a. Mahse, a hming nen hmun nen lam Mualpui lamah an pempui leh ta a, mahse, a bo lo ang a, a hman theih chin chin chu an hmang ang chu.

A pawi ber chu central-in an policy an thlak vanga kan duh anga hma kan la thei lo kha a pawi a, Pathian leh mipui zarah kan sorkar leh hunah hma kan la chhunzawm leh ang chu!

Sorkar thar hi eng nge i hmuh dan?
Tun sorkar thar hi ka hmuh dan chuan mikhual sorkar an ni a, mikhual an nihna hi kawng chi tin rengin a takin a lo lang mek niin ka hria.

Delhi atanga phun leh din an ni a, chuvangin mawh zawng zawng pawh anmahniin la lovin Delhi-in a la vek a, cabinet leh candidate nen lam khulam thu vek a ngai a. Inthlan dawnah pawh khulamin pawisain an rawn 'finance' vek a, Delhi chawmnuna a hmawra lo par ve an ni a, an thil tihah anmahni hi mawhphurtu tawp- 'responsible' an ni lo.

Mikhual nih chuan... nuam tih zawng leh mit titlai zawng ena hlimhlawp bawlnana kan va hman thin a nia mikualna ram chu. Chutiang chiah chu a nia, helai pawh hi nawmchenna leh hlimhlawp bawlnan an hmang a. A neitu party leh mikhual party chu kan kar a hla khawp mai.

Congress sorkar kum khat chhungin mipui an lungawiin i hria em?
Mipui tan chuan lungawi a har khawp mai. Mipui concern thil, essential commodities, he'ng- tui, eng, gas a ni emaw sum leh pai leh development lam a ni emaw, mipuiin an harsat pui vek a, mipui tan chuan a lungawithlak loh khawpin ka hria.

Hydel project in peih hman lo kha pwi i ti em?
Ti e, mahse, keimahni state tan liau liau Serlui B kha chu kan zo titih a ni. 12MW a ni a, kan zo hman titih a, a dangah pawh Chhimtuipui project pawh DPR peih hman vek a ni a, a dang pawh kan en a, hma nasa takin kan la a ni. Hydel project hi tih vat vat a har a nia.

Hydel project lianah hi chuan company-in tuikhuah an rawn khuap a ni ve ringawt a, a ram neitu nih man 12% vel min pe a ni ve chauh zawk a. Mini Hydel project ang chi hi chu a vaia kan ta vek a ni a, a hlawk pawh a hlawk em em a ni.

Essential Commodity hrang hrang harsatna hi eng vang nge nia i hriat?
A chhan hrang hrang a awm ang a, a bulpui berah chuan sorkar mawhphurtuten an beih nasat loh vang a ni. Keini’na kan beih ang kha chuan bei se tun ai chuan a awlsam ngei ngei ang.

In lo bei nasa hle a ni maw?
Mut mawh hnar mawhah kan neih a ni. Tih tak meuhin kan bei a, CM meeting pui kan neih pawhin kan buhfai supply tlem thu-ah supply minister Sharad Pawar hnenah 'Mizoramin kan mamawh chu chutiang chu a ni a, hemi tel lo hi chuan ka haw dawn lo' tiin ka thusawi hunah khan ka han nawr ta a, tichuan 'ngawi rawh pindan lehlamah inbe lawk ang' a ti a, kan inbe ta a, ka dil ang buhfai min pek belh ta a.

Prime Minister-in a rawn puang a, Mizoram CM-in a mamawh thu a sawi ang khan supply minister pawhin kan pe thei ang tiin a puang nghal a, chuvangin kan thenawm state dang ka thutpuite khan, 'Engtin nge i tih bik? Tunah i hmu nghal ringawt mai si a,' an ti a. 'Kan mamawh em a,' tiin, 'Kan mamawh thu ka sawi a, anni pawhin an lo ngai pawimawh a nih kha,' ka ti a ni. Tih tak taka kan tih chuan, kan mamawhzia min hriatpui chuan kan hmu nge nge thin a ni.

Gas chungchang thu-ah pawh kan bei nasa em a ni. Khatihlaia minister Pu Sangthuama'n a bei nasa bawk a. A hmuna kal chilh leh telephone nen, kan bei nasa em em a ni.

Electric-ah pawh Bairabi thermal Plant kha supply kan neih tlem pawhin pawisa kan neih chhun ka hui khawm a, oil kan lei a, kan generate a, a tlem tum pawhin kan tipung hram hram a, keini ang khan bei nasa sela chuan heti ang hi chu kan ni hauh lo ang.

Anni phei chu khutah an pute sorkar a ni lehnghal a, keini min rah beh an tum ber tena thahnemngaia kan sawichhuah theih chuan anni fatlum inti chuan an pute sorkar laiin zu nawr sela tun ang hi chu kan ni hauh lo ang.

NLUP hi a hlawhtlin i ring em?
NLUP a hlawhtling tih hi a tehtu leh a teh dan a zir a nia. Midang zawng hian a hlawhtling lo khawp mai ti mah ila Congress hruaitu te chuan 1% a hlawhtlin chuan a hlawhtling an ti leh tho ang a.

NLUP chu 'production oriented' a ni. A production ringawt ngaihtuah a ni a, a processing leh marketing leh communication a tel lo a. Hlawhtling nasa pawh nise ke dinglam chauh lianpuia thang ang a nia, a than len poh leh lehlam a than tel si loh chuan kan bai nasa a ni mai a.

Chuvang chuan production, communication, processing leh marketing a kal tel si loh chuan a hlawhtlin nasat poh leh kan bai nasa a ni mai.

Tin, a hlawhtlin pawh ka ring bawk lo. Hmanah nasa takin an ti tawh a, tunah an ti leh a, nakinah a taka a lo lan hunah comment pawh kan la pe ang chu!

An zawrh angin an kalpuiin i hria em?
An zawrh anga an kalpui loh zia chu a chiang ta a, 'a awm kan tih chuan a awm a ni mai' an ti a. Vawiinah kum hnihna a kal ta a, kan hman bante an pe te a nih ngawt loh chuan tunah hian anmahni sawichhuah thara pek chu an la nei hauh lo a.

'In tinah nuai khat kan pe dawn' an ti a, chief minister ni tain, party president-in a tlangaupui a, prime minister-in a tlangaupui bawk a, an thiante'n an tlangaupui bawk a. Chuti chung pawhin a kum hnihna hmel a lan hnu-ah pawh tuman an la hmu ta lo chu a nia. An zawrh ang chuan vawiin thleng chuan an kalpui thei lo nasa khawp mai.

Inthlan hma, NLUP an zawrh lai khan eng nge in ngaihdan ni reng reng?
NLUP hmasa kha kan hmu tawh a, a zuartu ngai bawkin an zawrh ngai bawk an zuar leh a ni a.

Sabengtung pakhat sakeibaknei vunin a inthuam a, midangte a rum thaih a. Nimahsela, sihal pakhatin, "I aw chu lo hre thang lo ila chuan kei pawhin ka hlau ve hial ang che," a ti a, chutiang deuh chu a nia.

Sakeibaknei vunin theihtawpin inthuamin rum mah se an aw a la ngai reng a, a intuama te kha an la ngai reng bawk sia, lo hre thang lo ila chu keini pawhin a rin pawh kan ring ve hial ang a! Kan lo hre thang tawh em a, kan ring ve lo a ni.

Pu Hawla hian 'min man an tum a, kum 10 chhung an bei a, an hlawhchham' ti hawi zawngin a sawi thin a, a dik em?
Pu Hawla thubuai hi MNF siam a ni lo a, ama hun laia mi, Case IO pawh a ma ruat vek kal zel a nia. Mimal case a nia, sorkar case pawh a ni lo a, chuvangin mimal case, Pu Zairema'n a bul a tan a, Pu Buala te'n an tih a ni a, Mizoram sorkar leh MNF hian case ani lakah kan siam lo hrim hrim.

Ministry tharah hian phuba lakna awmin i hria em?
A ang khawp mai. Thubuai min awrtir hram hram tumna te, keimahni mimal chunga thubuai min siamsak hram tumna te, kan thawhsa chawhchhiat hrim hrim tumna te, tihdanglam hrim hrimna te, kan zarzotu kan sorkar zarzotute chunga transfer emaw khawih hrim hrim duhna te emaw chu a nasa ngawt mai.

Thubuai awrhtir che u an tumnaah chuan in zam em?
Zam lo e.

Engatinge in zam loh?
Court-a thiam loh chantirna khawp thubuai keimahni-ah kan hmu lo hrim hrim.

In sorkar laia in thil tihah emaw in kal danah emaw inchhirna i nei em?
Thil tam tak kan tihsual chu a awm ang a. Kan party organisation leh sorkar inlaichinna struture kha kan lo siam fel tawk lo a, kan experience tawk lo, kan hriat loh vang a nia.

Mipui hnenah kan policy kalpui dan tur kan inhrilhchiang thiam tawk lo tih te. Mahse, kha bak kha kawng dang a awm si lo.

Vision kan sawi a, 'Pu Zoramthanga chuan a tawng a um pha lo' te min ti a. Tu pawh tawng umpha zel hi Pathian lo chu... 'politician with a vision' hi a awm theih loh reng reng a. |awng kan umphak zel chuan vision kan nei lo emaw engkim tithei kan ni tihna emaw a ni ang. Kan vision kha kan pharh a, "Hemi-ah hian mipuite u, hruaia kalpui che u ka tum a ni," kan ti a ni. Chuvangin ka vision kha a pangngai reng a, ramin a mamawh ang zela adjust erawh a tul chang a awm.

Switzerland of the East-a siam ka tum ka ti a, tam tak chuan 'i va siam si lo ve' min ti a. Switzerland siam tur khuan kum 1000 chuang an bei a, kei hian bahhnukte ka nei a nih ngawt loh chuan kum 10 chhungin economic leh administrative-in ka siam thei lo. Mahse, kan 'model' a ni ka tihna zawk a ni.

MLA hlawh tihsan chungchang hi, sawi neuh neuh a tam a, tha i la ti reng em?
A ram economy leh a ram mipuite standard nena inmila kal choh a ngai a. Sorkar hathawk hlawh sang leh thil man a to dan te, parliament kalpui dan ang zulzuia kalpui zel a ngai a ni. Chuti lo chu MLA tan a hahthlak lutuk, an khawngaihthlak lutuk a ni. Bial chhunga mithi phurhnana senso ringawt pawh a sang a, mikhual nen, inthuam a ngai ve a ni.

I hun laiin advisor pali i nei a, adviser neih tam kha i hlawkpui em?
Ka hlawkpui teh meuh mai. Ram development hi project based a ni a, Mizoram plan fund hi chu development atana hman tham a ni lo, a chi tur chauh a ni. State matching share pawh a daih lo, project based vek a nia, kawngpui leh Capital Complex, Ch. Saprawnga Truck Terminal, Ch. Chhunga Bus Terminal tih te, Chanem tih te ang te kha CSS project based vek a ni. Chu'ng tihlawhtling tur chuan ka hman lo a, kan advisor te'n an zu bei ta thin a ni.

Asian Development Bank vel pawh hi kan advisor te hmalakna vang a ni a, secretary te pawhin an bei a, mahse, hna dang an ngah bawk si a ni. Delhi-a um turin advisor te hi ka mamawh a ni.

MNF president atan thlan leh i ni a, engtiangin nge hruai i tum?
Kan ram a ni a, a neitu kan ni a, ram neitu thinlungin he ram hi kan enkawl ang a, Mizo Nationalism hi champion puia humhim tlat turin leh development-ah mipuite a neitu nihna thinlung pua hruaichhuahna tur hmachhawppui ka tum a ni.

Tunah kan han inrem fel ang a, kan rilruk dan chuan tun favang lo awm turah chuan 'line of action' engkim fel takin a zira zirin training leh class neiin kan ti ang a. Kan kal lehna tur chu chiang takin kan tichiang ang. Tun hi kan inzirna turah kan ngai.

Mizo nationalism chu han sawifiah teh?
Mizo hnam anga chinrala kan awm lohna tur leh, tin, hnam rilru pu chunga he kan ram leh hnam hi khawvelah kan parchhuah theihna tur a ni. Midang tan a hnawk lo, mahse, rahbeh a hlauhawm a ni. Delhi controled party hnuaiah Mizo Nationalism a awm thei lo, party pawh 'made in Mizoram' a ni tur a ni. Mikhual party-ah neitu thinlung a awm thei lo.

MNF a sorkar leh ang em?
Pathian leh mipuite zarah kan sorkar leh ngei ka ring a ni.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment