Tuesday, August 16, 2011

Zo Inpui-in ro a rel ta e

Hmun hrang hranga
cheng Zofate tana roreltu tur Zo Inpui chuan a vawi khatna atan August ni 10-ah ro a rel a, rorel khawla telte erawh an kal \ha lem lo.
Zo Inpui hi UNO thu anga din a ni a, India, Burma leh Bangladesh-a \hendarha awm ta Zofa zawng zawngte tana din a ni. A dintu ZoRO (Zo Re-unification Organisation) chuan Zofate chenna hmun hrang hrang chu Zo Inpui hnuaiah hian hmun sarihah an \hen a, chung ram bung hrang hrang aiawhte chuan Zo Inpui-ah ro an rel \hin dawn a ni.
UNO-in a ngaihtuah laiin India pawh a remtitute zinga mi a ni. Mahse, India sorkar hian hnathawk thei turin a la siam lo thung. Rorel vawi khatnaah hian hemi chungchang hi sawichhuah a ni a, hnathawk theia siam tura India sorkar ngen an rel.
"He Zo Inpui hi hnathawk theia siam turin India sorkarah dilna thawn ni se kan ti a, a copy Mizoram sorkar pek bakah a hranpain Mizoram sorkarah pawh ngenna lehkha thehluh \ha kan ti," an ti.
Ram bung \hen hrang hrangah Zo Inpui din an tum a, remchang hmasa berah Hnam Inkhawmpui koh an tum bawk.
"Mizoram sorkar bakah Mizorama political party hrang hrang leh pawl hrang hrangte Zo Inpui hmalakna turah office bearer-te'n lo kawm se kan ti," an ti.
Zo Inpui chu India sorkarin hnathawk thei turin la siam lo mah se environment tichhe thei tur zawnga hnathawktu company leh corporation te chu chawl lailawk tura ngen an rel.
"India sorkarin UN thutlukna hi hnathawk theiah la siam lo mah se environment tichhe thei pawl, company leh corporation etc te'n tuikhuah leh thil dang an thawh mek pawh hi lo chawl lailawk tura ngen ni se kan ti," tiin an rel.
"Mizoram sorkar pawh hi hemi chungchangah hian hma min lakpui tura sawm ni bawk se kan ti," an ti bawk.
Rorel inkhawm hawngtu, ZoRO president R Thangmawia chuan UNO-in tual\o hnamte (indigenous people) a ngaihsakin an chanpual an chan loh a hlau hle tih a sawi. Ani hi 'Zo Inpui khaipa ber' a ni bawk.
"Khawvel hi development hmingin mihringte hian kan tichhe mek a, a zual zel bawk a," Thangmawia chuan a ti a, "Kan ram mite ta tur ni hauh lo, mahse kan ram hausakna lak dan tur ruahmanna, oil leh gas laihchhuah te, tuikhuah te, phai lam company-te ta tur rel kawng te, Indian National Railways, central sorkar tana ram pek zui nghal tur, Mizote thuneih phak lohna tur te, vai ram lo tleng lut siamna tur ruahmannate hi sawi kan neih ve a ngai hle," a ti bawk.
India, Burma leh Bangladesh-a \hendarh Zofate tana din, Zo Inpui hi UNO-in tualchhuak hnamte tana rorelna tur 'traditional institution' a tih a ni a, nikum August ni 9-ah khan Mizoram larsap MM Lakhera-in a hawng a ni.
Hnam lian leh changkang zawkten tualchhuak hnamte awp a, duh duha an ram neka an tihchhiatsak hian ecology a tibuai a, boruak chhia lo hip tur thing leh mau pawh an tlem telh telh a, carbondioxide a pun avangin khawvel chu kum 100 chung lek pawha inup hlum thei mai tur dinhmunah a ding a; chuvangin UNO chuan tualchhuak hnamte chu, an ram leh a leilung hausaknate humhalha an remtihna leh mamawh ang chauha lakchhuah theiha siam tul a ti ta a ni. Chumi atan chuan UNO chuan tualchhuak hnamte'n ro an relna tur, 'traditional institution' din \ul a ti a, Zo Inpui pawh ram hrang hranga cheng Zofate tan din a ni ta a ni.
India, Bangladesh leh Burma hnuaiahtea thendarh tak Zofate chenna ram zawng zawng hi hmun 7-ah then a ni a, chung \hen hrang hrangte chuan Zo Inpui-ah hian aiawh tirin, an aiawhte'n ro an rel dawn a ni. An duh chuan mahni bial bik rorelna, Zo In tia vuah an nei thei bawk ang. |hen hrang hrang hnuaiah hian bial hrang hrang a awm leh bawk.
Zofa zawng zawng, India, Burma leh Bangladesh-a thendarhte aiawha rorelna inpui tur a ni a, a hmun tur hi ngaihtuah mek a ni. Chu rorelna hmunah chuan Hnam Inkhawmpui (National Assembly) chu rorelna sang ber a ni ang a, a hnuaiah Tlangbawih In leh Zawlbuk a awm ang. Tlangbawih In chu Rajya Sabha ang hi a ni ang a, Zawlbuk chu Lok Sabha ang a ni ang.

- Zozam News Service

Related Posts :



No comments:

Post a Comment