Monday, October 26, 2009

Mizoram Budget Chu Hei Le

Kum 2009 -2010 Mizoram Budget chu cheng vaibelchhe 3867.41 a ni a, heng zinga cheng vaibelchhe 2391.33 chu Non-plan sum niin, cheng vaibelchhe 1476.08 chu Plan sum a ni.

Mizoram sorkar chuan Planning Commission of India-in a hun pangngaiah Annual Plan 2009-10 a ruahman fel hman loh vanga Annual Budget 2009-10 pharh hmain sum lo hman lailawkna tur Vote on Account-in tum hnih - March leh July-ah khan thla li chhung ve ve atan a lo pharh tawh.

Planning Commission of India chuan Mizoram sorkar Annual Plan atan Rs. 1,250.00 crore a ruahman a, chu chu department hrang hrangah semdarh a ni. Hetah hian sorkar scheme pawimawh tak NLUP atan Rs 100.00 crore ruahman tel a ni.

Planning Commissiion-in sum a ruahman bakah hian NEC, NLCPR leh CSS leh thil dang hnuaia sum hmuh belhte nen Plan hnuaia sum hman tur zawng zawng chu Rs. 1,476.08 crore a ni a, Non-Plan hnuaiah Gross Expenditure tur Rs. 2,391.33 crore ruahman a ni bawk. Tichuan kum 2009-10 chhunga sum hman tura ruahman zawng zawng (Plan leh Non-Plan belh khawm-Gross Expenditure) Demands for Grants-a tarlan chu Rs. 3,867.41 crore niin, Net Expenditure tur chu Rs. 3,687.39 crore a ni. Budget bu (Annual Financial Statement)-a tarlan dan chuan, Account hrang hranga sum hmuh leh hman tur chhut khawm hnuah 2009-10 Budget bik chu ‘Surplus Budget’ niin, surplus Rs. 13.00 crore awm tura tarlan a ni a, 2008-09 kumtawpa deficit Rs 70.45 crore lo awm tawh vangin, 2009-10 kumtawpa sum indaih lohna (deficit) tur chu Rs. 57.45 crore nia tarlan a ni.

Budget pharh paha thu sawiin finance changtu, chief minister Lal Thanhawla chuan, kumin sorkar kum chhungin chhiah thar lak a ni dawn lo tih a sawi a, "Kum 2005-2006 atanga VAT lâk a nih avangin Mizoram sum hmuh than chhohna chu 24.67% a tling a, khawvel pum pui huapa economy dinhmun a tlachhe chung pawhin nikum chhunga than dan chu 22.06% a tling. Mizoramin chhiah la tura harsatna a neihte hrethiamin, ADB tanpuina hmangin sum tam zawk hmuh dan sorkar chuan a ngaihtuah dawn a ni," a ti.

Lal Thanhawla chuan, kumin sorkar kuma sum indaih lohna awm tur chu cheng vbc 57.44 a ni tih sawiin, March ni 31, 2010- a sorkar kum tawpah chuan Mizoram sorkar leiba chu cheng vbc 3368.38 a kai dawn tih a sawi.

6th Pay Commission Report anga Mizoram sorkar hnathawkte hlawh pek ve tum a nih avangin, heta tana sum mamawh tur pawh chu budget-ah hian dah a nih thu a sawi a, "Hei vang hian Non-Plan sum atanga hlawh atana pek tur ruahman chu cheng vbc. 1034.77 a ni a, Plan sum atanga hlawh atana pek tur ruahman chu cheng vbc. 205.39 a ni; a pahniha belhkhawm chu cheng vbc 1240.16 a tling," a ti.

Finance changtu chuan Kum 2008-09-a khawvel sumpai dinhmun buaina nasa tak chuan Indian Economy pawh a tibuai hle tih sawiin, hei vang hian Crude Oil leh mamawh chi hrang hrang ram dang atanga lakluhna man pawh a san phah hle tih a sawi. Hei vang hian kum 5 chhung (2003-05-2007-08) chhunga India Economy thanna 8.9% pawh chu Central Statistical Organization (CSO) chuan 6.5% chauh ni turin a chhut phah hial reng a ni. CSO-in kum 2007-08 a GDP 9.0% chauh an beisei a, chutih laiin kum 2006-07 kha chuan 9.7% daih a ni thung a ni.

Union Finance Minister pawhin Budget Speech July 2009-a neihah khan Indian Economy tlema a hnufual chhan chu khawvel Economy buai vang a ni a, hei hian inflation, employment leh investment thlengin a khawih a ni a ti. Chuvang chuan India sorkar chuan economic package tam tak a siam phah reng a ni.

Directorate of Economics & Statistics, Mizoram pawhin kum 2006-07 GSDP leh 2007-08 atana beiseina bakah 2008-09 abeisei tur a tichhuak. Chuta a lan dan chuan kum 2006-07 khan GSDP chu a thang nasa hle a, 8.59% lai a ni a, 2007-08 a thanna beisei pawh 7.13% lai a ni bawk. Mahse, kum 2008-09 atana beisei erawh 7.0% a ni thung.

Beisei dan chuan kum 2008-09-a GSDP chu Rs 3809.16 crore ni tua ngaih a ni a, chu chu nominal leh real growth-a chhut chuan 11.6 leh 7.0% vel a ni. Per capiat income pawh tuna thil man anga chhut chuan Rs30292.00 ni tura chhut niin constant price-ah erawh Rs21549.00 a ni thung.

Agriculture sector-in kum 2007-8 a a thawh zat chu 15.51% a ni a, kum 2008-ah erawh 15.49 niin kum 2009-10-ah phei hi chuan 14.32% chauh beisei a ni. Industry lamah pawh kum 2007-08 khan 19.32% a ni a, 1998-09-ah 20.09% a nih laiin 2009-10-ah chuan 19.39 a nih rin a ni. Service sector chuan GSDP-ah an la thawh hlawk leh ber a, kum 2007-08 ah 65.17% an thawh laiin kum 2008-09 ah chuan 20.09% an thawh thung a, kum 2009-10-ah chuan 66.29% vel an thawh tura ngaih a ni.

Agriculture leh allied sector-a 4% tala pun chu sorkar laipui policy a ni. Kum 2007-08 leh 2008-09 a Agriculture lama thanna chu 2.86 leh 2.85% a ni. Kum 2009-10-ah chuan 3.0% a chho thei tura ngaih a ni. Industry sector-ah a pung nasa hle a, kum 2007-08 ah 7.42% a nih laiin 2008-09-ah chuan 7.09% a ni thung a, kum 2009-10-ah chuan 7.48% ni thei tura ngaih a ni bawk. Service sector a thanna chu kum 2007-08-ah 8.11 a ni a, 2008-09-ah 7.95% niin kum 2009-10-ah chuan 8.07% ni tur ngaih a ni.

Directorate of Economics & Statistics chuan a vawi khatna atan District Domestic Product (DDP) a tichhuak a, chuta a lan dan chuan Aizawl District-a chengte per capita income a sang ber a, Rs 27,625.00 lai a ni a, Champhai District chu a tlem berna a ni a, Rs 18,462 a ni.

Hetih lai hian Mizoram chu investment climate-ah dinhun tha takah a la ding reng thung. Mizoram-ah World Bank sum hmanga hnathawh mek a ni a, tun hnaiah Asian Deelopment Bank nen inremna siam a ni bawk a, ADB nen hian ‘North- Eastern Region Capital Cities Development Investment Programme (NERCCDIP)’leh ‘Mizoram Public Resource Management Programme (MPRMP)’ah inremna ziah a ni.

Budget pharhtu chuan, socio-economic development a awm theihnan sorkar chuan thil pawimawh tih theih te ti turin a inpeih a, infrastructure lama hmasawnna chu sorkar chuan kan mamawh a ni tih a hria a ni, a ti.

Chumi tihhlawhtlin nan chuan hmalakna chak taka kalpui mek a ni a, a hmasa berin Tuivai Hydel Project chu Public Private Partnership (PPP) anga kalpui tum a ni a, chumi atan chuan sorkar laipui atangin sum hmuh beisei mek a ni, central scheme hrang hrang leh ram dang atanga tanpuina awm tei ang chi pawh beisei a ni, a ti bawk.

"Kumin budget hi khawvel economy-in buaina a tawh laia mi a ni a, Mizoram chuan tuar nasa lo angin lang mah ila India sorkarin a tuar nasa em em a, chu chuan central a state share tam tak a tlem phah lo thei lo a ni. Mahse, sorkar chuan central nen thawk dunin State in recession avanga harsatna kantawh te chu tih tlem tum a ni ang," tiin a sawi.

Tax atanga chhiah lak tura hisap chu Rs 509.6-0 crore a ni, hetah hian state-in tax kan lak bikna liau liau atangin Rs 116.29 crore hmuh beisei a ni a, central nena tax kan intawm atangin Rs 393.40 crore beisei a ni.

"Non-tax revenue atanga beisei chu Rs 24998.52 crore a ni a, heta tang hian State non-tax revenues chu Rs 181.14 crore ni turah kan ngai," Hawla chuan a ti.

"Central atanga grant-in-aid kan beisei chu Rs 2318.38 crore a ni a. Chuta tang chuan (i) Non-Plan Grants ah Rs. 1004.88 crore, leh (ii) Plan Grants ah Rs. 1313.50 crore a ni," a ti bawk. Capital receipts atanga kan beisei zat chu Rs 278.96 crore a ni. Capital receipts hi sorkarin hmun hrang hrang atanga sum a pukna angah a sawi theih.

Public debt atangin Rs 248.95 crore beisei a ni a, hetah hian internal debt Rs 223.74 crore leh loans and advances, central sorkar atanga beisei Rs 25.21 crore a tel.

Hei mai bakah Non-debt capital receipts-a ngaih loans and advances hnuaiah tho Rs 30.01 crore beisei a ni bawk.

"Fiscal Responsibility and Budgetary Management hnuaiah sorkar chuan sum a puk a. Kan innghahna ber akhat chu central atanga sum kan puk te hi a ni a, hemi hmang hian hma kan la thin a ni," Hawla chuan a ti.

Kum 2009-10 chhunga Mizoram sorkarin sum a pukna turte chu: (i) Net State Provident Funds- Rs. 58.98 crore, (ii) Market Borrowings- Rs. 167.63 crore, (iii) Negotiated Loans- Rs. 56.11 crore, (iv) Block Loan (loan portion of Externally Aided Projects)- Rs. 25.21 crore tihian avaiin Rs. 307.93 crore a ni.

Kum 2009-10 budget
Kum 2009-10 chhunga sum hman chhuah tur zat nia ngaih chu Rs 3867.40 crore a ni a, chuta tanga revenue expenditure chu Rs 2833.44 crore a ni ang a, capital expenditure chu Rs 1033.96 crore a ni ang.

Consolidated fund-a sum hmanna tur chu Rs. 3687.39 crore ni tura ruahman a ni a, chuta tanga net revenue expenditure chu Rs. 2831.69 ni tura ngaih a ni a, net capital expenditure pawh Rs. 855.70 crore ni tura ngaih a ni.

Plan expenditure hnuaiah hian Centrally Sponsored Schemes (CSS), Central Plan Schemes (CPS), leh Special Schemes heng North Eastern Council (NEC), Non Lapsable Central Pool of Resources (NLCPR) te hi a tel a, heng te hi State Annual Plan pawna mi vek a ni.

Kum 2009-10 chhunga interest pekchhuah tur chu Rs 239.90 crore a tling a. Interest payment kum 2007-08 kha Rs. 208.01 crore niin Revised Estimates 2008-09 ah Rs. 229.29 crore a ni bawk.

Sorkar hnathawk hlawh atana ruahmanna chu a pung leh hluai dawn a, hei hi a chhan ber chu Sixth Pay hman tura ruahman vang a ni.

Hei vang hian Non-Plan Account a expenditure chu Rs. 1034.77 lawih a ni a, Plan Account hnauia salary expenditure pawh Rs. 205.39 ah kai dawrhin hlawh atan hrim hrima sum hmanchhuah tur chu Rs. 1240.16 crore ni tura ngaih a ni.

Kum 2007-08 a pension fund atana sum sen zat chu Rs. 97.14 crore a ni a, kum 2008-09 Revised Estimates-ah khan Rs. 106.01 a ni leh dawrh a, kum 2009-10-ah chuan Rs. 163.11 crore ni tura ngaih a ni. Hei bakah hian normal pension payment chu Rs. 148.41 crore a ni ang a, Voluntary Retirement of School Teachers avanga sum sen tur chu Rs 14.70 crore a ni bawk a, hetianga a san leh chhan hi sixth pay hman dawn vang tho a ni.

Sum hmanna hlawm lian tur capital expenditure atan Rs 855.70 crore ni tura ngaih a ni. Capital expenditure han tih hian loan rulhnan te a hman tur a ni tel bawk.

Rotling siamna tur capital outlay atan Rs 393.88 crore dah a ni. Capital outlay hi capital ssets siamnaatana ruahmanna a ni a, infrastruture siamnan te leh nakin zela rolting thil siamna tura ruahmanna a ni.

Kum 2009-10 chhunga loans lak rulhna tura hmanchhuah tur atana hisap chu Rs 236.65 crore a ni. Loan lakna tura pawisa dah a tam chhan hi ADB atanga MPRMO atana sum puk rulh thenna tur nia tarlan a ni a, loan hi R 143.55 crore vel lak tura ruahman a ni a, mahse loan rulh nghalna tur atan Rs 93.10 crore chu ruahman a ni nghal. Hei hi nakin zela sorkar tana tha zawk tura ngaih a nih vang a ni.

Sorkar hnathawk leh mipui mimir tan sorkar chuan loan a pechhuak thin. Kum 2007-08-a loans and advances-a sum sen chu Rs 6.12 crore a nih laiin kum 2009-10-ah chuan Rs 25.17 crore ni tura ruahman a ni. Chutiang bawkin, plan expenditure hnuaiah pawh loans and advances hiu Rs 5.05 crore nuti tura ngaih a ni a, Non-pna-ah pawh Rs 20.12 crore ni tura ngaih a ni.

Contingency Fund of the State of Mizoram Act, 2009 hnuaiah corpus fund atan Rs 200.00 crore dah a ni bawk.

Kum 2009-10 atana Non-Plan expenditure atana ruahman chu Rs. 2211.31 crore a ni. Chuta tang chuan Non-Plan Revenue Expenditure atan Rs. 1845.74 crore ruahman a ni a, Non-Plan Capital Expenditure pawh Rs. 365.57 crore ni tura ruahman a ni. Kum 2007-09 khan Non-Plan expenditure chu Rs. 1459.86 crore a ni a, Revised Estimates 2008-09-ah khan Rs. 1777.49 crore a ni bawk.

Non-Plan Revenue Expenditure hnuaiah General Services hnuaiah Rs. 949.34 crore ruahman a ni a, General Services hian non-plan revenue expenditure 51.43% lai pawh pen a ni. Kum 2008-09-a revise estimate-ah khan Non-developmental expenditure chu Rs. 776.44 a ni a, chu chu Non-Plan Revenue Expenditure Developmental Expenditure awng zawng atanga 43.68% lai a ni.

Non-Plan Revenue Account hnuaiah Social and Economic Services a awm a, he'ng sector pahnihte tan hian Rs. 516.07 leh Rs. 380.33 dah a ni a, tichuan a vaiin Rs. 896.40 crore a ni. He sector pahnihte hian Non-Plan Revenue Expenditure Fiscal and Debt Sustainability-a an thawh zat chu 48.57% lai a ni.

Mizoramin leiba a neih zat finance accounts-a a lan dan chuan Rs. 3062.46 crore a ni. Heng zingah hian internal debt chu Rs. 1468.86 crore, loans & advances, Central Government atanga puk Rs. 558.50 crore leh Public Accounts atanga loan lak Rs. 1035.10 crore.

Kum 2008-09 a revised estimate-ah khan leiba Rs. 3276.09 crore a ni a, Kum 2010-ah chuan leiba hi Rs. 3368.38 crore-a tlahniam tura ngaiha ni a, chutiang zelin 2011 leh 2012-ah chuan Rs. 3530.38 leh Rs. 3710.38 ni tura chhut a ni.

State leiba hi GSDP atanga chhut chuan 2007-08, 2008-09 (RE), 2009-10 ah chuan 89.76%, 86.01% leh 78.95% a ni. Tuna a lan dan chuan kum 2010-11-ah chuan 73.88% leh kum 2011-12-ah chuan 69.32% ni tura ngaih a ni.

Leiba chungchangah Finance Deptt. chuan hmasawn a tum hle a, ADB-a loan lak pawh 9% aia sang a nih dawn vangin pre-payment an buaipui nghal a ni. Hei hi nakin zela state tana pawimawh zawk tura an ngaih a nih vang a ni.

Finance minister budget speech-a a sawi pawimawh tak chu salary expenditure chungchang a ni. Capital investment siam nasat zawk theihnan salary expenditure chu tihtlem zel tum a ni tiin a sawi a, hetih lai hian salary expenditure-a sorkarin kum 2007-08-a a sen zat chu Rs 734.61 crore lai a ni a, chu chu total expenditure atanga chhutin28.43% lai a ni. Kum 2009-2010 chhunga salary expenditure atana ruahman chu Rs. 1240.16 crore a ni vung a, chu chu total expenditure atang chhutin 32.07% lai a ni.

Salary expenditure a san chhan tur hi Mizoram sorkarin sixth pay man a tum vang a ni a, chuta tan chuan budget atanga pawhpen a ngai ta a ni.

Kum 2009-10 annual plan chu Rs 1250 crore a ni a, hei hi nikum khan Rs 1000 crore a ni a, 250 crore-in a pung a ni.

Rs 1250 crore chu sector 10-a thendarh leh a ni ta a ni. Sector hrang hrang (i) Agriculture & Allied Activities – Rs. 161.97 crore, (ii) Rural Development –
Rs. 48.80 crore, (iii) Special Areas Programme – Rs. 71.25 crore, (iv) Irrigation and Flood Control – Rs. 58.21 crore, (v) Energy – Rs. 69.11 crore, (vi) Industries and Minerals – Rs. 17.60 crore, (vii) Transport –Rs. 66.22 crore, (viii) Communications – Rs. 5.40 crore, (ix) Science, Technology & Environment – Rs. 2.04 crore, (x) General Economic Services –Rs. 64.44 crore, (xi) Social Services – Rs. 553.32 crore and (xii) General Services – Rs. 131.64 crore.

Finance minister chuan budget speech-ah Annual plan 2009-2010-a sorkar ngaih pawimawh tur a sawi zingah NLUP chuan hmun pawimawh a chang a, thil dang zawng aiin NLUP chu dah pawimawh a nih tur thu a sawi.

Rural economy siamthat a nih theih nan NLUP chu hmachhuan a nih tur thu leh tlangram loneih bansana huan nghet sum chang thei uar tur a nih thu te a sawi. NLUP chuan agriculture, horticulture, minor irrigation, soil & water conservation, animal husbandry, fisheries, forest, sericulture, cottage & small scale industries etc. te a huam vek tur thu a sawi bawk.

Finance Minister chuan socio-economic development chu ngaih pawimawh a nih tur thu leh NLUP hnuaiah chhungkua 1.2 lakhs lai mai chu kum 5 chhunga dinhmun tha zawka hlankai tum a nih thu a sawi. Sum changtlai chin uar tir tur an nih thu leh chu chuan nasa taka rural economy-a siamthat rin a nih thu te a sawi bawk.

Chief minister, sinance changtu chuan power development chu sorkar tum ber a nih thu a sawi. Tun atanga kum 7-8 chhungin Mizoram chu kawlphetha lamah a intodelh hman beisei a nih thu a sawi. Hydro project 25mw chin chunglam chu PPP anga tih vek tum a nih thu a sawi a ni.

Hei bakah hian Land Reforms & Settlement chu sorkarin a ngai pawimawh dawn niin a sawi bawk. Chumi atan chuan dan thar duan mek a nih tiin, India ram tribal chenna state zinga land reforms nei hmasa ber nih kan tum, a ti hial a ni.

Finance minister chuan Mizoram chu India ram state zinga comprehensive forest and soil conservation and management policy nei hmasak nih tum a nih thu a sawi bawk.

Mizoram-ah Oil leh Natural Gas a awm ngei nia a lan vangin survey pawh phalsak a nih thu leh Mizoram state 55% lai mai chu Oil&Natural gas awmna nia hriat a nih thu a sawi. Hei vang hian Oil & Natural Gas Policy pawh duan vat a nih tur thu a sawi bawk.

Sports & Youth Services chungchangah pawh ‘Catch them Young’ policy chu kalpui mek a nih thu a sawi. Sports lama hmasawnna atan Sports Academy din a nih tur thu leh district headquarters tinah Sports Promotion Centre din a nih tur thu a sawi bawk.

Mizoram chu India ram state zinga Medical College, Engineering College nei lo awm chhun kan ni, a ti a, economic development a chak zawknan Human Resource Development kan mamawh a ni, a ti a, chumi atan chuan ndian Institute of Information Technology, National Institute of Technology, Institute of Medical Sciences leh Agriculture University te pawh neih a nih theih nan hmalak a ni ang, a ti bawk.

Finance Minister chuan World Bank-in Third Technician Education Project’ kum 2007-08-ah zawh a nih tawh hnuah Mizoram State Roads Project chu kalpui mek a ni a, kum 2010 thleng kalpui a ni ang a, kawngpui siamnan hian Rs 60.50 crore chu dil belh a ni, a ti.

ADB nen North Eastern Region Capital Cities Development Investment Programme’ chungchangah inremna an ziah thu leh hemi atan hian $68 million sen a nih tur thu a sawi a, sum hmanna tur zingah sewerage, water supply, solid waste management leh capacity building te a ni dawn a ni. He inremna hian kum ruk chhung a awh dawn a, Aizawl khawpui chu nasa taka changkangah a siam theih beisei a ni.

ADB nen hian ‘Mizoram Public Resource Management Programme (MPRMP)’ chungchangah pawh inremna siam a ni a, heta sum pukte hi ‘Structural Adjustment Loan’ hnuaiah puk a ni thung ang a, heta tan hian $100 million chu kum thum chhung atan ADB-in a puk tir dawn a ni, tiin a sawi.

MLA Local Area Development Scheme chu kalpui zel tur a la ni dawn a, hemiu atan hian Rs. 1000.00 lakh chu constituency khata 25 lakh zel atan ruahman a ni bawk.

State plan scheme thenkhata central puihna pawh chhunzawm zel tur a la ni dawn. State plan 266.17 crore atangin Additional Central Assistance (ACA) atan Rs. 266.17 crore dah chhuah a ni a. ACA atana 266.17 crore hmanna tura ruahmante chu (i) Accelerated Irrigation Benefit Programme (AIBP) – Rs. 55.55 crore, (ii) Control of Shifting Cultivation – Rs. 5.50 crore, (iii) Border Area Development Programme (BADP) – Rs. 24.95 crore, (iv) Roads & Bridges – Rs. 5.79 crore, (v) National Social Assistance Programme (NSAP) – Rs. 4.23 crore, (vi) Nutrition Programme for Adolescent Girls (NPAG) – Rs. 0.15 crore, (vii) Grants-in-aid under Article 275 (1) – Rs. 8.82 crore, (viii) Jawaharlal Nehru National Urban Renewal Mission (JNNURM) – Rs. 50.33 crore, (ix) Backward Region Grant Fund (BRGF) – Rs. 24.98 crore, (x) National e-Governance Action Plan (NEGAP) – Rs. 3.94 (xi) Rashtriya Krishi Vikash Yojana (RKVY) – Rs. 4.15 crore and (xii) One-time Additional Central Assistance – Rs. 77.78 crore. te a ni.

Hei bakah hian AIBP atangin sum Rs. 55.55 crore hmuh belh a ni a, JNNURM atan sum hmuh Rs 14.77 crore pawh tihpunsak niin Rs 50.33 crore-ah a pung dawrh bawk.

Kumin Anual Plan-a thil chhinchhiahtlak tak awm chu RKVY atana fund kan hmu ve hi a ni. Tun hma chuan agriculture & allied sector-a duhthu kan san loh avangin RKVY hi kan dawng ve thei thin lo. Kum inah chuan Rs 4.15 crore hmuh a ni.

One-time Additional Central Assistance hnuaiah Rs 77.78 crore hmuh a ni bawk a. Heta sum hmuhte hi (i) PWD (Roads & Bridges) – Rs. 20.00 crore, (ii) Public Works (Govt. Housing) – Rs. 0.70 crore, (iii) Power – Rs. 35.87 crore, (iv) School Education – Rs. 7.70 crore, (v) PHE – Rs. 1.60 crore and (vi) Sports & Youth Services – Rs. 11.91 crore ah te hman a ni ang.

Mizoram sorkar chuan Central Financial Institutions atangin loan a la dawn bawk. Finance minister chuan Life Insurance Corporation of India (LIC) atangin Rs 20. crore leh National Bank for Agriculture and Rural Development (NABARD) atangin 30 crore lak a nihtur thu a sawi a. LIC atanga loan lakte hi (i) Government Housing – Rs. 6.90 crore, (ii) Police Housing – Rs. 4.55 crore, (iii) LAD Housing – Rs. 5.05 crore, (iv) Public Works (Buildings) – Rs. 3.50 crore. atan hman a nih tur thu a sawi nghal bawk.

NABARD atanga loan pukte chu thingtlang kawng siamthatna atan 20 crore hman a ni ang a, drinking water supply atan 8 crore hman tura ruahman a ni bawk.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment