Wednesday, August 3, 2011

US-in leiba a ngah

Khawvel ram ropui ber United States chu leiba vangin a buai hle a, US Senate chuan sorkar leiba chungchang hi khelin sorkar chuan a bat belh a phalsak ta hial.

Khawvel ram ropui ber
United States chu leiba vangin a buai hle a, US Senate chuan sorkar leiba chungchang hi khelin sorkar chuan a bat belh a phalsak ta hial.
Kum 10 chhungin US deficit (leiba) chu $2.1tn (trillion) vela tihtlem tura ruahman a ni a, hetihlai hian $2.4tn chu bat belh phalsak a ni thung. Hei mai hi nilovin Congressinal Committee siam a ni nghal a, leibate rulh theihna tur hian ruahmanna siam November thla hmaa an thil hmuh angte report tura tih an ni bawk.
He bill ngaihven hlawh tak hian Senate-ah thlawptu 74 a nei a, 26 chuan an duh lo thung. Debt ceiling 14.3 trillion chu $2.4tn belhin kum 10 chhungin 2.1tn saving nei thei tura ngaih a ni.
Debt ceiling tihsan hian financial market erawh a \halamin a nghawng lem lo. Wall Street chu 2% in a down a, international market a khawih nghal vek a, Japan Nikkei index pawh 2% vel thovin a tlahniam a ni.
Washington credit score pawh a khawih hle a, Chinese credit agency Dagong chuan US credit score A+ chu A-ah a tihhniam sak niin Xinhua news agency thuthawnah tarlan a ni.
Debt Ceiling tihsan leh tihsan lohah hian Senate ho ngaihdan a inang lo hle a, thutlukna pawh hi hun tiam chhung darkar 10 chauh a awm tawh hnuah an siam thei chauh a ni.
President Obama debt celing tihsan leh tihsan loh vel boruak chuan sumdawngte leh consumer-te a tibuai hle niin a sawi a, "Hetiang dinhmun duhawm loh hi kan tawng lo tur asin mawle," a ti vawng vawng.
US president chuan pawisa hmanna tihtlem ringawt chu a chhanna nia a hriat loh thu sawiin, "Ruahmanna dang kan siam a ngai a ni," a ti a, Senate-ho chu economy siam\hatna kawnga thawhpuiah a sawm a ni.
US sorkar khuan a duh zah zah sum a pukin a ba thiang lo. Sorkar hnathawkte hlawh tur te, sipai hlawh, loan rulhna tur leh medicare te atana sum sen theih zat chu $14.3tn lai a ni a, US hi a indaih lo mek a ni.
Kumin May thla khan US sorkar hi a talbuai ta hle a, a sum neihin a tlin ta lo. August ni 2 thleng khan pension schemes tam zawk chu tihkhawtlai a ni a, mahse, tax revenue an hmuh \hat avangin mualpho lutuk lovin an kal thei hram.
Heti khawpa US sum dinhmun a chhiat lai hian US president Obama chuan thuneihna a nei vak lo. Barack Obama hian a duh ang angin sum a puk ngawt thei lova, debt ceiling hi US congress in a siam thlap a nih avangin a thlak danglam theitu ber pawh Congress tho a ni.
US-in debt ceiling an siam hmasak ber chu 1917-a siam tawh kha a ni a, khatihlai kha Indopui-I-na lai niin sorkarin indona atana sum a hman theihnana siam a ni. Chumi hnuah \um tam tak tihsan leh tawh niin thil thleng pangngai leh kalphung pangngai anga ngaih a ni tho.
US congress khu a thu khawp a, sorkar sum hmanna tur leh tax tihsan chungchang thleng khuan an thuneihna a ni. Hei vang tak hian Obama kaihhruai sorkar hian a thawhchhuah aia tam a senral pawhin thlak danglam theih a nei lem lo a, chu mai a ni lo, sorkar sum puk chu an khuahkhirh tel tlat bawk si a ni.
US economy hi tunlai hian a chhe hrim hrim a, nikum vela global financial crisis khan a khawih hle nia ngaih a ni. Sorkarin sum a seng \euh \euh a, tax revenue lut a tlem si a, an buai ta a ni.
Hei vang hian sorkar leiba a pung a, pawisa pawh sang tak taka a puk a ngaih phah ta a ni.
Democrats pachal Barack Obama chu president ni mah se Senate thuneihna chu an party lo lam, Republican kutah a awm tlat. Tax tihsan chu Republican hovin an duh lo a, chu ai chuan US-in pawisa lian tham tak taka a hmanna thil dang chu tihtlem an duh thung. Democrats lam chuan healthcare programme mirethei leh kum upate tana ruahman leh social security programme chu kalpui zel a, chuta tana pawisa dah tihtlem chu an duh lo thung.
US hian social security atan $23bn (billion) lai budget-ah a dah a, hei hi a tam tham hle. President Barack Obama thlantlin a nih theihnana campaign auhla pawimawh ber a ni lawi si!
United States danpui chuan sorkar chu pawisa puk a phalsak. Sorkar hmalakna kalpui mekah te chhiah hmanga lakluhin a phak loh chuan bat phalsak a ni. Sorkar chuan mimal a\ang te, instituition s leh Federal reserve, state government leh ram dang a\ang pawhin a puk phalsak a ni.
US-in debt ceiling a tihsan hma khan leiba an neih chu thla tin $118bn anga chhut a ni hial. 1917 thleng khan US Congress chuan leiba a neih eng pawh a hrangin a kalpui \hin. Mahse, Indopui-I lai a ni a, US sorkar chuan ralthuam leh a kaihhnawiha sum a hman tam zawk theihnan Second Liberty Bond Act a siam a. Heta clause pakhatah bonds issue theihzat tur 'ceiling' a siam ta a. Khatihlaia ceiling zat chu $11.5bn a ni.
Mahse, tunlaia debt ceiling bul\hut an siam ber zawk chu 1939 leh 1941-a Public Debt Act an pass a\anga siam vek zawk a ni. Congress chuan Treasury chu sorkarin a mamawh ang zela sum pechhuak thei tura tih a ni. 1979 thleng khan US leiba chuan debt ceiling a pel ngai lo.
Debt ceiling hi tihsan a nih hma chuan $14.294 trillion lai a ni a, chu chu February 12, 2010 a tihsan kha a ni. Mahse, ba neihbelh tur chuan rulh \hen a ngai \hin a, US sorkar chuan tun hnaiah a ba te rul hleithei lovin a hnathawkte leh sorkar kalzelnana a sum mamawh a phuhruk zawhloh avangin debt ceiling tihsan hi rawt a ni ta a ni.
US-in 1979-a debt ceiling a tihsan khan a nihna takah chuan dan siamtu te'n pawisa hmanral leh tax cut a awm apiangin debt ceiling hi an tisang mai \hin. Leiba siamna thar a awm apiang hian debt ceiling a sang tih mai tur a ni a, US dan siamtu te'n debt ceiling an tihsan hian a nihna takah chuan sum an neihsa tawh leiba pekna an neihsa tawh a\anga leiba an neih pek leh pek loh chungchang a ni deuh ber.
1962 hnu a\ang khan debt ceiling hi \um 74 lai tihsan a ni a, 2001 hnu khan \um 10 lai tihsan a ni. Debt ceiling hi dan siamtutena sum dinhmun a \hat theihnana ruahman a ni.
Heti taka US leiba tam chhan hi 2001 leh 2003-a George W Bush president nih laia income tax pe tam theite pek tur 39.6% a\anga 35% chauha a tihhniam vang leh capital gain tax 20% a\anga 15% a a tihhniam vang nia ngaih a ni. Hei vang hian tax pek a\anga American hovin income tax an pek chu 1950 hnulama a tlem ber \um a ni.
George Bush-a'n tax a tihhniam rual hian US chu Afghanistan leh Iraq-ah Indona-ah inhnamhnawihin sum tam tak sen a ni a, hei hian US leiba chu a maka makin a tisang ta a ni. Chutihlaiin khua leh tuite tan medicare lamah sum tam tak sen a ni a, 1999 a\anga 2009 inkar chhung khan medicare-a US sum hman chu 137% laiin a pung.
2008-a global financial crisis chuan US economy a nghawng a, bailout tur tam tak a awm a, chutilaiin tax revenue a tlahniam bawk si, revenue hmuh a tlem tial tial a, sum senna a tam tial tial thung a, leiba a pung lo thei lo a ni.
US sorkar sum sen tihtlem a ni emaw tax tihsan emaw a nih chuan leiba tam tak rulh theih a ni. Sum senral aia tax revenue a san zawk chuan 'budget surplus' a ni mai a, chuta sum awm chu leiba rulhnan hman a ni thei a, leiba a tlem poh leh ceiling a hniam a tih theih awm e.

Related Posts :



1 comment:

  1. A bengvar thlak hle mai, Greece ram leiba leh an mahni vanga european union buainate pawh lo ziak leh thei ula va tha dawn em?

    ReplyDelete