Thursday, March 12, 2009

Zawlkhawpui senmei chan champhaah pungkhawm

¢ Zozam News Service

Dawhsanah chuan puanzar dum leh MZP flag a awm a, kalkhawmte chuan badge dum an bel bawk. Zawlkhawpui senmei chan champha an hmang a ni.



Chawhma dar 11-ah MZP vice president S Lalrinawma, he hun kaihruai tura ruat a lo dingchhuak a, ani kaihhruaina hnuaiah hian kalkhawmte chuan 'Aw nang kan lal kan Pathian' tih hla an sa a, jet fighter hmanga India sipaite'n Zoram an beih avanga nunna chan tate sun nan ngawi rengin minite 1 an ding bawk.

March ni 5, 1966-ah India chuan jet fighter hmangin Mizoram a bei a, he chhiatna thlen champha vawi 43-na hi 'Zoram Ni' tia vuahin March ni 5, 2009-ah MZP huaihawtin I&PR Auditorium-ah hman a ni.

He huna khuallian Mizoram Journalists Association president K Sapdanga chuan: "Nunna hi Pathian siam a ni a, khatianga thinrima a thawk a phita inlaksak tur a ni lo," tiin India sipaite'n jet fighter hmanga Aizawl an beih chungchang a sawi.

"Mizote hian zalenna kan sual a, zalenna hi kawhmawh bawl vanga sual kan ni lo. Khatih hun laia ram neitute leh Mizo hnam hi lo dingchhuak se titute leh hmathlir thui nei te'n hma an la a ni," tiin Zoram-in zalenna a sual chungchang a sawi.

"Kan nu leh pa te hnenah ngenngawl takin kan dil a, chumia a chhanna kan hmuh chu..." tia sawiin, jet fighter leh bomb hmanga Mizoram beih a ni chu rapthlak a tih thu a sawi a, "Ram khat insawisak danah, khatiang kha, zep nak emaw, thin te pawh a rim leh a," tiin tun hnua ngaihtuah let leh pawhin thin a la rim thin tih a sawi.

India sipaite khan chung lam atangin, tumah thliar lovin mipui an pawng beih ni maia a hriat thu sawiin, "Kha thil thleng chungchangah kha chuan, tawngkam hnih/khata thupha chawi tur tu emaw hi chu an awm niin ka hria," a ti bawk.

MZP president C Lalhmachhuana pawhin thu sawiin, bomb leh thlawhna hmanga beihna vanga Zoram tawrhna kha Mizo mipuite'n an theihnghilh ang tih a hlauh thu a sawi.

March ni 5, 1966-a Zoram thil tuar chu Mizote tan hriatreng tul an tih avangin he hun hi MZP-in an huaihawt tih a sawi a, bomb leh jet fighter hmanga Zoram beitu India an dem thu a sawi bawk.

India-in jet fighter leh bomb hmanga Zoram a bei chu a dem thu sawiin MZP president chuan, India hian Mizote hi he khawvel atanga nuairal vek a tum ni bera a hriat thu a sawi.

"Finna leh thiamna hmangin India i hneh ang u," tiin Mizo mipui a sawm a ni.

CYMA president JH Zoremthanga pawhin thu sawiin, "Ram leh hnam tana kan inpek tharna ni-ah he ni hi hmang ila," tiin kalkhawmte a sawm.

Nikumah khan Zoram Ni Organising Committee leh MZP te huaihawtin Zoram Ni hi hman a lo ni tawh a, chumi tum chuan MZP president C Lalhmachhuana hian: "Dikna leh huaisenna ralthuam hmanga kan inthuam loh chuan hman ni lawka khawvel atanga min nuaibo tumtute hian khawvel hmasawnna hmang hian min nuaibo tho ang tih a hlauhawm," tiin Mizo hnam hian tanlak a mamawh hle nia a hriat thu a lo sawi tawh a ni.

Zoram Ni hmannaah hian seminar neih a ni a, paper buatsaihtu pakhat R Zamawia chuan Mizote chunga India sorkar thil tih dan chu mihring rilru pangngai atanga chhuak a ni thei ang em tih chu ngaihtuah theih tak nia a hriat thu a sawi.

"Keini Mizoram ram zim tea mi tlem te te chunga India sorkar thil tih duh dan hi a mak tih loh rual a ni lo. Kum 19 chhung vel lek India khua leh tui nihna Zofaten kan tem chhin a. Kan hlimna, kan himna, kan sakhua leh kan hmakhua zel atana kan pianpui dikna chanvo, Siamtu Pathianin duhthlan theihna min pek chu, 'Min pe let leh ta che u,' kan tih vang maia heti taka min nghaisa duh ta mai hi mihring rilru pangngai atanga chhuak a ni thei ang em tihte thleng pawhin a ngaihtuah theih awm e," a ti.

MNF te'n zalenna an puan laia MNF defence minister, army chief ni bawk R Zamawia chuan: "India sorkar ngaihah chuan Zoram leh Zofate tana zalenna sualtute hi 'hel' kan ni a. Zalenna sualtute ngaihah erawh chuan, khatih hun laia India sorkar kha hnam tenau leh tlem zawkte an pianpui dikna leh duhthlanna pawh hmang thei lova awpbettu an ni ve thung a. An hnena zalenna sualtute thu thlen hi thu thaa chinfel pui ai chuan sipai chaknaa hrek beh tuma ngaih an ni bawk," a ti bawk.

Nikumah khan Zoram Ni-ah MUP president H Raltawna chuan: "Mizoramah sipai an che na em em a ni tih kha a dik. Ram dangah hetiang a thleng ngai lo tih pawh a dik ang," tiin India sipaite chet nat thu hi a lo sawi tawh a ni.

Hetih rual hian: "Amaherawhchu, chhan a awm," MUP president chuan a ti thung.

"Kan naute kha an che na em em a ni," tiin independence an puan hlimah MNF volunteer-te khan India sipaite an tibuai hneh nghal hle niin a sawi, "A hnuah pawh khawi lai pawh kha an tibuai thei," a ti bawk.

Paper buatsaihtu dang Dr JV Hluna chuan: "March ni 5, 1966, jet fighter paliin Aizawl leh Zoram hmun dang a bomb ni chuan Mizote khawpui ber, kan Jerusalem hi luahtu awm lovin a ram asin! Meivapah a chang a, rukru leh suamhmangte pukah zuk chang hman a! Zoram pum hi kan thla a bar a, lan tap a ni. Mi tam tak thih phah leh hliam an awm a, ramtuileilo ni hlen an thahnem hle," tiin a paper-ah a tarlang a, "Chu ni chu Zofate tan han theihnghilh mai chi a ni lo," a ti.

"Hetia Mizote min rawn bei ta mai hi India sorkar hian tisual a inti ang em le? Keini chuan tisual kan ti a ni. 'Kan lo tisual palh a ni e,' ti ve mai se chuan kan dam tlang mai tur," tiin India-in ngaihdam dil se a duh thu a sawi.

"Kan hnam history-a ni thlengah March ni 5 aia rapthlak, Mizo hnam pum pui rumna ni leh Pathian auh nasatna ni a awm lo. Chuvangin hei aia Zoram Ni tih phu hi a awm dawn em ni?" a ti bawk.

"Zawlkhawpui senmei a chan ni atang chuan kan sakhaw kalphung a buai a. Zan curfew a nih reng avangin eng Kohhran mah zanah an inkhawm ngai lo a. Zan chu sawi loh 1966-67 buai zual lai chuan Chawlhni pawhin a inkhawm theih meuh loh a ni. Inkhawm lai sipaiin an hual a, an dap chang a awm a. Biak in tak tak a kang a, tam tak kan rauhsan bawk a," tiin mipuite tawrh dan a sawi.

Paper buatsaihtu dang Lalhruaitluanga Chawngte chuan March ni 5, 1966-a Zoram tuarna chu hriatreng tul a tih thu sawiin, "Khawvel history hi tawrhnain a khat emaw tih tur a ni. Mahse, tu hnam mahin an theihnghilh phal lo. A theihnghilh phal an lo awm a nih chuan bo tate hi an ni thei hial ang. Hmana kan pi leh pute tawrhna kha kan vawiin nen hian a inzawm tlat a, chu chuan kan naktuka siam leh dawn. Chutiang a nih laia kan lo theihnghilh thawt thawt fo mai a nih chuan kan daih rei lo ang tih a hlauhawm," a ti.

Bomb leh jet fighter hmanga Zoram tuarnain ngaih pawimawh a hlawh lo hle nia a hriat thu sawiin, chu chuan Mizote zingah 'education' leh 'society' a inzawm lo hle tih a lantir nia a hriat thu a sawi bawk.

"Kan society hi mi tlem te te thuhnuaiah a awm a, chu'ng mite chu deh loh sakei huai tluk zeta zahkai an ni," tia sawiin, 'chung mi tlem te' te hawi lam apiang Mizo society-in a hawi thin nia a hriat thu a sawi a, March ni 5, 1966-a Mizoram tawrhna pawh anniho hian an ngaihsak lo a, mipuiin an ngaihsak loh phah nia a hriat thu a sawi a ni.

Zoram Ni hmannaah hian pungkhawm an tam lo hle a, a kal chhunte erawh an tui tlang hle.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment