Thursday, April 9, 2009

Harsatna Paltlangtu Tlangval Chu

Lalhruaitluanga Chawngte

I ke leh ban tha lo se, awn lawih lawiha kal thin ni la, vur zawrh bak thawh theih nei lo la, tawngthu chhe lo, chutiang chu ni ta la ruahsur hi i haw ve tho ang. I vur zawrh hralh thei lo la eng nge i ei ang? Ruahsur laiin vur an hralh ngai em ni?


2007 July a ni a, a vur zawrh a hralh meuh lo. August-ah pawh a la hralh mumal chuang lo. Chawhma lamah khua a'n that ve paw'n chawhnu lamah erawh a ti khui khui a, a rawn baw leh hawk thin. Hei hian a chawbel a tiphai a, patling kum 47-mi zet mah ni se a mangang thin hle.

Amah chu Zoramsiama a nia, 'Zorama' tih leh 'Zairaia' tih te chu mi'n an koh dan tlanglawn a ni. Khawsikpuiin a nuai zek avangin a ke khing hnih a tha lo a, a ban ding lam a hmang hlei thei lo bawk. A tirah phei chuan mawngtawlhin a kal thin. Mahse, mi pangngai nih a tum tlat a, chhungkaw chawmtu a ni ta hial.

Thla 3-mi a nihin khawsikpui hian a man a, chuta tang chuan a zawn zatin kum 3 chhung zet chu natna tihbaiawm chuan a nuai ta a ni. A vawi thum nuainaah phei chuan a thi emaw an ti hman; darkar chanve vel lai a marphu an hmu lo a ni awm e. ha chhuak leh mah se chu natna hnuhmu chu amahah a awm reng a, a taksa hmun tin deuhthaw, a mit thlengin a tibuai ta a ni. Mahse, "Mi fate'n khawsikpui an tuar angin ka tuar ve lo," a la ti cheu!

"Luhai, phungzawl, mitdel, bengchhet tih te ka nei lo. Khawsikpui tuar tawh dangte hi chuan hetiang hi an nei duh khawp mai a, kei chuan Pathian zarah hetiang hi ka nei ve lo. Mi ngaihtuahna ang zawng zawng chu ka pha hauh lo a, lehkha te kan lo zir sang lo bawk nen, mahse, hnathawk theiin ka awm a, ka lawm khawp mai. Pawl 3 ka zir thleng ve hram. Mahni hming ka ziak thei a, ka chhiar ve nawk nawk thei a, Bible ka chhiar thei te hi ka lawm a ni," tiin vannei a intih zia a sawi.

Chu mai a ni lo; "Kawla nichhuak chhiarin, a sur a sa hnuaiah hnathawkin ka chhuak a, kut dawh ngai lova hetia ka khawsa thei hi lawmawm ka ti," a ti bawk.

Mi tam takin Rambuai Khawkhawm an tuar a, a then phei chuan, "Kan hun tawng zingah khawkhawm a pawi ber mai," an ti hial a nih kha. Chutih laiin Zorama tan erawh khawkhawm hi a tangkai tlat. Dulte-a an awm laiin an khua chu Kawlkulhah an khawm a, chuta a awm lai chuan compounder pakhat nen intawngin, a khawvel her danglam a ni ta. Chu'ng lai chuan naupang te a la ni a, a mawngin a tawlh hrat hrat thin. "Kekawr hakna chang te hre hek lo, ka malpui te hi a pilh hrat reng mai a ni," tiin amah chuan chu'ng laia a dinhmun a sawi.

A sawi zawm zel a; "Kan in bulah hian damlai lungphun a awm a, ni khat chu, chumi bulah chuan nilum ka ai a, ka nilum ai lai chu compounder Zoliana hian min rawn hmu a. Min han bia a, tha takin ka lo chhang zel a, ka rilru a pangngai a tih a hriat chuan ka nute hnenah kalin, 'in nau hi ka enkawl dawn, tiang hawl talin a kal thei tur a ni' a ti a, tichuan, min enkawl ta a ni," a ti.

"Damdawi nen, thil chi hrang hrangin min enkawl a, 'exer' pawh min laktir nasa hle. Ei leh in thlengin a tha thei ang berin min enkawl a, chu mai duhtawk lovin sikul te min kaltir bawk," a ti a, "Min duat em em a, 'i ke ngil lo zawng zawng hi kan tingil dawn alawm' a ti a, thanhnem min ngaihpui hle," a ti bawk.

Zawi zawiin hma a sawn a, sikul pawh chu a hla vak lo bawk a, a tawlh thleng ve thei mai. Mahse, rei vak lovah chu compounder chu an sawn ta mai. Mahse, a ngaihtuah em a, amah thlaktu hnenah tha taka lo enkawl chhunzawm turin a ngen hial.

Mahse, Zorama chuan chutia enkawl zui chu a duh ta lo; "Engati nge ka hre bik lo, enkawl zui kha ka duh tlat lo, mahnia beih ka duh vang a ni ber... 'keimahin ka bei ang a, ka kal thei tho ang' ka ti tlat a, keimahin ka tum ta a ni," a ti.

"Chu'ng lai chuan eng vak ka la ni chuang lo, in nghah leh buhpho ven kha ka tih theih tawk a ni mai," tiin a dinhmun a sawi.

Aizawlah an rawn chhuk a, sum a thawkchhuak ve thei tan ta. Chu chu 1975 kha a ni. A nu nen an khawsa a, saihlum hrualin ei a zawng tan ta a ni.

"Saihlum ka hrual a, Rs 1-in 30 te a ni a, a tha chi, sawntlung leia ka hrual te erawh Rs 1-in 20 ka chhiar thin. A hnu deuhah naupang duhzawng, chana leh eichawp te ka zuar tel a, tiang chuan hna ka thawk ve thin," a ti.

Chu'ng lai pawh chuan kal a la zir zel a, a hah thei hle. Tum tlat ta na na na chuan hma pawh a sawn hret hret. Pen hnih-khat leka hah thin kha a hnu deuhah chuan pen thum pen li ve a daih ve ta. "Ka thlan te hi a tla bap bap thin a, a chang phei chuan ka chau lutuk hi ka tlu tawp thin," tiin kal a zirlai chanchin a sawi. A chau lutuk tluin mi darthlalang te a delhkehsak chang te pawh a awm!

"Mahse, ka tum ngat ngat a," tia sawiin, MNF signatories zinga mi C Vanlalzika (L) te nupain thahnem an ngaihpui zia a sawi a, "Sawhthing a tha, an tia, min ngaihtuahsak a, 'Zairai, sawhthing hi a tha a nia, ei teuh teuh rawh' an tia, min pe thin a, purun var te, ka tana tha tur nia an sawi kha min ngaihtuahsak thin," a ti.

Mission Vengthlanga an in atangin Sikulpuikawn a thleng thei ta. Sikulpuikawn leh Biak Inpui inkar Pu Chhinga pheikhawk chhe siamna dawrah a inhlawh ve thei ta. A lo hru ro a, a hruk bawl chang a awm a, a hruk mam chang a awm bawk. A chang leh an siam sa chu siai a lo hnawih tle a, tiang chuan, a thawh theih tawk a lo thawk ve melh melh thin. Mahse, a ban ding lam a hman hleih theih loh avangin a buaithlak hle.

Pheikhawk chhe siam chu hna tak taka hman a tum ta a, 1982-ah khan social welfare deptt. hnuaiah thlatin stipend Rs 75 dawngin a zir ta a ni. A va han lawm tak em!

A zir zo a, bultan a tum; mahse, a ban dinglam harsatna avang chuan a ti hlei thei lo, a tawpah Pu Chhinga te hnenah bawk a tlulut leh ta a ni.

A'n thawk lauh lauh a, mahse, a ban chuan pheikhawk chhe siam a tlin tlat lo. Kea kal lamah hma a lo sawn ve hret hret bawk nen, vurzawrh a rilruk ta. Mi vur siam sa hlep neiin a zawrh theih tih a hria a, tichuan, chu lamah chuan a rilru a pe nghet ta a ni. 1993 atangin vur chu a zuar ta a, vawiin thlengin chu chu a hnapui a ni.

Mahse, chutia mahni tawka leirem a'n rah ve hnu-ah chuan vanduaina dang a tawk leh ta; a nu, tet te atanga a khawsakpui a thi. Chu chu 1998 kha a ni.

An nufa hian hrehawm chi hrang hrang tuarin an inzui a, thu chhia thu tha engkim inhrilhin, an lo inhnuk kawi dun bap bap thin. Chutia duattu leh duat tur a neih ve berin a'n thihsan chu a tuar hle: "Ka a lo chauh... kan thenawm tlangval phei chuan 'U Zorama hi a at loh chuan a mak khawp ang' mi ti hial. Ka rilru pawh a bo. Ka eizawnna pawh chhunzawmna chang ka hre lo hial. Pathianin min chhawk hlauh zawk a ni," tiin a nuin a thihsan chungchang a sawi.

Vawiin thlengin a hna chu a la thawk lauh lauh thin a, vui leh vaina a nei lo. "Mi pangngai nih chu ka chak. Mahse, mi pangngai chu ni ila ka rilru a dang mai thei. Ruihtheihthil leh mipat hmeichhiatna lamah te pawh rilru kan pe mai thei. Ka nu enkawl theiin Pathianin min siam a, a rawngbawl theia ka awm hi ka lawm. Ka inkhawm thei ringawt te hi lawmawm ka ti," a ti.

"Tum tlat lo ila chu ka kal thei lo mai ni loin, khawvel eng hi ka hmuh ka ring tawh lo," a ti bawk.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment