Monday, August 3, 2009

Minister-te hamthatna chu

July ni 21 leh ni 22-ah khan Assembly Budget Session neih a ni a, session-ah hian chief minister chuan minister te'n motor pathum an kawl thei tih a sawi.

Aizawl South II bialtu MLA K Liantlinga zawhna chhangin chief minister, GAD changtu ni bawk Lal Thanhawla chuan minister-te motor kawl theih zat hi a sawi a, an kawl theih zat aia tam kawl an awm dawn lo niin a sawi bawk.

Tun hnaiah minister-te motor kawl tur, man to tak tak lei a ni a, sawi pawh a hlawh viau. Minister-te motor tur hi motor tha chi, a chhuak thar ber ber chi a ni a, term hmasaa minister-te motor hman thinte a la tha viau chunga hetia man to taka a thar lei a ni hian vei a hlawh viau a nih pawhin thil mak a ni lo ang.

Mizoramah hian mipuite tana thawk tur, MLA, minister leh chief minister te hlawh leh hamthatna chungchang hian a khat tawkin khel a hlawh deuh laih reng a, sawi deuh sep sep phei chu a hlawh deuh reng tiin a sawi theih ang.

Ram dang ngaihtuah chuan Mizoram hruaitute hian hlawh leh hamthatna an dawng tha viau a, he'ng atan hian mipui sum a kal tam hle a ni.

MLA te chu lo dahtha ta ila, a thi beh chinte hlawh leh hamthatnate i'n thlirho teh ang.

Chief minister leh minister-te hlawh tarlanna, The Mizoram Salaries and Allowances of Minister Act, 1999-ah chuan chief minister, a cabinet leh minister of state-te hian thla khatah Rs. 10,000 theuh an hlawh thu tarlan a ni. Hamthatna hrang hrang an dawn dan, he Act-in a sawite lo thlirho leh ila.

Sumptuary Allowance - chief minister-in Rs. 6,000, cabinet minister-in Rs. 5,000, minister of state-in Rs. 4,500. Hei hi Section 4-ah tarlan a ni.

Family Allowance - Rs. 3,000 theuh. Entertainment Allowance - chief minister-in Rs. 6,500, cabinet-in Rs. 5,500, minister of state-in Rs. 5,000. Hei hi Section 5-ah tarlan a ni.

Minister-te hian a thlawnin sorkar in an luah thei a, sorkar in an luah lo a nih chuan in luah man, thla khatah Rs. 7,000 aia tam lo tumsak an ni. Mahni in an luah a nih pawhin, sorkar quarters luah ang chiahin, a tuaihnum leh chei danah senso tumsak an ni. Electric eng chhit man, tui connection man leh telephone hman man tumsak an ni bawk. Heng hi Section 6-ah tarlan a ni.

Section 7-ah chuan a thlawna sorkar motor hman phalsak an nih thu leh motor enkawlna man pawh sorkarin a tum tur thu tarlan a ni.

Minister-te hian MLA-te ang bawkin "free travelling" an ti thei a, India ram chhung, km 40,000 chinah 'first class' relin, an chhungte mi 5 aia tam lo hruaiin an zin khawthawng thei a ni. Mi 5 bakah hian chief minister remtihnain naupang an hruai thei bawk. Hei hi Section 8-ah tarlan a ni.

Section 9-ah chuan minister leh a chhungte'n an bial (constituency headquarters) leh Aizawl inkar an veivahna TA an lak theih thu tarlan a ni a, official duty-a a zinna 'actual fare' (chuan man) leh daily allowance tumsak a nih tur thu tarlan a ni bawk. Hei hian thlawhtheihna, lawng leh motor a huam.

Minister leh a chhungkaw member-te hi sorkar damdawi in leh Mizoram sorkar pawm (recognise) damdawi inah inenkawlin a thlawnin an awm thei a, hei hi Section 10-ah tarlan a ni.

Chief minister hian Grade IV (awmpui) 6 a nei thei a, cabinet leh minister of state te'n mi 4 an nei thei bawk. Hei hi Section 13-ah tarlan a ni. Grade IV hi mi pakhatah Rs. 4,457-a chhut a ni a, mi 6-ah chuan thla khatah Rs. 26,742 zel a ni a, mi 4-ah chuan Rs. 17,828 zel a ni.

Speaker leh Dy Speaker te hlawh chungchangah The Mizoram Salaries and Allowances of the Speaker and the Deputy Speaker Act, 1999 te, Chief Whip leh Deputy Chief Whip te hlawh chungchangah The Mizoram Salaries and Allowances of the Government Chief Whip and the Deputy Government Chief Whip Act, 1999 leh eptu leader hlawh chungchangah The Salaries and Allowances of the Leader of Opposition Act, 1999 te a awm bawk. Minister-te leh hengho hi huang khatah dahin, Mizoram rorel khawla thibeh chinte hlawh leh hamthatna hi i'n thlirho leh ila:

(i) Rs. 10,000 an hlawh.

(ii) Electric eng, tui connection leh telephone bill tumsak an ni.

(iii) Sumptuary Allowance:
CM - Rs. 6,000
Speaker - Rs. 5,500
Minister, Opposition leader leh Chief Whip te'n Rs. 5,000.

(iv) Family Allowance: Rs. 3,000 theuh.

(v) Grade IV: Chief minister leh minister-te chu tarlan tawh a ni a, Speaker leh Opposition Leader-te leh Minister-te chhawr theih zat a inang. Sum senso tam zawng nen.

(vi) Entertainment Allowance: CM - Rs. 6,500, Speaker - Rs. 6,000, Minister, Eptu Leader leh Chief Whip te'n Rs. 5,500 theuh. (Hei hi an mikhualte lo chiauauna a ni ber ang chu.)

(vii) Driver rawih nan Rs. 5,257 theuh. MLA-te ang bawkin motor enkawlna (maintenance) leh driver an nei thei.

Tichuan, hlawh an lakin engzat chiah nge pek an niha, cheng engzat nge mahni inah an thlen tih lo rinchhut ta ila:

Chief Minister - Rs. 64,499.00 (Bunglow a luah avangin in luah man a dawng lovang a, chuti a nih chuan Rs. 7,000 paihin, a lak tak chu Rs. 57,499 a ni ang.)

Speaker - Rs. 66,499 (Bunglow a luah loh avangin Rs 7,000 paih a ngai lovang.)
Cabinet Minister - Bunglow luah lovin Rs. 53,578, a luahin Rs. 46,578.

Dy. Speaker/Dy. Govt. Chief Whip leh Minister of State - Bunglow luah lovin Rs. 52,585 a luahin Rs. 57,587.00.

Opposition Leader leh Chief Whip - Bunglow luah lovin Rs. 65,587.00, a luahin Rs. 58,587.00.

He'ng hi hlawh siamtu chhut a ni lo a, a dik diak diak kher lo thei. Amaherawhchu, dan bu-a a lan dan atanga chhut a nih avangin, a dik lo a nih pawhin a sual tampui lo ang. A tir lama tarlan tawh ang khan, he dan siam a nih hlimchhawn, mipuite'n ti ti bera kan neih lai khan hotute hian a sawifiah lamah thahnem an ngai hle mai a, a chang phei chuan an hlawh lak zat hi mipui hmaah (thuthar lakhawmtute hmaah pawh) te hial an sawi thin. Mahse, kha'ngah khan an hlawh a lanhniam theihna tur leh hlawh hmasa a lansan theihna turin hotute hian an pawtfanin an pawttawm thin niin thil chingchang hriate chuan an hre thung.

Engpawhnise, a chunga tarlan atang hian rorel khawl member-te hlawh atana mipui hman zat lo chhut leh ila a tha awm e. Zaah za a dik lo a nih pawhin ngaihtuahna tizautu atan tal chuan a hmantlakin a rinawm.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment