Monday, February 1, 2010

Hmarchhak tan hunbi hran

Hmarchhak hi Bangladesh chhakah a awm a, mahse, Bangladesh sana a chak zawk. A chhak zawk- hmarchhak aiin Bangladesh-ah kum a thar hma zawk!

Hmarchhak chu Central India atangin a hla lutuk, hun bi thuhmun hmanna chi a ni lo tih ngaihdan a awm. India ram khawthlang tawp Gujarat-a mite leh hmarchhaka mite'n hun bi thuhmun an hmang hi hmarchhak mipuite tan a tha lo tih chu mi engemaw zat ngaihdan a ni.

January ni 23 khan Guwahati-a college pakhat, KC Das Commerce College te'n 'Separate Time Zone for the Northeast' tih thupui hmangin ITA Centre for Performing Arts-ah seminar an huaihawt a, he huna tel hi 'time zone' hran neih thu-ah an lungrual hle.

Academician te, pa rawnkai te, danhremi te, thalai hruaitu te, zirlai pawl aiawhte leh hmeichhe pawl aiawhte he hunah hian an tel a, a tel zawng zawngin hmarchhak tana sana hran neih an duh niin chanchinbu lam chuan an tarlang.

Seminar-ah hian resolution pahnih an pass a- hmarchhak tan time zone hran neih a nih theih nan India sorkar leh hmarchhak MP tinte hnenah memorandum thehluh ni rawh se tih leh hmun hrang hrangah a zing thei ang berin sawihona hun huaihawt ni rawh se tihte.

India hian hun bi chhiarna (time zone) pakhat, Indian Standard Time (IST) chauh a nei a, a ram a zau si a, khawchhak lama awm, hmarchhak tan chuan hei hi a tha lo hle a ni tih hi tun hma deuh atanga ngaihdan awm tawh a ni. Hmarchhakin IST a hman hian hmarchhak mipuite'n chhun hun an nei tlem bik a, hmarchhak hian India independence hnu-ah electricity lamah ringawt pawh cheng vaibelchhe 94,900 a hloh tawh tia sawi a ni. IST hman a nih hian hmarchhak chu darkar 2/3 velin a hek a ni tia sawi an awm bawk.

Indian Space Research Organisation (ISRO) scientist hlui, Padma Shri chawimawina pawh dawng tawh, Jahnu Barua chuan seminar-ah hian hmarchhak tan time zone hran neih a tul thu sawiin, India ramah hmarchhakah ni a chhuak hmasa ber a, a tla hmasa ber bawk tih a sawi a, longitude 105°E-ah sana a innghat tur a ni, a ti. Chuti a nih chuan GMT aiin darkar 7 velin hmarchhak sana a chak dawn tihna a ni. IST hi GMT aiin darkar 5:30-in a chak a, IST aiin darkar 1:30-in a chak dawn tihna a ni.

"Hmarchhakin time zone hran an neih chuan hmarchhak changin a hlawkpui dawn lo a, India ram hian a hlawkpui ang," Barua chuan a ti a, tuna India sana-ah chuan khawthlang lamin chhun an nei rei bik a, hnathawhna hun an ngah bik tiin a sawi.

India rama state hausa reng reng khawthlang lama mi an ni zel a, a khawchhak apiang an rethei tih chu a ngaihdan a ni. "India ram khawchhak tawpa awm hmarchhak hian ni tin chhun hun darkar hnih emaw darkar thum emaw zel a hloh ziah," a ti.

Hmarchhakah IST hman a nih avang hian India zalen hnu-ah hmarchhak hi kum 25 leh thla 10 velin midang hnungah a awm ta niin a sawi a, hmarchhak hian India independence hnu, kum 62 chhungin darkar 55,800 a hloh tawh niin a sawi bawk.

"Russia-in time zone 11 an nei a, Canada-in 7, Australia leh Mexico te'n 3, chuti a nih chuan eng vangin nge hmarchhak tan time zone hran a awm theih loh bik ang?" a ti.

Assam State Electricity Board-a engineer pakhat, BM Saikia pawhin seminar-ah hian thu sawiin, hmarchhakah Daylight Saving Time (DST) awm ve se chu mihring nun a mumal phah a rin thu a sawi a, tunah chuan hmarchhak mipuite tan hma taka mut leh hma taka thawh a har niin a sawi. Chhun hun a tlem avang hian zu leh ruihtheihthil a hluar phah nia a rin thu a sawi bawk.

Hmarchhak hi Bangladesh aia chhakah a awm a, mahse, sana-ah a tlai zawk si! Bangladesh hian nikum June ni 19 atang khan Daylight Saving Time (DST) an nei thar a, chu chuan chhun hun a siam hnem lehzual a, hmarchhaka hetiang lam ngaihvente a chhemalh thar hle.

Bangladesh-in hetia DST an hman hian an sana a chak ta sawt a, chhun hun a tam a, chuvang chuan mipuite thawhchhuah pawh a pung nia sawi a ni. Singapore pawhin chutiang chuan an lo ti tawh bawk.

India ram khawthlang lamah chuan office banah chhun eng darkar 2/3 an la nei a, hmarchhakah chuan office ban rual rualin khua a thim zui thung. Tlai lam hun duhawm tak a awm ve thei ta lo a, chu chu mihring rilru leh khawtlang nunin a tuar nia ngai an awm.

He seminar-ah hian NESO aiawhin Lalmuanpuia Punte a tel a, "A telte hi kan inlungrual khawp a, time zone hran neih tul kan ti vek. Kan hmarchhak unaute hian an lo vei khawp mai," a ti.

"NESO-in India sorkar nawr se ti tein an rawt a, mahse, NESO hian kan la ngaihtuah loh avangin 'kan nawr ang' chu kan ti mai lo a, a tui chu kan tuipui khawp mai," a ti bawk.

Khawvelah ram puma sana thuhmun (time zone) hmang hi ram pali- India, China, Iran leh Irag te chauh an ni. India sorkar pawh hian hmarchhak tana time zone hran neih chungchang hi a lo khel ve tawh; 2001-ah khan India sorkar chuan department of science and technology te chu hemi chungchang zirchiang tur hian a ti a, chu department chuan tha an ti ta lo a ni.

Tarlan tawh angin, hmarchhak hian ni tin darkar 2/3 vel a hloh thin nia sawi a ni a, chutiang chu khawvel pumah India ramah chauh a thleng nia sawi a ni nghe nghe. US chuan time zone 6 a nei a, chu chuan chhun hun inngah hleih tur ang chi a veng a ni.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment