Monday, April 12, 2010

"Globalisation hi hlau rawh u"

Madhy Pradesh MLA hlui pakhat, Dr Sunilam chuan India-in globalisation a tuar hle niin a sawi a, hlau tur leh fimkhur turin Mizote a ngen. Mizote chauh ni lovin hmarchhak mipui leh India pawhin hlau se a duh thu a sawi.

Dr Sunilam hi Samajwadi Party national secretary a ni a, Madhya Pradesh-a loneitu pawl lian tak dintu, kuthnathawktute leh miretheite tana thawktu a ni a, MLA te pawh a lo ni tawh thin. NGO pakhat- Indian Solidarity Committee For Freedom, Democracy & Human Rights national secretary a ni a, he pawl hian India ram hmun hrang hrang dinhmun zirin an tlawhkual a, ni 3-ah khan mi 16-in Aizawl an rawn thleng a ni.

Heng mite hi an thlenna hmunah Zozam Weekly chuan April ni 3 zanah a kawm a, India ram miretheite thlavang hauhtu pawl hian Globalisation an duh loh thu leh Mizote pawh fimkhur tura an duh thu an lo sawi a ni.

"India ramah globalisation hian nghawng a ngah hle a, mahse, mihausate'n an thatpui avangin kan thatpui emaw kan ti tlat a, miretheite chuan kan tuar hle a ni," Dr Sunilam-a chuan a ti.

"Globalisation vangin Ambhani chhungkua chuan cheng vaibelchhe nuai 5 an nei a, chutih laiin India ram mihring vaibelchhe 20-te chu ni khata Rs 20 chauh nei an ni. Ram changkangin an hausak nan globalisation an fak a, India ram miretheite pawh min hmin an tum a ni. Mizoram pawh fimkhur rawh u, hmarchhak hi fimkhur rawh u," Sunilam chuan a ti.

Hemi chungchang a sawi hi Arjun Singh Committee report behchhana a sawi a nih thu sawiin, India sorkar pawhin a pawm a, mahse, globalisation chu kalsan a tum chuang lo tiin a sawi zawm a ni.

Globalisation laka fimkhur dan tur sawiin, "Multi National Company reng reng in rama an rawn luh phal suh a, World Bank te, IMF te, Asian Development Bank te hlau rawh u," a ti.

"In siamchhuah leh tharchhuahte ngai pawimawh hmasa rawh u. Multi National Company rawn luh in phal a nih chuan mahni kutchhuak (local products) aiin mi ram kutchhuak in ngai pawimawh zawk tihna a ni mai. Multi National Company te an rawn luh phawt chuan in ram-a kuthnathawktute leh thil siamchhuaktute'n an el pha dawn lo a, Multi National Company te'n rei lo te chhungin an nek ral vek ang. Chu chu globalisation thil tum pawh a ni," a ti bawk.

World Bank, Asian Development Bank leh financial institution hrang hrangte rawn luh pawh phal lo turin Mizoram chu a ngen a, "An lei in ba teuh ang a, an thuhnuaiah rei lo te chhungin in awm ang," a ti.

Argentina dinhmun sawiin, World Bank atanga pawisa puk chu thil tha emaw an ti a, 'an rawn kal ang a, an pawisa kan lo puk ang a, an haw leh mai dawn alawm' an ti a, an haw leh si lo, World Bank-in pawisa a battir teuh a, khu khu an phurrit tur a ni, tiin a sawi.

"Hmasawnna chu a ram neitute ta tur a ni a, multinational company te ta tur a ni lo. Nangmahni kutchhuak hi chawisang phawt rawh u, multinational company kutchhuak in tluk dawn chuang lo," a ti bawk.

"Tunah pawh India ram state hrang hrangte harsatna chu 'market' a ni. Mahni local products pawh hralh thei lovin kan awm a, chu chu ngaih pawimawh hmasak kan tum lo. Mizoramah pawh marketing board mumal in nei lo a, in thlai tharchhuah pawh a hralhnaah in buai thin tih kan hria. Mahni, local products pawh hralh thiam lo chunga globalisation buaipui chu thil mak tak a ni," a ti.

Globalisation chuan employment te a tiam thin a, mi thenkhatin hna an hmuh phah avangin thil tha emaw tih mai a awl thin niin a sawi a, unemployment problem sutkianna tur emaw tih te a awl thin niin a sawi. Energy leh technology lama hmasawnna te tawktarhah globalisation hian a hmang thin bawk niin a sawi a, hmeichhia leh a derdep zawkte thuamchak te pawh tawktarhah globalisation hian a hmang thin niin a sawi bawk. Chu'ng chu engemaw chenah chuan a tihlawhtling reng a, mahse, chutianga lungawi taka mipui an awm lai chuan mipui chu globalisation chuan a thuhnuaiah dahin sal-ah a lo nei hman thin niin a sawi thung.

Globalisation hian employment hming chhal te, central thuneihna hmang te, energy leh technology lama hmasawnna hmingchhal te, hmeichhe dinhmun chawisanna hmang tein mirethei an thlem thin tia sawiin, "Mahse, globalisation in lakluh rual rualin thuneihna chu anmahni leh central kutah a awm ang a, chu chu 'power to the people' a ni thei lo," a ti.

"India ram hian rural based economy tha tak a mamawh a, mahse, thingtlang mite chawisan ai chuan globalisation kan uar a, chutah chuan mihausate chauh an tel pha," a ti a, Mizoram pawh loneitu tamna ram a nih avangin loneih tihhmasawn leh loneitute dinhmun chawikan hmasak a pawimawh a tih thu a sawi a, chumi hmaa globalisation-in Mizoram a luhchilh a nih chuan, mipuiin loneih bansanin globalisation hnuaiah inhlawhna an zawng ang a, mahse, a hlawkna teltu tur chu ram dangmi an ni dawn si niin a sawi.

Related Posts :



1 comment:

  1. a dik khop mai, hei hi, Globalization avang hian kawng tam takin hmasawn mah ila, chu hmasawnna chu a nei fate kutah chauh a awm emaw tih mai tur a ni

    ReplyDelete