Monday, August 16, 2010

Hmun khawhar

Biak in hnung, a piah lawkah chuan bung lianpui a awm a, chu bung hnuaiah chuan thlan lung, chul rap mai hi a awm a.


Chu thlan chuan kil thum a nei a, kil tinah chuan amah uina leh ngaihsanna thu a awm. Mahse, chung kil thuma thu inziakte chu a chhiar hleih theih tawh loh; a khawk niau nuau a, a rang deuh nuau bawk.

A kil hnihah chuan he thlan lung phun thatu Hrangbana College NSS leh Tachhip YMA te thuziak a awm a, kil khat dangah chuan a nu le pa ziak a awm.

Ziakmi Kaphleia thlan lung hi 1994-a phun a ni a, mahse, a la rei loh ngaihtuahin a hnum lo. A nu leh pain phun mah se ziakmi ropui a ni tih hretu Hrangbana College NSS leh Tachhip YMA te'n 1994-ah an phun tha a, a nu leh pa phuna thu inziak chu a kil khatah an ziak chhawng a ni. Chutah chuan tiang hian a inziak:
"Kan fapa kan thlamuanna ber
Kaphleia chuan 1938-ah IA a zova,
Natna hrehawm tak kum 4 a tuar hnuah he hmunah hian a muhil ta

A pa Chalchhingvunga
A nu Chuaizovi," tiin.

Kaphleia (1910-1940) hi ngawr natna vangin naupang tein a thi a, mahse, khawvelah dam rei lo mah se Mizo literature-ah a hmahruaitute zinga chhiar tlak khawpin sulhnu a nei hman. A kutchhuak- "Chhingpuii" chu Mizo novel hmasa ber pathumna nia hriat a ni a, a essay- 'Thlirtu' chu Mizo essay hmasate zinga mi nia hriat a ni. A kutchhuak dangte pawhin literature lama tuite hlut a hlawh hle hlawm.

Intermediates of Arts a zir laiin ngawr natna vangin a thi a, Durtlang damdawi inah ziakmi ve bawk Biakliana ten awmin, 'Intethawveng' saksak an ni a, 'Intethawveng'-a an awm lai chanchin chu Mizo literature chanchinah chanchin ngaihnawm tak a ni.

Durtlang damdawi in atanga a chhuah hnu-ah an khua- Tachhip-ah a inenkawl zui a, ngawr natna veite hi chung lai chuan midang nen chengho lovin hmun dangah an dah thin a, Tachhip-ah pawh hian Kaphleia chu Intethawveng-ah an khawsa leh a ni. Chu hmuna a awm lai, 1939-ah "Chhingpuii" a ziak zo a, 'Thlirtu' hi 1938-ah a ziak zo.

A natna tuar lovin November ni 13, 1940-ah a thi a, a thlan bulah a pain a fapa hriatreng nan bung a phun a, 'Kaphleia Bung' tia hriat a ni zui ta a ni.

"Keimah leh keimah ka rilru-a, 'Khawvel hi eng nge ka hnutchhiah ang? Ka ram hi eng nge ka hnutchhiah ang? Hnahthel ro angin ka tla bo mai dawn em ni?' tia ka inzawh hian chhan har ka ti a, ka lungngai thin a ni," titu Kaphleia hian a ram hi thil ropui hnutchhiah mah se hriat zui a hlawh lutuk lo a ni mai thei, Tachhip-a a thlan pawh mi-ropui thlan cheia chei a ni lo a, lehkhathiamte paw'n an tlawh vak lo nia sawi a ni.

"Zofate zinga ngaihsanawm ber pakhat Kaphleia, thangtharte'n an hriatrenga, a thlan hi an tlawh fo theih nan kan din thar leh a ni," tiin a din thartute'n ziak mah se thangtharte'n he mi-ropui thlan hi an tlawh vak lo a ni ang, "Chutiangin miin Kaphleia thlan an tlawh vak pawh ka hre lo a, Aizawl lama kan thiante pawh hian an hre vak lovin ka hria," tiin Tachhip tlangval pakhat, Aizawl-a lehkhazir chuan a sawi.

"Mizote hian literature lam hi tuiin kan inhre na a, kan la pawh tawk lo khawp mai a, kan writer-te pawh kan ngaisang tak tak lo. Kaphleia thlan pawh hi a hranpaa tlawh tham a ni a, mahse, chutiangin kan ngaihtuah lem lo," tiin Pachhunga University College-a Mizo literature zirtirtu Paul Lalremruata chuan a sawi a, Kaphleia Memorial Trust din an tum thu leh Kaphleia sulhnute lakkhawma chei an tum thu a sawi bawk.

"Kaphleia hi kan mi-ropui, kan hnam rohlu a ni a, mahse, a ropuina hi kan hre pha lo nge sum leh pai leh nawmsaknate kan ngaihlu zawk, (Kaphleia) kan hre zui lo khawp mai a, hriat zui a hlawh lo khawp mai. Kaphleia chauh pawh a ni lo, kan writer-te hi kan chawimawi tawk lo a, kan writer hmasate hian hriat zui an hlawh lo khawp mai. Mi hnam chu ni se an thlante hi thangtharte'n an tlawh an tlawh ang," tiin Pachhunga University College-a Mizo literature zirtirtu Zoramdinthar pawhin a sawi.

Related Posts :



1 comment:

  1. a va beng var thlak ve... a thlan tlawh chu sawi loh... a mah leh a hmun hma hi ka ngaihtuah ngai hlei nem... Zoram mi hlu kal hmasa ten an zahawm khawp mai a....

    ReplyDelete