Monday, April 5, 2010

Assembly House-ah fiamthu

Budget Session-ah, March ni 26-ah khan Aizawl West I bialtu Lalduhoma private resolution- "Kan dan hman lai (Act) leh Rules zawng zawngte hi Mizo tawnga dah ve vek ni rawh se" tih chu House-ah sawiho a ni a, member-te an tui hle.

Hun kaihruaitu John Rotluangliana, deputy speaker chu laklawh thilah a chhuah lawk a ngai a, Speaker thutthleng chu a ruaka kalsan chi a nih loh avangin, tih dan phung pangngaiin member zinga pakhat chu a thutnaa thu-a 'chairman' lo ni lawk tura a tih a ngai. ZNP president, an sawiho lai resolution puluttu ni bawk, Lalduhoma chu a ai lo awh lawk turin a ngen a, thutna chu an inkian ta a ni.

Hetia an inthlak lai hi Aizawl South I bialtu, ZNP member K Liantlinga thusawi lai a ni a, a thusawi lai chuan K Liantlinga chuan Speaker thutna lam chu hawi chhovin, "Hun min pe tam deuh ang chu maw!" nui chungin a'n ti a, member-te chu an nui ta hak a!

An president a ni a, a resolution putluh tan takin thu a sawi mek bawk. Hun pek hnem bik chu a awm khawp mai!

Lalduhoma pawh chuan Speaker thutthlenga thut pahin, nui suk chungin, "A fuh khawp mai," a'n ti ve a, hun pek hnem bik beiseitu khan, "A fuh khawp mai," tiin a lo chhawn ve bawk. Inhnial reng renga khawsa, House member-te an nuiho dar dar mai.

Politics hi fiamthu hnar (source) lian ber pakhat a ni. Politician-te sawisakna (tunlai tawng chuan kap) chu fiamthu thiamte hna ber pakhat emaw tih tur a ni a, anmahni sawisakna chu thuhran, Parliament-a an thusawi leh tawngkam vel, hlimawm tak takte pawh mi changkangte tuipui khawpa ngaihhlut hlawh a ni.

'Humour in Parliament' tih te, 'legislators' jokes' tih te, ram hruaitute fiamthu hlimawm tak tak sawina tawngkam a tam mai. Khawvel ram hrang hranga Parliament-te hi 'wit and humour' hnar pawimawh a ni ti hialin a sawi theih ang. British Parliament phei chu 'wit' leh 'humour' lamah hian a hmingthang hle. Churchill-a leh Atlee-a inhnialna te pawh vawiin thlengin khawvelin a la tuipui a nih hi.

Gulf War dawn pawh khan mi tam takin TV-a British Parliament rorel lai en an chak a, member-te thu phuhchhuah hlimawm tak takte kha an hre lo phal lo a ni. Kha'ng laia mi lawm hlawh deuh pakhat chu, khatih laia an prime minister John Major-a'n member-te a chhan dan kha a ni.

Gulf War dawn tih takah Gulf War chungchang ngawt an khel a, chutah member pakhat hi 'kan prime minister hi eng tiang taka pa nge a nih? eng nge 'pa' a tih chu?' ti hawi zawngin a rawn tawngchhuak a ni awm e. Mipa kaihruai turin an prime minister-ah khan 'mipa' a awm chiah em tih vel a sawina a ni mai thei. Chutah John Major-a chu a rawn ding a, 'kha thu zawttu kha ka taksa em ni a hmuh duh?' a rawn ti a, member-te chuan "aih" an lo ti dual a! An prime minister kha a inphelh tak tak ang tih an hlau chu a ni lo ang chu!

India ram hi chutiang lamah chuan a hausa vak lo; Pranab Mukherjee pawh hian pawi a tih thu a sawi tawh thin. Tuna India ram finance minister Pranab Mukherjee hian external affairs minister a nih lai, April ni 22, 2008-ah khan chanchinbumite nen Parliamentary reporting chungchang an sawiho tumin he thu hi a sawi a ni.

"British Parliament-ah chuan thu hlimawm hriat tur a tam. India ram parliament-ah erawh thu hlimawm hriat tur a awm meuh lo," chumi tum chuan a ti.

Indian Parliament-ah 'humour' a tlem chhan chu thuthar lakhawmtu lamin an tuipui loh vang niin a sawi a, tun hnaiah erawh thuthar lakhawmtute'n an tuipui ve ta hle niin a sawi bawk.

Mizoram Assembly House hi heti lamah hian a pachhe khawp mai. Thil nuihzatthlak hrim hrim chu a awm fo; member thenkhat thusawi, a hoh lutuk avanga nuihzatthlak te a awm a, thil thing lutuk, nuih tawp chi te pawh a awm. |awngkam mawi tak, hlimawm leh tha tak ang chi erawh a tam lo niin a lang. Awm zawng a zawm, mahse, a tam lo. Mipuite pawhin legislator-te hi 'wit' leh humour' lama hausa turah kan ngai lo mai thei.

Budget Session neih mekah hian thu hlimawm hriat tur a awm leh zauh thin; a chunga tarlan- Lalduhoma leh K Liantlinga tawngkam te pawh hi a sap tawng takin a 'wity' khawp mai.

"Kan dan hman lai (Act) leh Rules zawng zawngte hi Mizo tawnga dah ve vek ni rawh se" tih resolution sawiho ni hian Tuivawl bialtu RL Pianmawia'n lawm a hlawh khawp mai.

Rulling member-te chuan he resolution hi tha an ti na a, huphurhawm an tih thu an sawi hlawm a, dan leh hrai lehlin a harsatzia te an sawi hlawm. RL Pianmawia pawhin chuti lam hawi chuan a sawi a, ani erawhin tawng lehlin dik loh pawizia a sawi thung.

Ama thil tawn ngei hmangin hemi chungchang hi a sawi a, an tleirawl laia petrol an hnim thin thu sawiin, an petrol hnim laia tawng lehlin dik loh vanga an him thu a sawi a ni.

A sawi dan chuan, chu'ng lai chu rambuai lai, curfew lai a ni a, mi dawr bathlarah petrol an lo hnim a ni awm e. Sipai an rawn kal a, tawng lettu, an khaw tlangval pakhat an rawn hruai bawk. Chutia tlangval rual lo dingkhawm chu an hau a, chumi hnu-ah tawng lettu chu let turin an ti ta a ni. 'Le, sipai-ho thusawi kha ka let dawn a, lo ngaithla rawh u,' a ti a, chutah, 'tunah tlanchhe vek rawh ule,' a ti ta a ni awm e, a sawi danin.

Chuveleh an tlanchhia a, sipai inrin loh laia tlanchhia an ni bawk a, an him ta a ni awm e. Tawng lehlin dik loh pawi theihzia chu! He thu a sawi lai hian member-te chu an nui ham ham mai!

March ni 25-a KS Thanga leh B Lalthlengliana te inchhang vel pawh khan House a tihlim khawp mai.

Chawhma lamah zawhna leh chhanna hunah East Tuipui bialtu B Lalthlengliana hian Aibawk-ah chhungkaw 321 an awm laiin job card 369 a awm niin a sawi a, NREGS hnuaia inhlawhte hnenah 'Rs 600 kan pe che u ang a, Rs 500 rawn thehlut rawh u' an inti nia sawiin, chuta pawisa tlingkhawm chu Rs 104000 niin a sawi. Aizawl South III-ah block fund atan NREGS inhlawhna atanga 'cut' a awm nia sawiin, bialtu MLA a inrawlh thuk viau nia sawi a nih thu a sawi bawk. Tlai lamah Aizawl South III bialtu KS Thanga chuan a rawn hnial ta a, House-in fiamthu tha tak a nei ta a ni.

Aizawl South III bialtu chuan East Tuipui bialtu thusawi chu thudik lo niin a sawi a, a bial chu tuna East Tuipui bialtu bial hlui a nih thu te an sawichhuak ta. A bial hluia let leh a rilruk a ni ang tih theih turin member-te chuan tawngkam an cheh zui a, East Tuipui bialtu B Lalthlengliana chuan, "MLA a nih ve ka duhsak em avangin ka kian a ni," tiin KS Thanga chu a kian niin fiamthuin a sawi a, member-te chu an nui ta dar dar a!

KS Thanga chuan B Lalthlengliana chu party pakhat worker thenkhat thil hrilh House-a sawi chhawng mai maiah a puh a, chu party chu mipui hnawl hnu, rintlak loh tiin a sawi bawk. B Lalthlengliana chuan, "Vawi hnih an hnawl che hnu-ah vawi khat i rawn tling ve a," tiin a lo fiam zauh! He'ng hi 'wit & humour' huangah a khung ve theih mai thei. An rilru hi a chak zut zut asin!

Term hmasaa Assembly speaker Lalchamliana khan 'sense of humour' chu a nei tha. Vawi khat pawh, resolution pakhat kha 'voice vote' hmanga bukin, 'Remti in remti ti ula remti lovin remti lo ti rawh ule," a ti a, Rulling lamin 'remti lo' an lo ti dual. A dawtah opposition lamin 'remti lo' an han ti ve a, 'Eu! Va pawr tha ham ham ve! Ka bengah chuan a khawi zawk nge ring zawk tih a chiang tlat lo mai, ban pharin vote la mai teh ang u,' a ti ta, member-te pawhin nui tha chungin speaker thu chu an zawm ta a ni. A khawi lam thawm nge ring zawk tih kha hriathran loh tur a awm lo reng reng, speaker khan a hre lo tak tak a ni lo, a uan a chhuak a, House-in humour tha tak a neih phah ta a ni.

Tun term-a deputy speaker John Rotluangliana pawh hian 'sense of humour' a nei tha viau mai. "Kan dan hman lai (Act) leh Rules zawng zawngte hi Mizo tawnga dah ve vek ni rawh se" tih sawiho ni pawh khan, rulling member te'n duhthawh taka thu an sawi zawhah, 'An sawi thiam si a, a puluttu pawhin withdraw a duh phah mai ang a...' tia fiamthu han rawlh zauh te a ching a, House boruaka tinuam thin. Khatia, Lalduhoma a 'chairman' tir pawh khan, a rawn let leh khan 'in lo inpe rei elo' tiin member-te thusawi hun kha an lo pawtsei em tih fiamthu ti takin a zawt a nih kha.

Minister pahnih- Lalsawta leh Lalrinliana Sailo te demand sawiho ni-ah pawh a hnuhnunga sawi an duh vek emaw'n teh reng ni, member-te kha a tir lamah an ding tha duh tlat lo a, deputy speaker-in ding turin a sawm fo mai. Opposition lamin rulling leh opposition a inchhawk deuha hun pe turin an ngen a, deputy speaker chuan, "A inchhawka tih ngawt theih pawh a ni lo, mi din tum lo pui indin luihtir thu a awm si lo a," tiin a lo chhang. Member te'n an lawm hle.

Champhai NOrth bialtu TT Zothansanga paw'n 'humour' a thawh zeuh zeuh. March ni 29-ah B Lalthlengliana'n chief minister Lal Thanhawla chu a thubuaiah thiam a chan avangin a lawmpui niin a sawi a, TT Zothansanga chuan, "Lawmpuina mak tak chu a lo ni e," tiin a chhang.

"Kan dan hman lai (Act) leh Rules zawng zawngte hi Mizo tawnga dah ve vek ni rawh se," tih resolution pawh kha, nula hmeltha tak, hausa bawk si, mahse, nei ta ila kan zo lo ang, kan buai phah ang, tih tur ang chi tiin a hrilhfiah.

March ni 29-a chief minister thusawi kha, 'wit and humour' chu a ni hauh lo a, mahse, a nuihzatthlak. Ruahthimpui leh rial vanga Zoram hmun hrang hranga chhiatna thlen dan report House-ah a pe a, in chhe zat, chhe nial nual zat, chhe vek zat tih vel a sawi a, 'chhe vek' chu "Chhe lailet der" ti char charin a sawi! Member-te chu an nui chuang lo a, press gallery-a thute erawh an nui!

Related Posts :



1 comment: