Monday, July 26, 2010

Kristian Sakhua Leh Yoga A Inkalh Lo

¢ M Lalmanzuala

Yoga hi Hindu sakhua nena inzawm, Kristian sakhua nena inkalh tlat ni-a ngai Mizote zingah kan tam hle a; hetiang thu hi kan mithiamte kâ atanga hriat leh ziak hmuh theih pawh a awm fo thin. Yoga nihna dik tak sawichian a tûl tâ-in ka hria.
A tawi thei ang bera sawi chuan Yoga tum ber chu, mahni inhmuhchianna(self realization) neia, Pathian (Brahma, Saptawngin ‘God’, Allah pawh Saptawng chuan ‘God’ a ni tho) nena pumkhata insiam a ni. Chuta tan chuan taksa vawn thianghlim nana taksa insawizawi (asanas), thâwk dan dika thâwk (pranyama) leh rilru hahdam neih nana ngaihtuahna dîng (meditation) hmanrua-a hman a ni. Chumi awmzia chu kan taksa bung hrang hrangte an tih tur leh an tih theih theuh te titheia siam a ni.

Hei hi kan Kristian rinna, mihringte hi Pathianin a anpuia a siam kan tih nena inkalh lo, inzawm thlap zâwk a ni.Yoga chuan Pathian ang deuh thaw khawpa thiltihtheihna nei kan taksa khâwl ropui tak a nihna tur taka thil titheia siam a tum a ni. Motor thar a nihna tur taka kan enkawla(maintain) tul kan tihna apianga min kalpui thei a; kan enkawl that loh erawh chuan harsatna chi hrang hrang min tawhpuia ‘accident’ hial te pawh min thlen phah thin ang hi a ni.

KAN NATNA TAM BERTE HI KAN TAKSA A NIH DAN TUR TAKA KAN ENKAWL |HAT LOH VANGA LO AWM AN NI.

Insawizawina(asanas) chuan taksa tihrawl leh ruh inchuktuah te an nih tur takin a nih tir thei. Heihi chu infiam mite tihphung atang te, sipai tihphung atang te leh mi pangngaite pawhin a ti peih tan chuan a thatzia leh tangkaizia kan hriat tlan vek a ni a.

Thâwk dan dika thâwk(pranayama) chungchang erawh chu sawi zau deuh a tûl ang. Kan nun hi thâwk luha intan, thâwk chhuaha tâwp a nih thu leh thil nung thaw thei zawng zawng zingah a thaw rang apiang(chawngzawng) an thi hmâ a, a thaw muang apiang(rûl, satel) an damrei tih thu dik atang te hian mihring nuna thâwk dan dika thâwk pawimawhzia chu a lang chiang hle a ni.

Yoga-ina thâwk dan chi hrang a zirtir te chu chipchiar taka sawi dawn chuan lehkhabu-a ziak thama tam a nih avangin hetah hian kan sawi hman lo ang a. A tawi zawnga sawiin, thawk dan dik chi hrang hranga kan thawk thiam chuan, kan thisen zâm te kan tha zâm te, kan taksa-a ‘cell’ chhiar sen loh awm, pawimawh leh tangkai tak si te an awmdan tur dik takin kan awmtîr thei a; kan thisen zâm leh tha zâm kal dik lote pawh a siamtha thei a ni ti ila a tawk thawkhat viau ang. Kan natna tam tak, hnungzâng na, arthritis, sciatica, gout, spondilitis-te hi thisen/tha zâm kal dik lo thlen an ni tlangpui a. Chung zawng zawng chu kan damdawi ei SIDE EFFECT –in TOXIN(tûr) a siam atanga lo awm an ni deuh vek bawk.

Hetiang ‘toxin’ te hi luak, êk, zun leh damdawi emaw-a taksa atanga tihchhuah theih a ni lo a. Thlan atang chauha chhuak theia ngaih a ni thin. Tunah erawh chuan thawk dan dik(pranayama) chu tihchhuah/tihdam dan tha ber a ni tih finfiah a ni ta a ni.

Rilru-a ngaihtuahna dîng(meditation) kan tih mai hi a pawimawh ber zawk chu a ni. A nihna takah chuan ‘meditation’ hi sawifiah/hrilhfiah theih chiah pawh a ni lo. Mahni inhriat fiah nana min pui theitu apiang chu ‘meditation’ a ni deuh mai a ni. A nihna taka ‘meditation’ kan tih chuan kan ngaihtuahna-a thil tha lo lam, chapona te, duhamna te, mahni hmasialna te, châkna tha lo te, midang îisîkna te leh thil tha lo dangte pawh a hnawt bo thei a. Heihi mi thenkhatte’n ‘rilru/ngaihtuahna tihruah’ an tih nen a inanna a awm. Hetianga kan intihruah theih chuan keimahni-ah Pathian a lo lût a, Pathian nen pumkhat-ah kan insiam thei a ni. A dik lo leh a tha lo zawnga kan intihruah erawh chuan Setana’n awmhmun khuar nan a rawn hmang thei thung a ni.

Krista chuan, “Pathian lalram chu nangmahni-ah a awm e,” a ti a. Buddha chuan kum ruk zet mahni-a awm hranga, intihhrehawmna chi hrang hrang hmanga a inenfiah hnu-ah, “Nangmah kha inbihchiang la, Buddha(mahni inhriatna-a thianghlim) chu i ni e,” a ti thei a. Hemi zulzui hian Greek-ho chuan an ‘temple’ kawngka chungah, “Nangmah inhria la, khawvel zawng zawng(universe) i hria ang” tih thu an lo târ tawh thin a. Lord Krishna chuan, “Meditation chu hriatna(thluak finna-a hriatna) aiin a tha zawk daih a ni,” a ti bawk a.Ramakrishna chuan, “Sazuk ki nei lo hriat hlawh tak chuan amaha rim ngher na tak chu khawi atanga lo chhuak nge tih hriat tumin khawvel pum a fang chhuak,” a lo ti bawk a ni.

Yoga hi Hindu sakhua nen a inzawm ti an awm a, a inzawm lo ti an awm bawk a. Yoga-a mirilte chuan Hindu sakhua hi Yoga atanga lo chhuak an ti mah zawk. Kan ngaihpawlh fo hi a mak lohna chu, Yoga hi India ram atanga lo chhuak a ni a, Yoga ‘ti’ thin(ti mai ila) tam ber chu India rama mi tam ber Hindu kan tihte zing ami an nih vang a ni. Chutih rual chuan Yoga ‘ti’ thinte hi Hindu kan tih zinga zâ-a sawm pawh an tling lo thung a ni. Hindu apiangin Yoga an ‘ti’ lo a, Yoga ‘ti’ apiang Hindu an ni hek lo.

Yoga hian Asanas, Pranayama leh Meditation a huam vek a. Asanas emaw Pranyama emaw Meditation emaw a hran hrana tihin Yoga a tling lo-a, a nihna dik tak chang tur chuan a vaia tih vek a ngai a ni.

Yoga nihna dik tak a tling pha lo na-in Asanas emaw Pranayama emaw chauh tih hian taksa damna a pe thei a, chu chu Sapram leh ram danga mi maktaduai tam takin an tih chhan chu a ni. He thuziaktu pawh hian hei hi a tih chhan ber a ni. Tun kum 30 chhung hian, Allergy, Asthma, Sinus, Cervical Spondylosis, zâng nâ leh kâwng nâ, asanas leh pranayama hmang hian a lo intidam tawh a, midang thahnem tâwk tak hetiang thilah hian a lo tanpui tawh bawk a, lawmawm a tiin vanneihthlak pawh a ti a ni.

Meditation pawh a ti tho a. Car model thar tih ang reng te, thawmhnaw leh bungraw manto leh changkang tih ang reng te leh a nuna tangkaina nei lo tawh phawt chu engmah awhna a nei ngai tawh lo a, neih tul pawh a tih tawh lohna te hi mahni inhriatchianna chi khatah a ngai a. Tanpui ngai a hmuh apiang a theih ang angin a tanpui thin a; midang tana harsatna siamtu-a tan loh a tum hram thin. Thu dik ni-a a hriat a tan tlatna leh dik lo ni-a a hriat a do tlatna kawngah tuma thlemthlûk theih loh leh tuma vaubeh theih loha nghetin a ding a. Hetiang nunphung hi Pathian thuawihna dik leh tha-ah a ngai a ni. A nun chhungril chu a hlimin a hahdam a ni.

Kum 30 chuang zet Yoga a lo ‘ti’ thin chungin Hindu sakhua zawm tul tihna a la nei lo a, Hindu Temple pawh vawi khat mah a la tlawh lo. Yoga zirtirtu(Swami) thahnem tâwk tak a hmelhriat tawh a; a hmelhriat tawhte chu hriatna zau leh thuk tak nei, mahni inngaitlawm leh mâwl taka khawsa, an bula awm hahdam tak vek an ni. A hriat ve chinah chuan Yoga Swami te hian sakhaw dang zirtirna leh an zirtirtute an sawichhe ngai lo. An kalphung nghet taka an zirtir a, an zawm rualin midang tihdan tha an sawi thinin, Isua te, Muhammad te pawh Pathian mi hman ropui tak ni-a an ngaih thu an sawi thin.

A nihna takah phei chuan Yoga Swami te hian ruih theih thil engmah an ti ngai lo a, tamhnemin ‘dal roti’ an ei a, chapal pan tê an bun a, puan man tlâwm an veng a, tuk tin an mit, kâ, beng, hnâr an tifai a, km 2 vel an kal ziah thin; hospital pan ngai khawpa natna nei an awm kan hre zen zen lo a, sum ît hrim hrimna an nei lo. Mipat hmeichhiatna leh sum vanga hmingchhiat hlawh an awm ve zauh thin. Chu’ng chu an mi mal tlin lohna a ni a, Yoga kalphung tibuaitu a ni lo.

Keini ve thung chuan, kan taksa hi Pathian temple thianghlim a ni ti chung rengin ruih theih thil. meizial, kuhva, sahdah, tuibur, khaini, tih loh a ram kan nei lo a; irh pup pup khawpin vawksa rêp leh kan tui tihzâwng thil dang kan ei a; London suit kan ha a, Italian ‘shoes’ kan bun a. Khawvel ropuina leh changkanna thlahlel leh âtchilhin, mirethei chanai eirûk pawisa behchhanin biak in lian leh ropui kan din a; Multinational Company Office ni-awm taka changkang office kan din bawk a. Eirûk pawisa thawhlawm a vaibelchhe têla kan kuta awm tlêma zâwng chu mirethei leh mamawhna nei dang tanpui nan Minister-te tihdan dungthûlin kan pê a; a tam ber erawh chu sum ngainatna-a kan khah avangin kan chiah puam thin.Nun uluk kan ngaih pawimawh loh avangin sex video neite pawh an zaithiam phawt chuan biak inah kan zaitir a, Pathian rawngbawltu tha-ah kan chhâl nghal mai thin. Tihdam rawngbawltu kan nei chamchî a. Damna nghet an pêk hriat tur alawi a awm loh laiin anmahni chuan hun rei lo te chhungin an hausak thûr thûr phah thin.

An mi mal nun kan en chuan Yoga Swami-te hian Lal Isua chauh hi kawng awm chhun a ni ti-a an sawi lo tih bâkah chuan Lal Isua zirtirna hi an zawm deuh vek a; kan Kohhran hruaitute erawh chuan Lal Isua hi Chhandamtu a ni a, amah lo chu kawng dang a awm lo, ti-a an aupui bâk, a zirtirna a taka zawm alawi an nei lo thung a ni.

Tunlai khawvel hun inher danglam zelah hian Kristiante zingah kohhran (denomination) hrang hrang insawiseltawnna aiin kan thatna lai inhmuhpui zawkna lam boruak a sang chho zel a. Kristian, Hindu, Muslim, Buddhist etc. te karah pawh insawiseltawn lo-a inhriatthiamtawn tumna boruak hi a sang chho zel zawk a ni. Hetiang thila buaina siamtu takte hi chu Kohhran hruaittu thenkhat leh politician thenkhat mahni hmasialna kawnga sakhaw thil leh Pathian hming tibawrhbangtute an ni ber zawk a ni.Kan inzirtirna insawisel sak loh a fin thlâk rualin zirtirtu dik lote dik lohna pholan ngam erawh a pawimawhin a tûl a ni.

Kan sawi tâk ang khian Yoga-ina a tum ber chu Pathian nena pumkhat kan nihna a taka chantîr a ni. Chutiang tih nana tha leh tangkai ni-a an hriat kum sang tam tak chhûnga an mi thiamte’n an lo zir leh hriat, tihphunga an neih a, tam takina an thatpui, hriat chian tâwk loh vanga ralkhat atanga lo hmelma tawn vak thin hi chu a dik lo a ni.

Lal Isua chhandam kan nih hria a, pianthar dan dika pianthar a, Lal Isua zirtirna te a taka nunpui chu Lal Isua duhdan leh vanram kan thlen theih dan ber pawh a ni ang. Sual chitin reng tih nana LICENCE-a ngai ang hrima, chhandam nih ka inhria, ka piangthar ti-a, Lal Isua zirtirna a taka nunpui alawi nei leh si lo, Kristian chartin, UT cubic lung, bûk tling lo, petrol pawlh dal, kawltu kan ni a; Pathian duhzâwng ngaihtuah lo lêka, kan nuam tihzâwng leh kan rilremzâwnga ‘Pathian rawngbawl intite’ kan ni; dan kalha AIKAL lâk ching chhuaktu, chu a chhapa a lem te la neizui lehnghal, chu’ngte pawh thiamthu-a sawimam la tum talh; Pathian ring inti vek si-a Kohhran hrang hrang tamna ber; thar chhuah nei lo, hnamdang chawmhlawma awm chunga, thawmhnaw, lirthei leh bungraw dang, a manto leh changkang apiang nei zel mai, choâk ârawn chang tawn ang kan ni a. CORRUPTION KAIRUAL BERNA ram leh hnam kan ni.

Yoga ‘ti’ thinte hi, a bikin an Swami te phei hi chu, sakhua-a neiha kan ngai a nih pawhin an nun an vawn thianghlimna te hi chu sawihnawm lo ila. An kalphung hi Setana duhzawng nen a inmil lo tihte pawh hria ila. Kristian sakhua hi a dik a, a that rual rualin, Mizorama kan dawnsawn dan leh kan kalpui dan erawh hi chu a dik lo a, kan nun kaihruai thatu aia tichhetu a nih zâwkziate hi pawm ngam ila. Inbihchianga insiamtha tur kan ni tih kan hriat a tûl a ni.

Midang dik lo taka kan sawichhiat thinte hian Lal Isua thupek pawimawh ber, HMANGAIHNA, kan hmelmate pawh hmangaih tur kan nihna bawhchhetu kan ni tih te pawh kan hriat a tha ang. Sakhaw dang ringtute huat ena kan ena, hlauh tawna kan tâwng fo thin hian, kan rinna-a kan ngheh lohzia a tilang tih kan hriat pawh a tûl a ni.

Yoga,Hindu/Vâi(Indian) kan phêk huatna chhan hi eng dang a ni lo a. Missionary hmasate’n British lalram thuhnuaia awm(subject) nghet leh rinawm kan nih theih nana kan hnam zia min tihchhiat sak deuh veka, kan thluak min sûk saka, an tihdan lachhawnga an nun a lema chang khawpa anmahni ngaisangtu-a tanga, chu avanga an huat zawng apiang, VAI-te thlenga lo haw ve ringawt mai kan ni. He thu dik hi kan hriatthiam hma chuan India ram ropui taka awm kan nih hi lawm nachang hriat a hnekin, Vairengte ‘gate’ chhak lama ram tê tak tê-a uihum lek awmte hian, engkim tih theih deuh thaw-a nu leh pa chan changa min chawmhlawmtute hi an hriat tham loh leh hre mah se engmaha an ngaih loh tur thu leh hla hmang hian kan inhrosak khum fo rih dawn a ni. Hetianga kan tih hian hun kal zelah ram hmasawnna lama kan hmuh tur kan hmuh loh phah thei dawn a ni tih kan hriat a tha ang. Thanharh a hun e.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment