Monday, June 22, 2009

Interview : Prof. Tlanglawma

¢ Lalremruata Renthlei

Lehkha thiam thei chungchuang Mizo ten Professor kan neih tlemte zinga mi, Mizoram University a thawk mek Prof. Tlanglawma chuan tihian Zozam Weekly zawhna a chhang.

Mizoram finance system hi a tha em?
A tha lo, nakina kan la buai theihna tur a ni. Kan manage that loh chuan hun reilote hnuah buaina nasa tak kan tawk ngei ang.

Sorkar hnathawk kan tam si a, sorkar hnathawk te hian an hlawh atangin GPF leh CPF te an dah tha a, tlema senior deuh tawhte phei chuan pawisa dahthat nan tiin sing chuang dahte pawh an awm.

Sorkar hian a khawlsak kan ti thei ang a, mahse, hei hi an invest-in ka hre lo. An invest lo a nih chuan nakinah buaina nasa tak siam thei a ni.

Sorkar hnathawk pension an la tam lo a ni thei a, nakinah chuan pension dawna pawisa lak theihloh te pawh a la awm thei. Hei hi mut mawh hnar mawha neih ngei chi a ni.

Hnathar siam chungchang hi?
Employment generation kan sawi ziah a, hnathawh tur awm silova post siam leh ringawt hi buaina siambelhna ang chauh a ni.

India ramah hian community wise in police ngah ber kan ni. IR police te pawh kan nei ngah khawp mai. A tirah chuan central sorkar-in min tumsak a ni mai a, mahse, min tumsak reng dawn lova nakinah Mizoram suma kan chawm leh tho an ngai dawn. State-ina kan tih hunah chuan buaina siam belhna ang mai a ni.

An hnathawh tur tak tak pawh a awm si lo, khawi hmunah nge an thawh a, eng hunah nge an thawh? Productive si lovin eng hna nge an thawh ang. Tun dinhmunah chuan IR batallion te hian hnathawh tur an nei lo kan ti thei ang. Hetiang hi a kawng hmang lo, nakina kan buaina tur hlir hi kan insiamchawp zel mai chauh a ni.

Mizo te hi kan la tlem hle a, Delhi a RK Puran locality pawh population-ah kan la phak lo. Tichung chuan department kan thenhran dan pawh hi a mumal lo hle.

Kan thenhrang nasa lutuk a, chu chuan nasa takin sum mamawhna a ti sang lo thei si lo. Education department te hi pakhatah awm mai se, director pakhat hnuaiah wing hrang hi chu joint director ten enkawl mai se, department thenhran vak hi hmasawnna a ni ber lo.

Chutiang bawkin Agriculture department te pawh kan then hrang a, Minor Irrigation te kan ti. A nihna takah chuan directorate pakhat hnuaia enkawl vek theih a ni. Kan then hrang vak vak a, chu chuan post siam belh a hring lo thei lova hei hi a tha lo. A tawpah chuan non-plan sum indaihlohna avangin plan sum kan pawt peng leh zel.

Management lamah?
Management lamah hian kan la hlawhchham rih a ni. Sorkar hnathawkte hi kan mamawh aia tam kan nei a, mi singnga chuang lai kan nei a, MR leh contract te nen kan awl del dul a.

Sorkar hnathawk tihtur neilo hi an tam ngawt mai. Typist ni si type tur nei miah lo te pawh an awm a, thil tha lo tak a ni.

Hna hi kan thawk tur a ni a, Mizoram-ah chuan kan ti mai mai deuh a ni. Kan indaih lutuk vang pawh a ni mahna le.

Mithi ral leh inneih tih velah pawh office atangin kan kal vek a. Office kan thlen phawt hnuah sorkar motor-in kan kal mai thin. Chutiang ni lovin chawlh lak erawh kan tum miah lova, office atanga kal kha a rem maiah kan ngai thin. Chu chuan hnathawh lama kan tan tawk lohzia leh kan awl zia a lan tir thawkhat ang.

Sorkar inrelbawl dan hi kan ngaihtuah chian deuh chu a ngai a ni. Mamawh aia tam daih an awm vang hian plan sum hi pawhpen a ngai lo thei lova, chumi tel lo chuan kan in-manage zo si lo.

Mizoram-ah hian sum a awm a, sum chuan production a siam tur a nia. Central atanga kan pawisa dawn te'n production siam si lovin a thamral a, circulation of money a sang a. Thil man state dang zawng aiin a to lo thei lova, kan pawisa dawnin thil hlu engmah kan siam si lo, kan sum neih chu hmun dang atanga thil lakluh nan kan hman a ngai si a ni.

Kan sum neihte lah sorkar hnathawk hlawhah a kal ral nasa si a, sawi tawh ang khan sorkar hian a hnathawkte hlawh a dah thatsak hi a invest si lo. Hei ringawt pawh hi hun lo la kal turah sorkar tan chuan buaina tham a la ni dawnin a lang.

Ram hmasawnna atan Infrastructure?
Infrastructure awm lovin engmah a tih theih loh. Thil reng reng hi kawng hrang hrangin a thlir theih a, chutihrual chuan hmasawn kan duh a nih chuan development point of view atanga kan thlir a ngai ang.

Rel kawng te pawh duh lo kan awm a, Mizoram tan chuan thil tha em em zawk a ni. Duhthusamah phei chuan Mizoram tluan hian kal thei se a duhawm zawk ngawt mai.

Silchar-ah brick Rs2:50 paise a nih laiin Aizawl-ah chuan Rs 7 vel a nia. Rel te chu lo lut thei se hei ai hian a tlawm fe ang. Rel lo lut hi kawng engkimah kan tan a tha a ni.

Chimral te hi kan hlau a ni thei, khawi hmun pawh hi midangin an tihchhiat a ni ngai lo. A chhunga chengte tihchiat a, tih that vek zawk a ni.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment