Monday, December 7, 2009

ZALENNA!

¢ HC Vanlalruata

Bru hel pawl nia hriatte’m Zarzokima an kahhlum avanga Bru leh Mizo inkara harsatna lo chhuak leh hian chanchinbu zalenna chungchangah sawi tur thar a pian tir a. Chanchinbu emaw TV-te’n emaw an ziah chin tur emaw thup chin tur emaw eng chin nge tih zawhna kei pawhin ka dawng nual mai.

Mizo tlangval thinrim thenkhatin Bru in an hal nia Police hnen atanga kan dawn anga kan ziah kha kan thianpa pakhatin internet-ah a lo hmu a. Ka thu ziah chu a him tawk ka tih leh tih loh min rawn zawt a, kei chuan ka thu dawnna Police a ni tih pawh ka ziahlan thu leh a him lohna ka hriat loh thu ka lo hrilh a. Mizo hnam tan a pawi thei ang em... tiin inthlahrung deuhin min zawt leh a. Kei chuan news chu news a nihna angin ka ziak mai a ni, tiin ka hrilh a ni.

Bru-te hian Mizoram chhuahsana Tripura lama chhukthlak an tum hian mau hmanga sak an chenna hi an hal mai thei e. Mahse, a vai chuan a nih a rinawm lohva, Bungthuam khaw tlangval thih avanga thinrim pungkhawm zingah ramhnuai kawnga kala in hal an awm tih Police officer-te min hrilh hi a dik ka ring bawk. Officer pakhat phei chuan, “In hal tuma kal kan um leh a kal tum kan indannaah tualthattute pawh um hleitheilo khawpin kan buai a ni,” tiin Mamit atangin phone-in min hrilh a ni.

Ka sawi duh tak chu in kan hal chuan kan hal tih mai tur a ni a, dawt sawi zui kher a tullo. Kan hallo tak tak a nih erawh chuan thuhran a ni a. Khawvelin kan thusawi hi an awih chuang bawk hek lo. Mizo tlangval thinrim-in chhia leh tha hriatna fim hmang lovin thil an ti a ni tih hi pawm mai tur.

IIMPCC thukhawmin fimkhur tura media-te an duh thu an puan hi a dik a. Mahse fimkhur kan tih hi eng chin nge hrilhfiah chu a tha. Thil thleng na na na, thuneitute emaw mita hmutu mi rintlakte emaw-in an sawi chu media te hian an puang mai tur a ni a. Chi leh chi inhuat theihna turin an belhchhah tur a ni lova. Thilthleng kha an dawn dan dik takin an ziak emaw an puang emaw tur a ni a, dawt eawh chu (dawt nia an rinhleh pawh) an puang tur a ni lo.

Bru hel pawl nia hriatte’n Zarzokima an thah thu kha Mizo leh Bru inkara boruak thalo a awm hlauhthawn thu-ah media-te’n an thup tur a ni miah lo. Zarzokima kha an that miau a, a thattute’n ziak ngeiin an pawl hming an hnutchhiah a. Chuvangin chumi chin chu puan mai tur a ni. Bru in hal a nih thu pawh hriat a ni a, puan/ziah mai tur a ni. Human Rights pawlho lakah kan chuti khati ang tih vanga puanglotu chanchinbumi chu a ‘objective’ lo a ni mai.

Chanchinbu zalenna hi engkim ziah theihna tur zalenna a ni lo tih chu kan hre tlang vek a. Ziah tur chin hi tumah kan inkawhhmuh thei tak tak lo. A tehfung pawimawh berah chuan mipui tana tha tur (public interest) a ni em tih hi hmang i la a fuh fo tih hi ka ngaih ve dan a ni. Tualthahna rapthlak lutuk-te naupang hmuh theiha television-a tarlan kha a tha ber lo tih chu chhia leh tha hriatna-in min hrilh mai. Naupang pawikhawih ching hming leh nu leh pa hmingte puan chu Juvenile Justice Act-in a khap a, pawngsual tawk hmeichhe hming puanzar pawh IPC-in a khap. Khapna dan piahlamah chuan mawhphurhna nei tawka inhria chanchinbumi chuan a chhia leh tha hriatna a hmang mai tur a ni.

Pawimawh ka tih em em chu chanchinbumite hian reporter kan ni tih hi kan hre chiang tur a ni a. Reporter ka nih laiin YMA member ka nihna-in min kaihruai tur a ni lova, Kristian ka nihna emaw, ka awmna kohhran-in emaw min tibahlah tur a ni lova, Mizo ka nihna-in thudik mipui hnena puang turin khawlhkham min siam sak tur a ni lo. Ka thu hriat dik tak kha ‘objective’ takin ka ziak mai tur a ni. Chutilo chu Steins pafa thattu Dara Singh-a a nih thu ziaktu chanchinbumi, Hindu sakhaw vuantu kha kan dem palh ang e.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment