Tuesday, October 20, 2009

Ruihhlo do : Damdawi mamawh hmu thei lo tura inhrekna

¢ Vanlalremruata Tonson

Cancer vanga damlo na tak dextropropoxphene mamawh ngawih ngawih ngenna tihhlawhtlin sak tumin tlangval pakhat chuan proxyvon a zawng dun dun a, midang han hriatpui chi lah a ni vak si lo. Proxyvon ni lo hetiang damdawi dang chi 13 zet a awm tih hria chu ni se a zia tak pawh a awm ang. Mahse, a hre lo. Miin an ring a, a hmu leh mai thin.

Mizoram chu ruihhlo hlau, rahbeh tlat thupuia nei a ni. Mipui nawlpui leh sorkara thuneitute ngaihah pawh ruihhlo dotute chu an hlauhawm tur a ni tih a ni deuh mai. Chuvangin miin an rui thin tih hriat a nih chuan a siamchhuaktute hian a tul vanga siam eng ang pawh ni se khap tur a ni a, proxyvon a ni emaw codein a ni emaw, eng pawh ni rawh se, a hmang sual an awm avangin a mamawhte hian eng tiang pawhin an lo mamawh a ni thei, mahse, hmu thei lo mai rawh se tih chu khawtlanga mi challang leh vantlang hruaitute ngaihdan pawh ni awm tak a ni.

Mihringin a mamawh avanga siamchhuah damdawi chu siam a nih anga hman tur a ni tih ngaihdan a awm tlat loh avangin khap a ni chung pawhin a duh tan chuan duhtawka lei tur a awm reng a, a tawpah Kohhran meuh pawh a tawng leh ta a nih hi.

Pathiannia neih zawh tak Mizoram Kohhran lian ber rorelna sang ber dawttu Presbytery engemaw zat chuan YMA chu ruihhlo do kumpuan nei leh tura ngen rel a nih kha.

Mamawh vanga siamchhuah a nih tlat avangin Mizorama damdawi hman khawloh, ruihhlo tia hriat larte chu a hralh chungchangah dan khirh tak a awm vek a, mahse, chu dan chu hlawhtling taka hman tumna a awm rih lo thung.

India sorkar chuan Drugs and Cosmetics Act 1940 hmangin damdawi hman khawlohna lakah mipuite hum a tum a; Mizoram sorkar erawh chuan damdawi hman khawloh theih nia a hriatte chu khap a tum tlat thung. A duh ang takin a khap thei lo tih erawh chu tlang hriat a ni a, chuvangin ruihhlo do chungchanga dan awm tha lo chu thuneitute atangin hriat tur a awm thin reng a ni.

Drugs and Cosmetics Act (DCA) chuan damdawi kawl leh hralh dan tur mumal takin a chhawpchhuak a, hman sual theihte chu kawl leh hralh tura phalna nei lo chuan kawl leh hralh theih a ni lo. Damdawi lama hriatna thuk neia sorkarin a pawmte thu lo chuan hralh theih pawh a ni lo. Tin, a hralh dan pawh endik leh vek theih tura tih a ni. Damdawi hman khawloh theih chu eng zat nge a neih a, tu hnenah nge damdawi chu hralh a nih a, eng tik ni-ah nge, eng zat nge hralh a nih, tu thuin nge hralh a nih tihte chhinchhiah thlap tur a ni. Chu chhinchhiahna chu kum hnih chhung vawn that tur a ni bawk. Dan zawm lote hremna tur thlengin fel takin a chhawp a ni. A hremna tur pawh a nep lo hle. Mihring chhiat hlenna thlen damdawi hralhte phei chu damchung lung in tang tur leh cheng nuai 10 chawi tir thlenga hrem theih an ni a, sorkar chuan he dan bawhchhiatna chungchang buaipui tur bik court a din a ngai nghe nghe.

Mahse, he dan hmanga ruihhlo laka thalaite chhanhim chuan ruihhlo vanga chhiatna thleng thin hua leh vei em emtute ngaihtuahnaah hmun a chang lo niin a lang. Chuvangin, dan hmanga ruihhlo khuahkhirh hna thawk turin Mizoram sorkar chuan mi 15 chauh a ruai a, an hna thawhna tura mamawh engmah a pe lo.

"Kan thalaite damdawi ruih thin hi khuahkhirh theih ni chuan kan hria a, mahse, a buaithlak lai ber chu hna thawk tak tak theiin kan awm tlat lo hi a ni," tiin Mizoram sorkar hnuaia DCA tlawhchhana damdawi khuahkhirh hna buaipuitu drug inspector pakhat chuan a sawi.

"Mi kan va man dawnin motor hman tur takngial pawh kan nei lo a, mahni inngaihtuah chawp vek a ngai a," inspector chuan a ti.

"Sipai emaw nau emaw hruai tur kan nei bawk si lo a, a chang chuan min lo khawngthlu lawl mai ang tihte pawh a hlauhawm rum rum. Mahse, sorkar mi leh sa kan nih hian miin min lo zahder hna kan thawk thei thin zawk," a ti a, "Police lam kan va pun chang chuan an fel viau a, mahse, eng emaw changin indaih loh laklawh an lo nei ve thin a," a ti bawk.

Damdawi khuahkhirhtu turte chuan an tlin lo a, khuahkhirh zo lo reng a ni. Sorkar lam chuan excise lam tihchak chu a kawng tur niin a hria a ni chek ang chu, damdawi hman khawloh theihte mankhawm hna thawk turin a ti. Mahse, dan tlawhchhan lo chuan damdawi chu an man ngawt thei si lo. Assam Drugs Control Act 1950 hmangin damdawi hman khawloh theih thenkhat chu khap a ni ta ringawt a ni. Mahse, dan hi damdawi hman khawloh theih atanga mipui chhanhim tumna rilru pua siam a nih tlat loh avangin a hremna a na thei lo a, "Dan kan nei tha lo" tih tawngkam chu a lo chhuak ta ni berin a lang.

Tichuan dextropropoxphene awmna pawh chu zawrh khap zingah a tel ta a, a mamawh ngawih ngawihte pawhin dan ang chuan an hmu thei ta lo a, a ruka a neih dan kawng an zawn a ngai ta reng a ni. Mahse, dextropropoxphene-ah pawh proxyvon hi Mizoramin a hriat lar a ni deuh mai a, excise leh excise lo pawh ruihhlo hawtuten proxyvon an buaipui luih luih laiin dextropropoxphene awmna damdawi chi dang 13 lai a lo awm si a, a khuahkhirhtu tur lamin ngaihsak hlawh hek lo, indaih lo na na na chuan a chi dang chu an khuahkhirh zo leh si lo.

Ruihhlo tih chingte tan nuam singkhaw a ni mai, damdawi dang ruih tur hmuhchhuah tur a la tam lutuk. Ram danga ruihhlo tih chingte leh Mizorama ruihhlo tih chingte ruih thin pawh a inang lo a, Mizoram thalaite chuan ruih tur an hre tam bik reng a ni.

"An rui thin tih avanga khap zel kan tum chuan a khap sen tak tak theih loh ang a, damdawi mamawhin an hmu thei lo ang a, health administration-ah kan hlawhchham tihna a kawk thei bawk," tiin Mizorama ruihhlo do chungchang ngaihven tak pakhat chuan damdawi thenkhat zawrh chhuah khap chungchang hi a sawi.

"Mizoramah hian khap mah ila Silchar vela an khap si loh chuan awmzia tak tak a nei har khawp ang. Helaia zuarte hi chuan Silchar-a an zuk lak a ni vek mai a. Anni pawhin dan lovin (DCA bawhchhiain) an hralh tihna a ni tho," tiin drug inspector pakhat chuan a sawi a. Sorkar leh sorkar indawra khuahkhirh dan a awm ngei a beisei thu a sawi bawk. Mahse, DCA hman tangkai tum hmel la pu lo sorkar atanga beisei chi erawh a ni si lo.

##############
Dextropropoxphene chu eng nge?
Ruihhlo chu a ni ngei a, ND&PS Act (Narcotic Drugs and Psychotropic Substances) pawhin a khap. He dan tlawhchhana police leh excise and narcotics department-iin mi an man hian an thubuai pawh a khirh. Mahse, he dan hmanga mi an man dawn chuan a damdawiah hian dextropropoxphene chu 135mg a awm tur a ni a, a nih loh pawhin a damdawia 2.5% a ni tur a ni. Mahse, damdawi tura an siamahte hi chuan 65mg vel chauh a tel thin a, ND&PS Act chuan man theih a ni leh si lo. Man theihna awm chhun chu Assam Drugs Control Act hmanga damdawi khapna hi a ni a, chu dan hmang chuan na takin a hrem theih tlat luoh thung.


Drugs and Cosmetics Act
Hei hi damdawi tura siamchhuah reng reng a hralh dan tur khuahkhirhna a ni ber. A kengkawhtu tur pawh damdawi lama hriatna nei an nih a ngai.

He dan hmang hian dan lova damdawi kawl leh hralh khap niin health and family welfare department hnuaia Drug Control Administration-in ruihhlo an man te chu he dan hmang hian thubuai siam sak an ni a, an thubuai pawh a rip bik. He dan hnuaia drug inspector-te hian dan lova damdawi zuar an hriat chuan an man a, a kawl an hriatin an man bawk.

Damdawi hman khawloh theih zuar tura phalna neiten an lak zah leh an hralhte inspector-ten an endik sak vek theih avangin ruihhlo do nana hman tangkai theih tura ngaih a ni a, phalna nei lova kawl leh zuarte man tura tih an ni bawk.

Mahse, damdawi hman khawloh theih zawrh chungchangah a lema thil tih a tam thin avangin Goa-ah chuan he dan hi an state mila her danglam an tum mek a; doctor-te hian damlo hnena damdawi an chawhin presciption copy hnih an siam tur a ni a, copy khat chu damdawi zuartute hian kawlin inspector-ten an endik hunah an lo hmuh thin dawn a ni.

Hmun dangah erawh chuan damdawi zuartute hian damdawi hman khawloh theihte chu a cash memo an siam ang a, a ni leh thla, an leitu leh a chawhtute chhinchhiahin inspector-in a endik hunah an lo hmuh tur a ni. Damdawi hman khawloh theih chu a kalna leh thlen chin chhui vek theih tura ngaih a ni.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment