Tuesday, May 26, 2009

Interview : Muanpuii Saiawi

Zai leh rimawi hmanga Pathian rawngbawlin Celebrant Singers-ah a tel a, khawvel hmun hrang hrangah rawngbawlin an fehchhuak thin.


A visa neih hun chhung a tawp a, rawngbawl leh a chak hle. A naupan laia a chak thin IFS tih chu a thinglungah a rawn ri thar leh. Pathian rawngbawlna tur remchang a nih ringin theihtawpin IFS nih tumin a bei ta. A vawi khatnaah Indian Account & Audit Services-ah a tling a, chu hnathawk chung chuan a exam zel tho. A vawi hnihnaah pawh IRS ni thei a ni tawh. Mahse IFS ngei nih tum a nih vangin bei nge sei run dung ti chungin a vawi thumna atan a bei leh a, chutah chuan a duhthusam ngei - IFS ni thei turin a tling ta.

IFS hna a thawh hmaa training an neih lai pawhin a thiante hnenah Bible a sem vek. Hunawl remchang an neih apiangin Pathian thu hmanga inpawl khawmna hun an hmang thin. IFS-ah Best Probationer Award ‘Ambassador Bimal Sanyal Memorial Gold Medal’ a dawng. A thesis ziah ‘The re-emergence of the left in Latin America and its implication in India’ chu thesis tha bera thlan a ni bawk.

South Korea-a a awm hnuah pawh Pathian fak leh chawimawi chu a nuam tih ber a ni. Ram palai hna thawk tura inchher hriamna kawngah Korean tawng zirtu diplomats 30 rual zingah pawh Korea tawng an zirnaah thiam ber nihna a hauh leh.

Muanpuii chuan: “Korean Specialist nih ka duh a Pathian ropuina turin theitawpin ka bei a, Pathian hruainain pakhatna ka ni thei a. ka lawm khawp mai," a ti.

Korean tawngin duh tawkin a tawng thei tawh na a, chapo lo takin, “Tihsual leh sawi sual te chu ka nei ve ang, chanchin thar te pawh ka chhiar ve thei tawh,” a ti.

Nula hmeltha chungchuang a ni lo a, nula ngainatawm tak, Mizoin hang ngaihnobei kan tih ang hi a ni. Vai ramah a seilian a, IFS hna thawkin South Korea-ah India palai hna thawkin a awm mek.

Ram dangah khawsa mah se a ngaihtuahna chu a Mizo hle. Korea-a a a awm chhung hian tunlaia infiamna thangduang ber te zinga mi, Korea atanga chin chhuah Taekwando-ah pawh Black Belt nei thei khawpin a lo han inzir a ni.

Korea-a a awm tan tirh phat atangin thian tha tak tak a nei nghal. Korea ram chhung hmun hrang hrangah a zinkual nual tawh. Tunah hian S Korea khawpui Seoul-a Indian embassy-ah 3rd Secretary hna a chelh mek.

Tunhnai khan Mizoram ah chawlh hmangin a lo haw zawk a. A hun chep tak karah Hmingsanga hnenah tihian a sawi....

Korean-ho hnen atangin Mizo thalai te’n engnge zir tur kan neih nia i hriat?
Zir tur kan ngah lutuk ringawt. Aia upa an zah thiam em em a, an chapo lo a, an inphahhniam thei lutuk te hi an fakawm ka ti a. Zir tlak niin ka hria.

Zirna lam hi ?
Korean ho hi zirna ngaisang hnam an ni a. An lehkha zir man pawh a to reng bawk a. Chuvang chuan lehkha an zir taima em em a. University-a kal chinte hi chuan lehkha zir chung hian hna an thawk deuh vek. Anmahni inchawm chungin lehkha an zir te pawh ti ila a dik awm e.

Hnam taima an ni em ?
Korea ram hi hman lai chuan ram rethei tak ni thin a ni a. Mahse ram hruaitute an thang harh a. Leilung hausakna lam leh thil dangah hausakna an nei tam thei dawn lo tih an hriat avangin human resouces lam an bei nasa a. An thawk rim em em a. An thawhrim zar an zo a, tunah chuan khawvela ram hausa te zingah chhiar tel an ni tawh hial a ni.

An taimak ang hian Mizote pawh hi taima ila chuan kan ram dinhmun hi a tha ngawtin ka ring a. An taimakna hi entawna zir tlak a ni chiang hlein ka hria.

Vantlang nun a ralmuang em?
Him tha tawk viau chuan ka hria. Ruk ruk te pawh hi chuti lutuk chuan a hluar lem lo niin a lang. Kawngpui dungah pawh zanlai velah hmeichhia mahnia tei nawlh nawlh hmuh tur an awm a, a ralmuang thawkhat viau niin a lang.

India leh S Korea inzawmna hi a tha thawkhat em ?
Tha teh reng mai. India leh Korea insumdawn tawnna kawngah tunah pawh hian kum khat chhunga sum vir vel hi $ 15 billion vel a ni hial tawh.

Tunah hian India leh S Korea te hian inremna thuthlung ziah mai tur kan nei a. A hmingah pawh Comprehensive Economic Partnership Agreement (CEPA) kan ti a. He inremna thuthlung ziah tur hi India ramah leh S Korea-ah pawh sawihona hun hman a ni ve ve tawh a. Mahse India rama inthlanpui neih a nih avangin thuthlung hi sign a la nilo mai chauh a ni.

Ruahmanna pawimawh zawng zawng chu peih a ni thawkhat tawh a. Inthlan te kan zo tawh bawk a, sorkar thar din a nih hnuah inremna thuthlung hi ziah theih mai a nih ka ring.

Inremna thuthlung chu ziah ni se India tan eng nge hlawkna awm ang ?
Insumdawn tawnna kawngah India ram tan hlawkna tam tak a awm thei ang a. Chu bakah he inremna thuthlungin a ken tel ti mai ila, India mite’n Korea ramah hna an thawh theihna tur kawng zawnsak tih te pawh a keng tel bawk.

Sap tawng an hmang uar em?
Sap tawng hi hman deuh kha chuan an ngaisang em em lo a. Anmahni tawng an ngaisang a.. Mahse tunhnai deuh atang khan English pawimawh zia an hre thar.. Hei vang hian English zirtir thei tur native speaker an tih mai UK, USA, Canadian, Australian, S. Africa leh New Zealand atanga lo kal English zirtirtu an awm tam. English pawimawh zia an hriat thar hnu phei chuan heng zirtirtute hlawh hi a pung chak khawp mai.

Corruption hi ?
Ka hriat dan chuan corruption-ah chuan an fihlim bik lem lo niin a lang. An ram hruaitu thenkhat eiruk thubuai neih vanga mualpho pawh an awm ve nual tawh.

Entertainment Industry lam te hi ?
Mizo te’n kan lo ralkhat hriat ang hian lemchan, zai leh rimawi lam hian an nun a hmun pawimawh tak a chang a. Korean hnam nun zemawi leh tha hi khawvel hriatah a theih dan dan a pho chhuah an duh a ni.

Khawvel hmun dangah pawh Korean an nihna hi a zau thei anga pho chhuah an duh a, Korean Wave an ti mai a, an ram thenawm Malaysia, Indonesia tih velah pawh Korean mi larte hian hriat an hlawh ve hle. An rimawi leh lemchan te hi Asia khawmualpui bakah South America leh Eastern Europe-ah te pawh an thehdarh nasa.

North Korea nena an inkar hi eng nge i hmuh dan ?
Hetia keini hriat ve theih maiah pawh North Korea nen an inkar boruak hi chu a tha lem lo khawp mai. North Korea leh South Korea inzawmkhawm leh tihte pawh hi kum upa lam deuh te chuan an duh viau laiin, S. Korea lam thalaite hi chuan an duh vak hmel lem loh niin a lang.

Hmana S Korea ram rethei thin kha, a ram mipuite taimakna a zarah a dingchhuak mek a, chutia an ramin lei rem a rah tan mek laia ram rethei zawk leh puih nasat ngai tur North Korea te nena inzawmkhawm chu an duh bik lo a ni ngei ang.

Nula tlangval nun ?
Sapho ang deuh bawkin nula leh tlangval nun hi a zalen khawp mai. Sapho tih dan ang deuhin nula leh tlangval te an in-date a, nupui pasal neih kawngah nu leh pa te sawirema innei sawi tur an awm laiin love marriage hi a tam zawk chu a ni mai thei.

Inngaihzawnna kawngah thian te intihpui kan tih ang deuh hi a tam a. Nula emaw tlangval emaw nupui pasal neih hun tawh tak te nia an hriat te phei chu an thian te’n an ngaihzawng tur an zawn sak thin.

Zu, zuk leh hmuam hi?
Zu hi chu an hnam nunah a bet tel tlat. Kristian zingah pawh zu hi chu sualah an ngai ve lem lo a ni awm e.

Zu a zalen hle a, hnathawhna hmun leh puipunna hmunah hmun pawimawh a chang.

Zu an in nasa a, mahse, rui buai leh sual tih phah nana hmang erawh an tam lo.

Inkawm hlimna leh duhsakna lantirna hmanraw pakhat atan an hmang a ni ber zawk.

Meizial zu hi thalai zingah an tam vak lo a ni mai thei. Mahse kum upa lam deuhte meizial zu lai hi chu ka hmu ve teuh mai. Bazar leh kawngpui dungah nu tling, pa tling meizial zu hmuh tur an awm nual mai.

An Kristian nun eng nge i hmuh dan?
Korea ramah Kristian hi 30 % vel chauh an awm a, an tak em em thung. Yoido Full Gospel Church, Paul Youngi Cho din Thlarau Thianghliam Kohhran an tih mai hote inkhawmnaah pawh khan ka inkhawm ve tawh a, a pui khawp mai.

He kohhran innghahna ber leh an uar ber chu tawngtai a ni a,. Tawngtaina Tlang te an nei a. Pathian khawngaihna zarah kei pawh chu’ng hmunah te chuan ka kal ve tawh.

Vawi khat inkhawmah te hian mi sing chuan kan inkhawm a, hetiang deuh bawk hi thalai pual deuh pawl pakhat a awm bawk. Anni inkhawmnaah pawh ka inkhawm ve tawh a, Thlarau Thianghliam a zalen khawp mai. Nuam tak a ni.

Sports ngaisang tak hnam niin kan lo hria a ?
Ngaisang teh reng mai. Martial art chi khat taekwondo te hi Korean-ho hmuhchhuah a ni.

Baseball an ngaisang hle a, football khel pawh an tam. Mipui vantlang hian taksa hriselna atana insawizawi pawh an ngai pawimawh khawp mai. Nutling patling pui puite hi zing leh tlaiah park-ah exersice la hmuh tur an tam thin lutuk. Adventure sports te pawh an uar khawp mai.

Related Posts :



5 comments:

  1. tha khp mai..k chhiar tui dwn cauh a,a top daih a..Muanpuii hi hyd a a om laiin kan inkawm ve thin a..a ni tluka piangthar tha leh Pathianthu a taka nunpui hi ka la hre ngailo..

    ReplyDelete
  2. chhiar zawm zel tur awm se kan va ti ve.

    ReplyDelete
  3. Hriatchian lehzual ka va chak ve, Nula anih phei chuan.

    ReplyDelete
  4. mizo nih ti nuam tu iva ni chiang em.PATHIAN hre chung zelin aw

    ReplyDelete
  5. ka va han ngaisang tak em...a kalna zel turah duhsakna sang tak kan hlan teh ang..

    ReplyDelete