Wednesday, September 16, 2009

Taxi intlan chhawk Zawlkhawpui mamawh nia hriat chu!

¢ Lalremruata Renthlei

Thuneitute chuan Aizawl khawpuia taxi intlan chhawk tura ruahmanna chuan harsatna a tawk.


Aizawl khawpui hi tehchhuahin 50 km vel lek a ni a, Aizawl khawpui lun lai ber Kulikawn atanga Bawngkawn inkar chu Km 9 vel lek a ni.

Taxi chu sumdawnna a ni a, sumdawnna a nih piah lamah khawpuiah chuan a lova awm theih loh thil tluk a ni. Mahse, chu sumdawnna chu khawpui harsatna thlentu lian thama ngaih a ni.

Duat hlawh lova seilian Aizawl khawpui chuan manganna nasa tak a tawk mek. Chu manganna chu awlsam tea chinfel theih ni pawhin a lang lo a, taxi intlan chhawk chu a zualpui sam faina ang chauh a ni.

He khawpuiah hian kawngsir tluanin motor hmuh tur a awm. Motor tlan ni lo, a dinglai hmuh tur a tam hle. Chu’ng te chu kawngpui nek cheptu a ni.

Zankhuain kawngpui kamah motor dah a ni a, vantlang kawng chu mimalin motor dahthatna atan an hmang. Garage neia mahni motor khungbo chu a tlem zawk an ni.

Aizawl khawpui hian motor a phu lohvin a nei tam. Sorkar motor phei chu a tam hle a, India ram state zinga motor dawng thei tamna ber a ni hial awm e.

Private motor hi 78,000 vel a awm a, sorkar motor hi 6,800 vel a awm a, taxi 4,000 vel a awm bawk. He'ng bakah hian transportation bus leh Maxi Cab te a la awm. Two wheeler phei chu sawi ta lo law law ila. kan kawngpui sei zawng hi kawngte reuh te te te nen vek hian Km 50 pawh lo ni se motor tam dan nen chuan a inmil thlawt lo

Motor pakhat sei zawng hi a inang lo a, maruti 800 hi meter 3.4 vel a ni a, motor 70,000-te hi a tawi thei ang berin, chawhrualin meter 2-ah pawh chhut ta ila, chu chu din tirin a sei zawng tur chu km 140 vel a ni thei ang. Aizawl atanga Silchar vel aia hla mah chu motor inzawm put daih an tlan reng tihna a ni! Aizawl khawpui tehchhuah vek pawha 50 km vela insulpel vel tur chuan a ngaihna a awm lo, tlan vek ta se Aizawl khawpui hi an bawhchhuak hneh ngawt ang.

Aizawl khawpui kawng sei zawng chu thuhran, Bawngkawn atanga Kulikawn inkar hi Km 9-a thui a ni a, rush Hour lai chuan he kawng dungah hian motor a tam thin hle.

Mizoram Sorkar chuan taxi intlanchhawk chu traffic Jam tihnep a nih theihnana ruahmanna an siam thar ber chu a ni.

Mahse, hei hian dodalna a tawk. Zoram Taxi Drivers Association chuan taxi intlanchhawk tura ruahmanna chu a tawp thlenga do an tum thu an sawi.
September ni 4 khan Vanapa Hall kawtah an kalkhawm a, chutah chuan resolution an siam a nih kha.

An resolution siamah chuan taxi intlan chhawk an duh loh thu leh sorkar chu a ruahmanna sut leh tura an duh thu an sawi. Transport Deptt.-in intlan chhawkna atana hmanrua a siam sticker chu bel lo turin an inti bawk. Taxi-te chuan September ni 5 atang khan flag dum an tar a, an beisei anga thil a kal lo a nih chuan September ni 14 atangin tiam chin awm lova tlan loh an tum thu a ni.

Taxi driver-te chuan traffic ti jam-tu ber nia an inhriat bik loh thu an sawi. Zoram Taxi Drivers Association president C Lalromawia chuan, “Aizawl khawpuiah traffic a jam nasa tih chu kan hre vek a, mahse, taxi service hi traffic ti-jam-tu berah kan ingai lo,” a ti.

“Aizawl khawpuiah hian kawngpuiin lirthei a zo lo a nih chuan private motor te pawh intlanchhawk se, a nih loh leh sorkar motor te hi intlanchhawk se, chutiang chuan ti ila traffic a jam bik lo ang” a ti a, an inlungrual nia sawiin, “Kan dinna ngaiah kan ding ang” a ti.

Zoram Taxi Drivers' Union leh taxi neitute chu an thu a inhmu vak chuang lo niin a lang. He chanchin ziah lai thleng hian taxi intlan chhawk duha sticker la 1000 chuang an awm tawh niin transport deptt. lam chuan Zozam Weekly an hrilh.

Hetihlai hian Traffic SP Lalbiakzama chuan taxi te chu traffic ti-jam-tu ni lo ang chuan an insawi thei lo ang, a ti thung.

“Khawi hmunah pawh kal ila, hmuh tur tam ber chu an ni alawm,” tia sawiin, “Uluk takin kan chhut a, traffic tihthawlna atana ruahmanna atan taxi intlanchhawk hi kan ti a ni. Hei hi kan ruahmanna pakhat mai chauh a ni,” a ti.

“A nihna takah chuan City Bus te pawh kan intlan chhawk tir tawh a. Chutiang bawkin Maxi Cab te tan pawh ruahmanna hrang hrang kan siam a. Taxi te pawh hian an zawm ve mai turah kan ngai a ni,” a ti.

Lalbiakzama chuan, “Taxi intlanchhawk mai hi kan ruahmanna a ni lo. Private motor te pawh khawih tel kan tum tho a, tunah hian private motor intlan chhawk a nih theihnan proposal kan submit der tawh a. Eng kawng emaw tal chuan kan traffic jam hi a tihkianna kan ngaihtuah loh chuan kan khawpui hi a kal theilo mai dawn a. Deng khawng deuh tak pawh nise kan vaia that tlanna tura ruahmanna kan siam a ngai a ni,” a ti.

Aizawl khawpuia traffic jam chu tihkian a harsatna thu sawiin, “A ngaihna a awm rih lo. Motor a tam lutuk a, ‘rush hour’ lai phei chuan a bawkkhup a nih ber hi. Ngaihtuahna thar kan seng a, hmalakna thar a awm lo a nih chuan tun ang reng chuan tihthat dan a vang khawp ang,” tiin Zozam Weekly a hrilh.

He khawpui hian parking-na hmun mumal a nei lo. A park-na hmun tha pawh awm se kan kawng neih hi a zau belh chuang lo a, hmun lun lai ber berah pawh parking-na hmun a awm tlat lo.

Aizawl khawpui traffic jam nasa lutuk tihreh a nih theihnan hian thuneitute chuan theihtawpin hma an la tawh. Traffic SP chuan motor hi khawi lam panin nge a kal khawm thin tih hi kan chhut chian a ngai a ni, a ti.

Aizawl khawpuia motor te hian chhim leh hmar atangin khawpui laili kan pan khawm thin. Chhim lam atangin Sikulpuikawn atangin Treasury kan pan a, hmar lam atangin Chanmari atangin Treasury, tichuan kan intawk khawmta thin a ni.

Hmar lam pan aiin chhim lam pan an thawl zawk a, chhim lam pana tlan chu an kal tluan theih laiin hmar lam pan erawh traffic jam-ah an tang ngun.

Mahse, hei hi zawhna chhanna chu a ni hauh si lo. Tih theih awm chhun a ni rih a, chu pawh mangan vawrtawp thil tih a ni.

Aizawl khawpuiah motor a pung zel bawk si. Motor lei chu inkhap theih a ni lo. Tun dinhmunah chuan motor hi kan kuhva lei emaw tih mai tur a nia, a pung tam tial tial a. Kan kawng a pung ve si lo, kan inhnawt tawt zo vek ta.

Motor neitu tam zawkin Garage an nei lo, kawngkamah motor an riah mai. Sorkar-in garage siamna tura ruahmanna a lo kalpui tawh pawh eng ruai a ni lo a, vawiin thlengin hmuh tur a la awm lo.

He khawpui hian motor park-na hmun a nei lo. MNF sorkar khan Aizawl khawpui traffic Jam tihtawp tumin hma a la a, a hlawkna erawh hmuh a la ni lo. Tun dinhmuna parking-na hmun kan neih that ber chu Millennium Center ground floor a ni mai.

Aizawl khawpui hmun pawimawh zual deuhah parking-na hmun tur siam tum a ni a. Chumi atan chuan ruahmanna pawh thui tak kalpui a ni.
Mizoram sorkarin loan HUDCO-ah a laksak a, chu an loan hmang chuan parking-na hmun tur sak tura tih a ni.

Mi tlem tein chu loan chu an la, parking-na hmun tur an sak tak tak leh tak tak loh erawh thu dang ni se. Chu ruahmannaah chuan Aizawl khawpuia motor park-na awm lo lutuk avanga park-na hmun tur siamna a ni ber.

Vawiin thlengin chu ruahmanna chu a taka hman theihin a la awm lo. Hlawhtling se chuan Aizawl Traffic Jam buaina sutkian theihna tur atana ruahmanna duhawm tak a ni thei ang. Mizoram sorkar chuan nikum hmasa lam khan Aiawl khawpuia mi thlan bikte hnenah HUDCO kaltlangin loan a pe a, vawiin thlengin thu thar hriat tur erawh a la awm lo.

Parking-na hmun siamna atana loan latute kha uluk taka thlan an ni. Aizawl khawpuiah pawh hmun lun lai leh in hmun nei remte nia ngaih chu thlan bik an ni. Traffic Jam tihthawl a nih theihnana ruahmanna tha berte zinga mi a ni. Mahse, vawiin thlengin a taka hmuh tur a la awm lo a, a thawm hriat tur a awm tawh hek lo.

Parking siamna atana loan la te khan motor park-na tur atan an loan lak hmang chuan In an sa em? Ruahmanna anga a kal a nih chuan parking-na hmun tur chu a a vaia peih a nih loh pawhin a then a zar tal chu peih tawh tur ni awm tak a ni a, mahse, thehmeh ang vang vang a la ni.

Kan thenawm state Meghalaya khawpui Shillong chu tun hma chuan Traffic Jam-in a khawih buai nasa thin. Mahse, Meghalaya sorkar chuan bazar hmunpui Police Bazar angah te parking-na hmun tur lian tak siamin chu chuan nasa takin khawpui kawng a tihthawl phah a ni.

Parking-na tur mumal kan nei lo, a remchang ang apiang mai hi kan hman mai a tul lo thei si lo.

Traffic SP Lalbiakzama chuan, “Civil Hospital bula damdawi in hmun ruak te saw chhawng hnih lek pawhin motor park-na turin siam thei ila chuan Bazar hmuna motor tawt lutuk saw nasa takin a sukiang thei ngei ang,” a ti.

“Motor 300 vel leng thei turah chhut ta ila, nasa takin sawlai bawr kawng tawt lutuk saw a tithawl dawn a ni. Parking place hi chu kan mamawh ngawih ngawih a ni.” a ti.

Aizawl khawpui zet zawng, duat hlawh lova seilian ngam a ni a, sorkar office te hi Chanmari leh Kulikawn inkarah a inhnawh khat thup bawk si. Hnathawk te'n anmahni motor an keng bawk si a, an office kawta an park a ngai bawk nen, a tawt em a ni.

Traffic lam chuan kawngsira motor park ringawt hi chuan motor tlan vel a tibuai em em lo. Kawngsira motor kan dah tlat vangin a sir vela mipui kal tur tan hel emaw a ngaih phah a, mipui che vel chuan kawngpuia motor tlan a tibuai ta thin a ni, an ti.

Traffic Jam ti nep turin ruahmanna liantham siam hleihtheih a ni lo. Tuna Traffic thu neitu tena ruahmanna an siam pawh loh theihlohna leh a vawrtawp a thlen tawh avanga duh emaw duh lo emaw dengkhawng tak ni chunga hmalakna a ni hawt mai.

Traffic SP Lalbiakzama chuan, “Tuna kan tih theih chinah chuan kan phak tawkin kan thawk a ni. Theih chu ni se chuan Dawrpui pheiah te sawn mipui kalna ‘paedestrian’ saw tizau deuh ila, chu chu hung ta ila mipui tan kawng kanna tur Zebra crossing siam ila, chu chu traffic police ten veng se, mipuiin duhna hmun hmuna kawngpui kan lovin Zebra Crossing-ah chuan felfai takin an kan thei ang. Chu chu motor khalhtu te tan leh mipui tan pawh a him dawn a ni,” a ti.

“Tun dinhmunah chuan Dawrpui phei bikah pawh a chhak lamah two wheeler an tlan bawk a, kawngkan tum tan lah a hlauhawm, insu pawh an tam phah reng a ni,” a ti.

Pawi ta ber chu he khawpui hi ruahmanna mumal nei lova a seilian hi a ni. Mi ram ang chu ni se an khawpui chu an duat ang a, mipui hamthatna atan paedestrian traffic te pawh an buaipui daih tawh tur.

Aizawl khawpuiah erawh Paedestrian traffic chu hlamchhiah a ni. motor-in mipui a nek chep kan ti thei ang.

Mipuite leh motor insulpel vel chuan traffic jam a siam a, mipui kawng kan tur awm miah lo se chuan traffic jam hi a awm mawh khawp ang. Hei vang tak hian mipui te’n him taka kawng an kan theihnan ruahmanna felfai tak kan neih a ngai a ni.

Heti a nih vang hian Paedestrian subway siam chu thil hre zawkte chuan tha turah an ngai. Sorkar hmasaah khan Aizawl khawpui hnuaia lei verh te pawh sawi rik a ni. Theih chu ni se tih tak tak tlak pawh a ni mahna!

Traffic SP chuan, “Subway siam ni se, a chhungah chuan duh leh dawrte pawh a siam theih ang. Thil remchang zawk a ni pawhin a lang. Flyover hi chu kan hmangtangkai thiam thlawt lo, Zodin over-bridge te pawh inkhel enna atan bak kan hmang em aw tih mai tur a ni,” a ti.

Traffic Police te chuan an theih tawpin ruahmanna hrang hrang kalpui an nei.

Traffic dan tam tak kan siam thar a, Treasury Square-ah te pawh middle zebra te an siam thar a. Tun hmaa chhim lama kal tur te indan tlat ang kha awm tawh lovin a kual turte chu an middle zebra kha an zawh tawh mai.

Sikulpuikawn-ah te pawh kan siamtha a, a hmaa bus dingin a hnunga motor te a tihdin ang kha awm tawh lovin bus-a din pawhin motor te chu an tlang thei tawh a. Mahse, heng te hi beidawn tawpa ‘resource’ nei tawh lo chunga hmalakna a ni chauh zawk.

Taxi intlanchhawk chungchangah hian Prof. Tlanglawma chuan taxi intlan chhawk chu loh theih loh thil nia a ngaih thu sawiin, “Kan duh emaw duh lo emaw, loh theih loh thil tluk a ni tawh a nih hi,” tiin a ngaihdan Zozam Weekly a hrilh.

“Aizawl khawpui hi ruahmanna mumal awm lova kalpui a ni a, plan loh khawpui a nih vangin buaina kan tawk nasa tial tial dawn a ni,” a ti a, “Tunah pawh problem serious tak kan tawng a, chumi chhan letna chu deng khawng deuh pawh ni se kalpui a ngai tlat a ni,” a ti.

Prof. Tlanglawma chuan, “Khawpui dang ngaihtuahin Aizawl khawpui hian taxi a ngah hrim hrim a. Kulikawn leh Bawngkawn inkarah ding tluan chhuak tham an awm a ni. Eizawnna chu a ni ngei a, mahse, eizawnna pawh ni se khawpui a kal tir theih loh chuan a tih dan dang ngaihtuah a ngai lo thei lo,” a ti.

“Tun dinhmunah chuan khawpui hi kal ngaihna a awm lo tluk a ni tawh a. Taxi intlan chhawk mai bakah a tul a nih chuan private motor intlan chhawk te pawh a ngai mai tur a ni. Ruahmanna dang kan siam hleithei si lo,” a ti a, “Motor kan lei chur chur a, tumahin a dahna tur garage lam kan ngaihtuah leh lawi si lo. Hengte pawh hi siamthat theih a ni a. Garage nei lo kawngpuia dahte hian pawisa chawi tawk tawk se la, a hlawk loh zia an hria ang a. Dawrte atana an siam ai chuan Garage an nei ngei ngei ang,” a ti bawk.

“A pawimawh ber chu he khawpui hian ruahmanna tha a mamawh a ni. Tun ang zela kan kal a nih chuan kan inhnawh tawt tawp thleng ngei ngei ang a, tunah pawh a thleng tawh tluk chu a ni. Khawpui hi kan zauh a ngai a, ruahmanna fel tak nen awm ze nei taka kan kalpui loh chuan kan buaina hi a nasa tial tial ang,” a ti bawk.

Engatinge Taxi?
Aizawl khawpui chhunga nitina Taxi service hi a tam zawnga chhutin 3000 vel ni tura ngaih a ni. Registration lamah chuan 4200 velin an chhut a, mahse, service tawh lo tam tak a awm ang.

He khawpuiah hian mihring nuai 4 vel an awm a, kawngpui teh kual chhuah vekin 50 km vel a nei bawk.

Taxi hi Zawlkhawpui hian a nei tam lulai deuh chu a ni. |um khat lai khan Taxi permit hi pek chhuah a ni nasa hle a, intih lawm tumna atan taxi permit pek a hluar thin a nih ni.

A awmzia ber chu he khawpui hian a mamawh aia tam taxi a nei a, a zo lo a ni ber. Mahse, chu chu kan ngaihtuah thleng duh lo nge midang tih lawm kan tum vang; he khawpui hmangaihna nei hauh lo hian kan pawngsual mek zel chu a ni.

Transport minister PC Zoram Sangliana chuan taxi intlan chhawk tura ruahmanna chu kal tlangpui tur a ni, a ti.

“Sorkar chu a ruahmanna siamah a hnung tawlh dawn lo,” a ti bawk.

Sorkar ding lai hi thla ruk em pawh a la ni lo. Chuti chung chuan taxi permit pawh a pe chhuak ve tho.

Chu chuan ngaihtuah a ti thui hle thung. Taxi hi ‘manage’ hleih theih loh khawpin tam se, a tuartu tur chu mipui an ni. Vawiina kan buaina pakhat pawh taxi tam lutuk vang a ni a, permit pek chhuah tam lutuk vanga ni mai. Sorkar hnuaia Deptt. chuan khawpui mil tawkin a pe chhuak tur a nia, hemi kawngah hian Sorkar hu a hlawhchham hle.

Taxi permit pek chhuah chungchangah pawh hian Transport Deptt. chuan nasa takin mawh a phur a ni. Aizawl khawpui len lam a hre tur a ni a, Taxi tlan thei zat tur pawh bithliah thei tur an ni. Nunphung a nawm theihnana ruahmanna siamtu turte hian ruahmanna mumal an neih thin loh vangin buaina leh manganna an thlen chawk.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment