Thursday, April 2, 2009

ZIRA BRAVO!

¢ HC Vanlalruata

Mizoram leh Assam inkar ramri buai hi chuti maia tawp tur a ni dawnin a lang lova. Assam atanga indang vetho kan thenawm state Nagaland, Meghalaya leh Arunachal Pradesh te pawhin Assam nen hian ramri buai khirh tak an nei vek hlawm a. Boundary Commission te an din chungin tun thlengin a tu-amah hian an la chingfel chuang lo.

Kan Home Minister thar Pu R. Lalzirliana hi a la upa lovin a viak pawh a la tha a. Tun tuma ramri buai nghawng, ramri-a thilthlenga a chet dan phei kha chu fak tlak tak a ni. Mizorama cheng-in harsatna an tawk a nih chuan Home department chu Police tirin an che vat tur a ni reng a. Khatianga Mizoram chin hauh leh Mizoram chhunga cheng thlavang hauhva rang taka sorkar a che kha fak tur a ni.

A buaithlak ber thin zawk chu kan Prime Minister hlui Pu Narasimha Rao-a’n, “Thutlukna siam lo tura thutlukna siam pawh hi thutlukna chikhat tho a ni,” a tih ang deuhva, kan sorkarin thumum a nei lo fo thin hi a ni. Tunhma pawhin ramri buai nghawngah ramri-ah eng eng emaw a thleng fo tawh a. District thuneitute leh Police lam hotute’n chunglam atanga engmah thu leh hla, chet dan tur an dawn thin loh avangin engmah ti lovin kan ngawi ral fo va. Chumi-in a hrin chu zirlai thisen lum leh thahnemngai fal thinrimna cho chhuah hi a ni a, an tlawmngai lutukin dan pelin thil an ti a, man hial an tawk thin. Chutah chuan helama politics thila a nghawng tur ngaihtuahna avangte-in bail dan tur ngaihtuahin kan Police te kan tir buai leh chuk hnuhnawh fo.

Hman kum lawka Vairengte bula Assam leh Mizoram Police an inep tum khan India sorkar laipui chuan ramri buai a awm tih hi a rawn hre tawh a. Union Home Ministry kha inrawlh thuai lo sela chuan silai a puak lovang tih a sawi theih loh a nih kha. Kan sorkar hian ramri buai a awm tih a pawm ve a, kan ram inchuhna laiah engemaw a thleng a nih chuan a che ve vat tur a ni reng a. A ngawih reng chuan Assam ram chhunga thilthlengah a ngai tihnaah ngaih loh theih a ni lovang. Aizaawl khawpui chhungah pawh buaina a awm chuan Police kan tir vat thin a, ramri a nih avanga kan tirlo a nih chuan kan ram chinah kan ngailo tihna pawh a ni thei ang.

Chuvangin Home Minister-in Police a tir thuai khan kan ram chhunga buaina a ni tih a puang nghal a. A chet ran dan kha fak a phu a ni. Tuna Police venna hnuaia tuilak hna thawh chhunzawm a ni ta pawh hi a lawmawm a. A chang chuan vaupung tihnat pawh hi a tha ve fo. Naga hovin Dimapur khua an neih dan kan hre vek a. Tharum nena chet hi thil tha a ni fo chuanglo chungin a tul hun a awm thin a. A hnu-ah dawhkana sawi fel leh tur pawh hi a tirah chuan rum deuhva chet a tul chang a awm.

Hitler-a awp German sorkar-in a sipai tira Europe ram a lak duai duai lai khan khatihlaia British Prime Minister Chamberlain khan ‘appeasement policy’ an tih mai kha a kengkawh a. Indo loh hram dan ngaihtuaha a vuaicha luatah Great Britain tana hlauhawm khawpin ram an la zau hman a, an leikapui bul lawka awm France ramte thlengin German sipai khan an phingchil hman a nih kha. Khatah khan British Prime Minister thar Winston Churchill-a ho khan bei let lo sela chuan khawvel khingphel aia tam kha Nazi hnuaiah kan kun ang a, a tira tualdawih US inrawlh lo phei sela chuan keini ram pawh Japan-in min awp daih ang chu. A chang chuan tharum chu tharum veka chhan let tul chang a awm thin.

Rev. Zairema (L) pawh khan vawi khat kan kawm tumin ramri chingfel tur chuan silai hmeh puah a tul fo thin thu a sawi a. Ani khan Pu Ch. Chhunga (L) sorkar laia a hmun ngeia ramri lo zu bel chiangtu zingami a ni a. Pu Laldenga (L) sorkar laia Boundary Committee-ah pawh a hotu a ni leh a ni. Anni hovin a hmuna kala report an siamte pawh kha tlangzarh tawh law law ila a tha mai thei e. Kan vai hian hre chiang law law i la, kan ram chin, kan hauh tur chinte pawh hre chiang mai i la a tha. Chuti zawng chuan sorkar hian hma han la teh se.

Tun hnu-ah pawh tun tuma kan Home Minister Pu Zira ang hian ram chhunga harsatna awm chu bitum nghal vat thin i la. Tute’nemaw engemaw an ngiat leh nawr avanga mipui harsatna siam tur zawnga kawng an dan pin ngawt pawh hi remti tawh lo ila. Chutianga mipui phurrit siamtute chu Police hmangin hnawt darh thuai zel i la. Mahni kuta dan lekkawh mai chite pawh chutiang bawka dan hmanga an chunga chet thuai chu a tul a ni.

Nawrh te hi democracy ramah chuan a thiang a, lungawilohna lan tir pawh a thiang. Mahse, chutiang ti tura right an neih ang chiah chuan mipui pawhin right kan nei ve a. Midang tana hnawksak leh harsatna siam erawh chu sorkarin a remti tur a ni lova. Police tirin a hnawtdarh thuai mai tur a ni. Chu chu a lawm rule of law kan tih thin chu.

Related Posts :



No comments:

Post a Comment