Wednesday, August 4, 2010

Hnahlanah Grape Wine

Mizoram sorkarin winery siamin 'Zawlaidi' siam mah se Hnahlanah chuan kal dan ngaiin, mimalin a tui an sawr leh rih dawn niin a lang.

Hnahlan chuan kumin hian grape quintal 8000-10000 vel thar an inbeisei a, mahse, an winery-ah kumin atan quintal 1200 vel chauh an sawr theih dawn avangin kum dang ang bawkin grape juice chu tualchhungah mimalin an siam chhunzawm leh dawn. Hei hi sorkar lam pawhin a remtihsak rih dawn nia hriat a ni.

Hnahlan-a winery an din hi July ni 20 khan an enchhin a, grape quintal 80 chuang an sawr. Thla khat hnu velah wine-a zawrhchhuah theih a ni ang. Kumin bikah hian wine bottle (750 ml) 87,000 vel siamchhuah an inbeisei a, heta tan hian cheng nuai 22 vel hmu thei turin an inngai a ni.

Mahni thiam dan dana grape an sawr lai khan kum khatah cheng nuai 100 vel Hnahlan-a grape chingtute hian an hmuchhuak thin nia chhut a ni.

Chini man te a to tak zel avangin anni chuan winery-a pek vek theih hi an duh a, mahni-a um chu a hlawk lo zawk dawn niin an sawi.

"Tuna kan tharchhuah tur hi chuan Mizoram hi a la chawm zo lo dawn hle a, kum thar lamah chuan tam tham zawka wine hi siam theih pawh kan inbeisei," tiin Hnahlan Grape Growers Society treasurer Hrangchhuana chuan a sawi. Hnahlan khua chu wine siamna turah hian an inthurualin an phur tlang hle niin a sawi bawk.

Hnahlan-ah hian grape hi eizawnna pui ber a ni a, society pawh pahnih an din nghe nghe. Hnahlan Grape Growers Society din hnu-ah Hnahlan Grape Co-operative Society a ding leh a, a hmasa zawkah hian Self Help Group 25 awmin in 270 vel an inziaklut a, grape tharchhuah sawma pasarih vel hi anmahni tharchhuah niin an sawi.

Hnahlan leh Champhai-a winery din a nih hnuah 'trial run' an nei ve ve tawh a, a hlawhtling ve ve hle. Wine siamchhuah te hralhchhuak turin excise & narcotics department lamin vendor license a pechhuak dawn a, tunah hian diltu 100 chuang an awm tawh niin thu dawn a ni.

Sorkar ruahman dan chuan license hi mi 10 chuang hret hnenah bak pekchhuah tur a ni a, Aizawl-ah 7 vel, Champhai, Lunglei leh Saiha-ah pakhat theuh ang vela ruahman chhin a ni.

Hei hi Grape Growers Society lam chuan tlem an ti deuh a, hei aia tam zawk hnenah vendor license hi pek ni se tiin sorkar an ngen leh mek niin thu dawn a ni.

Hnahlan leh a chhehvel hian chu grape hi eizawn nan an hmang a, Mizoram mai a ni lo, India ramah pawh Hnahlan leh a chhehvel tluka grape thatna a awm lo ti hiala sawi thin a ni. India ram lum tak hi grape chin theihna chi a ni lo a, grape hian that duh bikna climate a nei a, Hnahlan leh a chhehvel khuate khi a ngeih em em a ni.

“Jhuming system a nek chep a ni,” tiin Hnahlan khaw pa pakhat chuan grape an chin hnua thil danglam dan a sawi a, “Green Mizoram tihte pawh hi Hnahlan hian a lo thawk nasa ber alawm maw le,” a ti bawk.

Hnahlan khua, in 530 velah loneih tum in 30 chauh te an awm thin a, leilet neite pawhin leilet hlamchhiahin grape hi an ching tawh a ni.

An grape tharchhuah hi a rahin an hralh meuh lo. Hralh duh pawh ni se hralhna tur a awm lo. In tinin an nei a, hralhna tur a awm lo.

An tan chuan grape um mai loh chu tih theih a awm lo. A hmin hunah an lo a, an um ta thin a ni.

Grape wine quality tha taka siam pawh an tum thin thu an sawi a, “A special chauh hralh tur kan ti thin” an ti a, “A special bakah hian second leh third thlengin kan siam leh ta tho thin a ni. Hengho hi chu kan chhuang vak lo, a special erawh hi chu kan chhuang ve khawp mai,” an ti.

Kuthnathawk khua an ni a, kamding pawh chuti teh ualin an dah sang lo. Horticulture deptt. an ngaina a, a chhan pawh anmahni puia tam zawk thar tura theihtawp chhuah puitu tura an ngaih vang a ni.

“Kuthnathawh hi kan uar khawp mai. Miin a thlai thar a hralh theih chuan tu pawhin hna an thawk peih,” Hnahlan pa pakhat chuan ti.

“Drug addict an awm lo a, grape a van deuh chang chuan zu zuar an awm leh phoh thin. Mahse, an awm meuh lo,” tiin Hnahlan khawmite chuan an sawi.

Mizoram pumah a khaw phu tawka chhutin Hnahlan khua aia lirthei nei ngah an awm lo ang. An khawlai kawng tha lem lo takah chuan motor thawm hriat tur a awm deuh reng.

Two wheeler a tam a, motor dang pawh a tam mai. Mahse, an lirtheite chu Aizawl tlangval tih tur hre lo tena lennana an hmang ang a ni ve lo, hnathawhna atan a ni an lei ni.

Kum tluanin hnathawh tur a awm reng a, hei hi khawtlang nun pawh a tinuam a, khawtlang nun a hrisel zawk niin an sawi.

Thalaite’n hna an thawh nasat avangin Hnahlan khuaah chhun pachangah ngat phei chuan naupang thlengin awm mai mai hmuh tur an awm mang lo.

Related Posts :



1 comment:

  1. Keipawh ka phur ve khawp mai , wine subject lam hi chu. State Export atan pawh a sit awm loh tak zawng a ni ngei e.

    ReplyDelete