Thursday, March 19, 2009

Jail chhunga Kût hmangtu pa vanduai chu

¢ Sangzuala Hmar

Nauchaw rawt ei rual lek a la ni a, chhungkaw khawsa thei deuh ina mi chu ni se nauawmtu emaw a nuin emaw a la buaipui chawt tur rual lek a ni. Mahse Lalruatthanga hi chutiang chhungkua atanga piang a ni lo a, a nu leh a pate'n ram dan an bawhchhiat avangin Central Jail enkawltute'n an pek ang apiang a ei ve a ngai. Awmtu hranpa a nei lo a, a nu awmna ward-a hmeichhe dang awm ve te chuan an inlakchhawk mai mai thin.

Lalruatthanga hi he hmunah hian thla hnih leh a chanve vel a awm tawh a, aman tihsual a nei lo. Mahse, a awmna hmun chu mi zawng zawngin awm an hlauh em emna hmun Central Jail a ni.

Kum hnih leh thla riat lek mi Lalruatthanga hian duhthlan tur a nei lo, duhthlan tur nei pawh ni se duhthlang thei khawpin chhia leh tha hriatna a nei lo. A pa - Zakapa leh a nu - Thanchhingi te chuan ram dan an bawhchhiat avangin tan inah an tang a, nu awm rual lek a nih avangin a nu kalnaah hian a kal ve a ngai si.

The Mizoram Liquor Total Prohibition Act chuan an chhungkaw chungah ro a rel a, a nu leh pa an tan a ngai si a, he naupang rilru thianghlim hi dan bawhchhia, khawtlangin 'misual' kan tihte awmnaah chuan a awm ve ta a ni.

Lalruatthanga hi a la vannei zawk em aw a tih theih cheu! Amah chhangtu kum 4 leka upa chu a nu leh a pate nen hian Mamit Vengtharah an kalsan a, nu leh pa mamawh rual lek hi a pute-a'n nitin hna a thawhsan a, amahin sikul a kai ve a, sikul a banin tumah enkawltu a nei lo, ama tal talin tunah hian Mamit Vengtharah a tal ve mai mai a ni.

"Helai hmuna awm hi a hrehawm hran lo, kan inkhawm tam a, mahni nun insiamnan pawh a tha hlein ka hria, mahse, fapa kum li mi lek kan kalsan a, naute kum hnih leka upa kan hruailuh a ngai a, kan nupain kan tang a, in lama eizawnna tura kan lo ruahman ve zawng zawng tih theih lohvin a awm mek a, hei hian rilru a ti hrehawm hle a ni," tiin kum 41 mi Zakapa chuan a sawi charh charh mai.

Zakapa leh a nupui Thanchhingi te hi January ni 28 khan Mamit-ah man an ni a, chumi ni atang chuan tan inah an tang ta a ni.

Chapchar Kut, Central Jail-a hmannaah tangte lawmpuitu MZI puipate'n kuhva an kensak chu tui ti em emin a thial sen ham a, Lalngaizuala chuan thiam em emin dawhsanah fiamthu a thawh a, tang dangte chu an nui ham ham reng a, mahse Zakapa hian hlimpui tur a hmu ve lo.

Tlar hnung lamah a thu a, khaki rawng kekawr hlui tawh tak a ha a, kamis rawng da tawh tak, chhuk zawnga a pawla tial, a dar thawm that tawh kawrkilh thenkhat kim tawh lo a ha a, savun pheikhawk hlui tawh tak, hnum taka enkawl tih hriat tak lawi si a bun bawk. Chapchar Kut puala tangte tana programme an hmannaah chuan tang hmeichhiate pawh an tel a, hmeichhe thutna lam a thlek vang vang a, mahse, a hmuh chak em em, a hmangaih em em a nupui hmel hmuh tur a awm ve lo.

A sam thur khawro em em mai chu a tuai a, a chala thlanfim lo luang chu a kut hnunglamin a'n hui a, "Lo kal ve thei se ka tih tehlul nen, ka fapa ka hmu chak tawh teh asin mawle," a ti charh charh mai. Mahse hemi ni hian naupang hruai a rem loh avangin a nupui chuan an ward lamah a fapa chu a awmpui a ni tih a hrethiam ve nghal mai niin a lang. Beisei tur chuang a nei tawh lo.

Zakapa leh Thanchhingi te hian bail-tu tur chu nei se an tang tawh hauh lo ang le, mahse he nupa rethei tak mai, Mamit Vengthar-a chengte hian tanpuitu an nei lo a, an nupaa an tan avangin in-bail chhuak leh tur chuang bik an awm lo. In-bail thei pawh ni se khawia pawisa mahin an in-bail chhuak hauh lo ang le!

"Kan tan hnuah ka nupui leh ka fapa te zawkte hi tum khat chu ka hmu a, chu chu kan court kal ni khan a ni. Mahse tunah chuan kan court kal ni a inang tawh si lo a, ka hmu thei tawh lo, min bail chhuaktu tur te chu awm ve sela chuan kan chhuak ve tawh mai tur," Zakapa chuan a ti a, 'sela chuan' tih bak chu engmah tih theih a nei lo, chhungte emaw amah lainattu beisei tur a nei lo.

January ni 28 khan Zakapa hian Sabualah zu a phur a, Mamit lama zawrh tura a ruahman ve a ni. Mahse man a ni ta hlauh a, thuneitute kuta a awm tawh hnu hian an chenna in lam an enfiahsak leh a, an in lamah zu an lo kawl bawk si a, a nupui Thanchhingi chu man a tul ve leh ta a ni. An fapa upa zawk kum li mi chu a kalsan a, a fapa naupang zawk kum hnih leh a chanve vela upa chu a pua a, Thanchhingi pawh chu thubuai siamsak a ni ve leh ta a ni.

"Nei lo chung chungin kan fapa, sap sikula kaitir ve hram kan tum a. Lehkha thiam tak, sap tawng thiam tak ni se kan duh ve a, a sikul kaina man tur tuak dan dang ka hre lo a, zu ka phur ve ta mai a ni. A hmain zu hi ka zuar ngai lo, zep thu cheng lo, zu chu ka in ve zeuh zeuh thin. Mahse, a zawrh tak hi chu ka zuar ngai hauh lo," a ti. Zakapa hi thingtlang pa, hna thawkrim tak hmel pu a ni a, zu in tam hmel a pu lo. Amah hi pa hrisel pangngai tak a ni tih a hriat theih.

"Ka fapa upa zawk chanchin pawh hi ka hre tawh lo, a dam tha em tih pawh ka hre lo, a pute-a'n a awmpui niin ka hria, sikul pawh a kai ve niin ka hria a, chu chu ka lawmna awmchhun a ni rih," Zakapa chuan a ti. A fapa upa zawk hi Mamit Presbyterian sikulah a lut niin Zakapa hian a sawi.

An court hun a hla tawh lo a, mahse an chungthu hi sorkar thuneitute rel tur a la ni a, thiam an chang zo lo a nih chuan thla engemaw zat chu an nupa hian an tan a ngai dawn a ni.

"Ka nupui zawk hi chu chhuak thei se chu ka ti khawp mai, kan fate hi enkawl an ngai si a," a ti a, hei hi a beiseina neih chhun a ni.

An hmalam hun tur sawi theih a nei lo, nikum lam te kha chuan beiseina sang tak nen kumina an hun hman dan turte a lo thlir ve thin. Horticulture Mission hnuaiah Mamit khawchhunga chhungkaw 50-te chu tanpuina dawng tura thlan an ni a, Zakapa te chhungkua pawh hi an tel ve hlauh mai. A lo inruahman ve dan chuan lo te a vat ang a, horticulture department-in ser tiak an sem hunah te a phun ve ang, mahse a lo inruahman vena te chu a beisei phak tawh lo.

"Chhuak pawh ni ila, eng nge ka tih ve hman tawh ang? Lo ka vat ve tawh bawk si lo a, tunah lo hal a hun der tawh si a, inhlawhfakna zawn mai bak chu tih tur pawh ka nei tawh chuang lo ang. anpuina ka dawn ve turte pawh ka dawng thei tawh dawn emaw ni..." a ti zui charh charh a.

Ram danin a phal loh a ti miau a, hrem a ngai si, ram dan bawhchhiat hi mi rethei zawkte hian an tuar na zual bik chawk. Bail-tu tur nei ve se chu a chhuak tawh ang a, ama hna tul pawh a thawk thei ve ngai ang, mahse chuatiang chu Zakapa te nupa chanchin hi a ni ve si lo.

Chapchar Kut lawmna thawm chu a ring tawh hle a, Kut thingpui ruai an rawn sem a, atta kan khawng tak per hnih a dawng a, thingpui dal lam deuh, thlum tak mai nen chuan tui ti takin a ei a, Zostar singer lar Ruatsangi zai chu a ngaithla a.

Zakapa leh a nupui Thanchhingi te hian zu an kawl a, dan an bawhchhia a, an tang a ni. Engzat chiah nge an lo kawl a, heti taka chhungkaw khawsak leh an hmakhaw hun buai vek tur khawpin thil an tihsual le?

Zakapa kutah rak zu litre sawm man a ni a, a chenna inah funte sawm man a ni!

Related Posts :



No comments:

Post a Comment